Ο π. Αθανάσιος Χατζής, σύμβολο αγάπης και ανθρωπισμού…

Ο  χρόνος  είναι σαν ένα καράβι που δεν αγκυροβολεί ποτέ. Ρέει αδιάκοπα στο δρόμο του μεταφέροντας αναμφίβολα και το ίχνος των μεγάλων ανθρώπων, που χρησιμοποίησαν το χρόνο για να γράψουν ιστορία. Άνθρωποι τέτοιοι μένουν για πολύ καιρό στη μνήμη όχι μόνο των συγχρόνων τους, αλλά και των επόμενων γενιών για τις ανθρώπινες αξίες τους, και για πολλές δεκαετίες.

Τέτοιος άνθρωπος που στέφθηκε με αγαθοσύνη, το πράο των λόγων και των καλών έργων, υπήρξε και ο πατήρ Αθανάσιος Χατζής, στο Μοναστήρι της Δουραχάνης, που στο διάβα της ζωής του κατάφερε να αφήσει τα ίχνη ενός σπάνιου ανθρώπου, με την τόσο απροσποίητη απλότητα και αγαθοσύνη, πάνω απ’ όλα όμως κυοφορούμενος με αξίες ανθρωπισμού όπου στα χαρακτηριστικά του ακτινοβολούσε πάντα η ομορφιά της ψυχής.

Η ζωή του πατρός Αθανασίου έμοιαζε με την πνευματική γεννήτρια, που έπαιρνε κίνηση απ’ την μεγάλη αγάπη στο Θεό και που αδιάκοπα μετέδιδε στους ανθρώπους τη Χάρη Του. Είναι πολλά που δεν έχουν ειπωθεί για το σοφό, γλυκομίλητο πατέρα Αθανάσιο, για την εμβληματική αυτή προσωπικότητα της Ορθοδοξίας, το στεφάνι αυτό του Ορθόδοξου κόσμου και σύμβολο της πίστεως μας. 

Συχνά, κατά τις λατρευτικές συνάξεις μιλούσε για την ειρηνική αντίσταση στις ποικίλες στενοχώριες που εμφανίζονται στο δρόμο μας, στις στερήσεις, στις ταλαιπωρίες, τις πίκρες της ζωής. Μιλούσε για ειρηνική αντίσταση όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με απρόσμενη εχθρότητα, με συκοφαντίες και διώξεις, για ειρηνική αντίσταση στους δύσβατους δρόμους του βίου. Ωστόσο επεσήμανε ότι αυτό δεν σημαίνει παθητικότητα. Ο πατήρ Αθανάσιος γνώριζε καλά ότι οι άνθρωποι σήμερα περισσότερο από άλλοτε έχουν ανάγκη την πνευματική τροφή. Ο άνθρωπος χωρίς πίστη δεν ζει, πεθαίνει πνευματικά και γίνεται καταστροφέας του εαυτού του. 

Οι Ορθόδοξοι πιστοί στον πατέρα Αθανάσιο γνώρισαν τον ορθόδοξο ευλαβή, άξιο ιερουργό, ο οποίος αθόρυβα και χωρίς ανάγκη προβολής υλοποίησε έργο θαυμαστό, που άφησε βαθύ αποτύπωμα. Υπήρξε σπάνια περίπτωση συνδυασμού ανδρείας και πραότητας. Γι’ αυτό και  τον περιέβαλαν  πάντα με πολύ αγάπη και σεβασμό και τον θυμούνται και σήμερα με βαθιά εκτίμηση και αίσθημα συγκίνησης. Θα παραμένει στη μνήμη μας ως ζωντανής εικόνας ανθρώπου με θεία χαρίσματα και αρετές και έργα αρεστά στο Θεό. 

Υπήρξε ο πατήρ Αθανάσιος παραδειγματικός κληρικός, άνθρωπος βαθιάς πίστεως, δρυς της πολυτίμου Ορθοδόξου πίστεως μας, και τέτοιοι κληρικοί είναι σταγόνες σπάνιες ανά τους αιώνες. Δεν είναι μόνο τα χρόνια που εκτιμούν τη ζωή του, αλλά το ίχνος που άφησε στην θεία του αποστολή. Υπηρέτησε ακούραστα, πέραν απ’ την ηλικία και προσέφερε τα πάντα προς δόξα Θεού και της Εκκλησίας του, σηκώνοντας το Σταυρό του καθ’ όλη την πορεία της ζωής του. Υπό την δική του προσωπική φροντίδα στο Μοναστήρι της Δουραχάνη για σειρά ετών βρήκαν στέγη και παρακολούθησαν σχολείο υπό παραδειγματικές συνθήκες δεκάδες παιδιά οικογενειών με οικονομικές δυσκολίες, τα οποία σήμερα είναι ευγνώμονες στο φωτισμένο και αγαπητό αυτό ποιμένα.

Ο πατήρ Αθανάσιος στάθηκε πάντα στο πλευρό των φτωχών και των ταλαιπωρημένων, στενοχωρούνταν τόσο όταν έβλεπε οικονομικά ανήμπορους. Ψηλάφησε προσεκτικά τις δυστυχίες των ανθρώπων, υπήρξε ζυμωμένος με τις ανώτερες ανθρώπινες αξίες, με άκρα ευγένεια και ανθρωπισμό, τόσο που σήμερα αισθανόμαστε δυσκολία να τολμήσουμε να αναλογιστούμε εάν είμαστε τόσο ανθρωπιστές όσο εκείνος. Ο λόγος του ήταν ασήμι και η σιωπή του χρυσός. Είχε σοφή σιωπή, μιλούσε όταν έπρεπε, αλλά όταν μιλούσε σε ανάπαυε και ενέπνεε. Προσπάθησε με όλες του τις ενέργειες να διαδώσει ελπίδα όπου επικρατούσε απαισιοδοξία, κουράγιο όταν έβλεπε φόβο και κατανόηση όπου υπήρχε διένεξη. Δώρισε ότι είχε, τον πνευματικό του πλούτο, την ώριμη και διαυγή σκέψη, την γεμάτη αγάπη πνευματικού ποιμένα φροντίδα. Πιστός στο λόγο του Κυρίου μέχρι τέλους της ζωής του, ήρθε να διακονήσει και όχι να τον υπηρετήσουν. Για το λόγο αυτό οι ορθόδοξοι πιστοί εκτιμούν ότι το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν για τον πατέρα Αθανάσιο είναι η ομολογία της ευγνωμοσύνης. 

Ο πατήρ Αθανάσιος ειδικά για τα Ιωάννινα υπήρξε άνθος στην άνοιξη της Ορθοδοξίας. Το όνομα του ακούγεται τόσο ζωντανό και σήμερα όπως τότε. Δεν υπάρχει άνθρωπος στα Ιωάννινα να μην αναφέρει το όνομα του, όπου κάθε πέτρα σε κάθε δρομάκι λίγο να το σκαλίσεις έχει κάτι να πει για εκείνον. Υπερηφανεύεται η πόλη με το άξιο τέκνο της, που κήρυξε το Ευαγγέλιο και την Ορθοδοξία γεμάτος ζήλο και ορμή, όπως όσοι είναι πραγματικά μεγάλοι. Μόνο έτσι ερμηνεύεται η θαυμαστή επιρροή που είχε στο λαό. Τα Γιάννενα είναι ευγνώμονες στους ευεργέτες και δεν χαρίζουν εύκολα το σεβασμό και την αναγνώριση.

Ο βίος του πατρός Αθανασίου και η διακονία του ως ιεραπόστολος για πέντε συναπτές δεκαετίες στο Μοναστήρι της Δουραχάνης αποτελεί βιβλίο που το διαβάζουμε και εμπνεόμαστε με κάθε ευκαιρία, διότι έχουμε δει, ότι αρκεί ένας άνθρωπος γεμάτος αγάπη, ώστε μια μάζα ευρύτερη ανθρώπων, μια πόλη ολάκαιρη ή και ακόμη περισσότεροι, να διδαχτούν δικαιοσύνη, αρκεί ένας πνευματικός ποιμένας με αφοσίωση, ώστε να μεγαλώσει μια γενιά πίστεως και ευλαβείας!

Άπειρη ευγνωμοσύνη πνευματικέ μας οδηγέ, πατέρα Αθανάσιε!

Στα τελευταία της ζωής του χρόνια ο πατήρ Αθανάσιος είχε μεταμορφωθεί πλήρως, ήταν σαν μια θύελλα σε αναμονή, ειδικά κουρασμένος απ’ την ηλικία και τους πνευματικούς αγώνες που έδινε απ’ την αγάπη για το Χριστό. Το πρόσωπο του έλαμπε με ξεχωριστή φώτιση, που τόσο έμοιαζε στο ώριμο κυδώνι, το άγιο εκείνο πρόσωπο που διαρκώς ακτινοβολούσε χάρη και παρηγοριά, ενώ τα γένια του ήταν κάτασπρα σαν γάλα…

Η ηλικία κάνει βέβαια τη δουλειά της. Είναι σαν τα νερά του ποταμιού η ηλικία, που δεν μπορείς δύο φορές να κολυμπήσεις σ’ αυτά. Και έρχεται η ημέρα εκείνη η δίσεκτη, η θλιβερή για τα Γιάννενα και όλους του Ορθόδοξους πιστούς, που πληροφορήθηκαν την πικρή είδηση ότι ο πατήρ Αθανάσιος, ο φίλος και ευγενικός όλων, έσβησε. Πάγωσαν τα Γιάννενα, δεν ήταν εύκολο να παρηγορηθούν. Τα πρόσωπα των ανθρώπων παντού εξέφραζαν πόνο βαθύ κι αγωνία. Όλοι συνταράχτηκαν για την εκδημία του κολοσσού αυτού της Ορθοδοξίας. Η κοίμηση και εκδημία απ τη μάταια τούτη ζωή υπήρξε απώλεια για την Ορθοδοξία, όχι όμως για την υστεροφημία του.

Μας λείπει πλέον φυσικά, πνευματικά όμως ζει και θα ζει παντοτινά ανάμεσα μας. Είναι πλέον η φωνή που μας απουσιάζει, αλλά και εν απουσία του θα μας τρέφει αδιάλειπτα. Έφυγε και πήρε μαζί του όλο το φόρτο των χρόνων υπεράνθρωπης εργασίας, μας άφησε όμως τα πλούσια διαπιστευτήρια του στους κόλπους της αγίας Ορθοδοξίας. Πλέον ο πατήρ Αθανάσιος αναπαύεται στο πιο όμορφο μέρος γι αυτόν, που τόσο αγάπησε, στη Μονή Δουραχάνης, όπου το αργυρό της Παμβώτιδας λαμποκοπά τις ακτίνες του στον τάφο του πατρός Αθανασίου. Μας παρακολουθεί με το βλέμμα του χωρίς να μιλά ο πατήρ Αθανάσιος, αλλά τον αντικρίζουν και όλα τα Γιάννενα με υπερηφάνεια.

Αναπαύσου, αθάνατη ψυχή, μαζί με τους αγίους στην έδρα της αληθείας, στο ουράνιο θυσιαστήριο. Θα συνεχίζουμε εμείς να ερχόμαστε στο Μοναστήρι της Δουραχάνης, στην πνευματική αυτή όαση, για να ανταλλάσουμε κουβέντες μαζί σου. Θα μνημονεύεστε γενιά με γενιά, διότι ο άνθρωπο δεν λησμονιέται όταν σκεπάζεται με χώμα, λησμονιέται όταν δεν τον θυμούνται πια. 

Σήμερα οι Ορθόδοξοι πιστοί είναι περήφανοι κι ευεργετημένοι διότι απόλαυσαν το νέκταρ της βιωτής του πατρός Αθανασίου, του διακεκριμένου αυτού πνευματικού καθοδηγητή, η φήμη του οποίου θα συνάζει και ακτινοβολεί συνεχώς το φως του σεβασμού. Λέει η λογική όλων των Ορθοδόξων πιστών ότι η πραγματική θεία δράση του πατρός Αθανασίου τώρα ξεκινάει και μάλιστα έχει αρχίσει με την κοίμηση του στο Μοναστήρι της Ντουραχάνη. 

Τώρα περιφέρεται ο πατήρ Αθανάσιος ελεύθερα, σαν Άγγελος, από τη μια μεριά του κόσμου στην άλλη και μπορεί να προσεγγίσει όλους του πιστούς που ευλαβώς επικαλούνται το όνομα του για βοήθεια. Τώρα στη δόξα των ουρανών αιώνια προσεύχεται για όλους μας και χαίρει την αιώνια ειρήνη…

 * O Mιχάλης Ράπης είναι καθηγητής Μαθηματικών