Ο Παπαδιαμάντης και το εμβόλιο κορωνοϊού…

 Ίσως μερικοί ρωτήσουν τι σχέση έχει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης με το εμβόλιο του κορωνοϊού.

Κι όμως έχει. Αρρώστιες πολλές και κακές για τον άνθρωπο, από την αρχαία εποχή πάντοτε υπήρχαν και θα υπάρχουν. Προτού όμως αναφερθούμε στον ιό, πολύ σύντομα θα πούμε δύο λόγια για τον μεγάλο μας διηγηματογράφο και μυθιστοριογράφο. Ο Αλ. Παπαδιαμάντης (1851-1911) γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1851 και πέθανε σ’ αυτή το 1911. Ο πατέρας του ήταν ιερέας και δάσκαλος, ο παπα - Αδαμάντιος, ένας σεβάσμιος κληρικός κι αγωνίστηκε σκληρά να μεγαλώσει τα παιδιά του, βρέθηκε λοιπόν σε μια οικογένεια με θρησκευτικές αρχές κι αυτό είχε μεγάλη επίδραση στο χαρακτήρα του και στη ζωή του. Ήταν βαθύτατα θρησκευόμενος άνθρωπος. Η νεανική και η φοιτητική του ζωή ήταν περιπετειώδης. Η φτώχεια τον βασάνιζε και τον πλήγωνε.

Στην Αθήνα παρέδιδε μαθήματα κι έκανε μεταφράσεις γαλλικής και αγγλικής γλώσσας. Ήταν αυτοδίδακτος. Δούλεψε στις τότε εφημερίδες «Εστία», «Ακρόπολη», «Άστυ», κ.α. κι έκανε και τον ψάλτη στην εκκλησία του Αγίου Ελισσαίου.
Ήταν λιτοδίαιτος, ασκητικός κι έκανε παρέα με απλούς ανθρώπους στις φτωχοταβέρνες κι εκεί έπειτα από σκέψη έγραφε. Ντυμένος πάντα απλά, γύριζε στο δικό του κόσμο. Συχνά πήγαινε στην αγαπημένη του Σκιάθο, Σκιαθίτη τον λέγανε, κι εκεί έγραφε για τις πολλές εκκλησίες και τα γαλανά της ακρογιάλια, ξεκουραζόταν κι έγραφε. Πολλά τα διηγήματά του και τα μυθιστορήματά του όπως ενδεικτικά αναφέρω «Η μετανάστις», «Οι έμποροι των Εθνών», «Η Γυφτοπούλα», «Ο Χρήστος Μηλιώνης», «Η Φόνισσα», κ.α. και σιγά – σιγά έγινε πολύ γνωστός και περιζήτητος. Το ύφος του είναι προσωπικό. Η αγάπη, η θρησκεία και ο έρωτας, στάθηκαν οι αρχές για τη δημιουργία του έργου του, που αυτό το έργο τον καταξίωσε και τον ανέδειξε στο είδος του πρωτοπόρο…
Και τώρα στο έργο μας. «Ο Βαρδιάνος στα σπόρκα» -φύλακας στα μολυσμένα πλοία – είναι έργο για την τότε χολέρα. Η θεία Σκεύω η Γιαλινίτσα, όταν έμαθε πως ο γιος της ο Σταύρος βρίσκεται άρρωστος από την χολέρα, στην απομόνωση σ’ ένα ερημονήσι μ’ άλλους ασθενείς, έχασε τη γη κάτω από τα πόδια της και βρισκόταν σε μεγάλη στενοχώρια και θλίψη.
Σκεφτόταν πώς να βρει τρόπους να πάει στο ερημονήσι να βρει το παιδί της και να το βοηθήσει να γίνει καλά. Το βρήκε. Μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται φύλακας στα μολυσμένα αραγμένα πλοία και με χίλια δυο τεχνάσματα κατορθώνει και φθάνει στο ερημονήσι.
Τα πρόσωπα είναι στο διήγημα όλα κι όλα τέσσερα: Η θεία Σκεύω, ο γιος της Σταύρος και οι μολυσμένοι ασθενείς από χολέρα, ο παπα-ιερέας, ο καλόγερος του νησιού και ο Γερμανός Βίλελμ Βουντ, γιατρός, ο καθένας με το ρόλο του.
Η θεία Σκεύω γίνεται εθελόντρια νοσοκόμα, γιατρεύει το γιο της και μερικούς ασθενείς, άλλοι όμως πέθαναν. Ο καλόγερος ιερέας στην αρχή κάτι μουρμούριζε επειδή οι ασθενείς του έτρωγαν τις όρνιθες, αργότερα ξεπερνάει την πρώτη πρόθεσή του -έτσι πρέπει- και θέτει στη διάθεση των ασθενών όλα του τα υπάρχοντα.
Ο γιατρός Γερμανός προσφέρει την επιστήμη του, δίνει κουράγιο και στο τέλος μολύνεται κι αυτός. Ο συγγραφέας με την πέννα του τα περιγράφει όλα. Είναι μια κατάσταση σαν τη σημερινή. Οι γενναίες νοσηλεύτριες πολλαπλασιάζονται στη μορφή της θείας Σκεύως, όπως οι γιατροί που με κίνδυνο της ζωής τους προσφέρουν τα πάντα για να σώσουν ζωές. Κάποιοι νόσησαν πολύ και κάποιοι πέθαναν. Κι ο καλόγηρος δίνει ακόμη και το κελί του να γίνει προσωρινό ιατρείο. Και πάνω απ’ όλα ο Γερμανός γιατρός Βουντ, ενθαρρύνει και λέει, «μην απελπίζεσθε, οι επιστήμονες θα βρούν το εμβόλιο, θα νικήσουμε την καταραμένη χολέρα. Ο άνθρωπος πάντα βγαίνει νικητής». Ο σπουδαίος διηγηματογράφος (Α.Π.) γίνεται περιζήτητος καθώς ήδη γράψαμε. Αν ζούσε σήμερα ο γιατρός Βουντ σίγουρα θα πετούσε τη σκούφια του και θάλεγε: «Δεν σας το ‘λεγα εγώ πως γρήγορα θα βρεθεί το φάρμακο;».
Συγκλονισμένοι σήμερα όλοι μας, είμαστε σε μια κατάσταση αναμονής και ανησυχίας για το πώς θα κάνουμε και πότε το νέο εμβόλιο.
Η νέα χρονιά μας φέρνει το δώρο, είναι το μεγάλο επίτευγμα της ανθρωπότητας. Ωστόσο, υπάρχουν και μερικοί που αμφισβητούν το νέο αυτό εμβόλιο. Έτσι δυστυχώς συμβαίνει στη ζωή μας. Αυτοί οι λίγοι πρέπει να κατανοήσουν πως στη ζωή δεν έχουμε μόνο δικαιώματα, έχουμε και υποχρεώσεις, έναντι όλων των συνανθρώπων μας. Πρέπει να τους φωτίσουν και να τους διδάξουν οι επιστήμονες της Υγείας.
Στο «Ζαγόρι μας» (αρ. φύλλου 486, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2020) και με μαύρα γράμματα, σημειώνει με το άρθρο του ο Β.Τ. και γράφει: «Ας σκύψει επιτέλους η πολιτεία επάνω τους αν θέλουμε να επιβιώσουμε σαν έθνος».
Να λοιπόν γιατί ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, πάντα είναι επίκαιρος. Οι σωστές του οι θέσεις και ο λυρισμός του πλημμυρίζει το έργο του. Ας μη χάσουμε κι εμείς το θάρρος και την ελπίδα μας, γιατί η ελπίδα είναι αυτή που μας δίνει κουράγιο στη ζωή.
Καλό κουράγιο για καλύτερη χρονιά το 2021, γράφει το «Ζαγόρι μας». Αυτό ευχόμαστε όλοι μας!

* Ο Σωκράτης Μ. Οικονόμου είναι τέως Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής