Ένας Ηρακλής που έγινε Πύρρος…

 Το έτος 1918, θα εμφανιστεί στα Ιωάννινα ένα σωματείο για την εκγύμναση των νέων της πόλης.

Η εκγύμναση αυτή όμως δεν αφορούσε μόνο το σώμα αλλά και το πνεύμα. Το φαινόμενο αυτό βέβαια της παράλληλης άθλησης του σώματος και του πνεύματος εκτός το ότι υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων -γνωστό άλλωστε και το ρητό Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ- το βρίσκουμε και σε πολλές περιοχές της Μικράς Ασίας, με τη Σμύρνη να έχει την πρωτοκαθεδρία. Γνωστά άλλωστε τα σωματεία όπως ο Ορφέας (μετέπειτα Πανιώνιος) και ο Απόλλων. Σημαντικές πληροφορίες ως προς τα μουσικογυμναστικά και αθλητικά σωματεία των Ιωαννίνων παραθέτει ο Αθανάσιος Δάλλας στο zsgiannina.gr αλλά και το αρχείο Κώστα Κόκκα για τον ερασιτεχνικό αθλητισμό των Ιωαννίνων με πλούσιο φωτογραφικό υλικό. 

Η Ζωσιμαία Σχολή, την περίοδο εκείνη είχε αναπτύξει στενές σχέσεις με την Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, τόσο σε εκπαιδευτικό επίπεδο όσο και σε πολιτιστικό, με αποτέλεσμα ότι συνέβαινε στη Σμύρνη, γρήγορα να διαδίδονταν και στα Ιωάννινα. Γρήγορα λοιπόν έφταναν τα νέα και στα Ιωάννινα περί των μουσικογυμναστικών σωματείων με αποτέλεσμα να αρχίσουν οι διεργασίες ίδρυσης ενός μουσικογυμναστικού σωματείου.

Και το όνομα αυτού «ΗΡΑΚΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ», από μια ομάδα δραστήριων νέων, ανάμεσα τους ο γιος του Βέλγου Προξένου στα Ιωάννινα Εμμανουήλ Ντε Πουσόν, ο έμπορος και κηροπλάστης Αρίστιππος Χαντέλης, ο έμπορος Ιωάννης Νιτσίδης, ο φαρμακέμπορος Λέων Θεμελής και ο λογοτέχνης Άλκης Μάνθος. Αυτοί μάλιστα αποτέλεσαν και το πρώτο διοικητικό συμβούλιο του σωματείου. Τα τμήματα που λειτούργησε ο Ηρακλής ήταν ποδοσφαίρου, εγχόρδων, μαντολινάτας και χορωδίας. Ως προς τα χρώματα που χρησιμοποιούσε πιθανολογείται (μέσα από τις ελάχιστες φωτογραφίες που υπάρχουν) πως ήταν το μπλε και το μαύρο.

Η συμπόρευση όμως αθλητικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων δεν έμελλε να κρατήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, φαινόμενο σύνηθες στα περισσότερα μουσικογυμναστικά σωματεία της εποχής, με αποτέλεσμα να υπάρξει το αίτημα διαχωρισμού των δραστηριοτήτων. Το 1925 λοιπόν, μέλη του Ηρακλή θα αποχωρήσουν και θα δημιουργήσουν ένα άλλο ιστορικό σωματείο με το όνομα «ΠΥΡΡΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ», ένα εξ ολοκλήρου αθλητικό σωματείο, με τμήματα ποδοσφαίρου και στίβου. 

Ο Ηρακλής Ιωαννίνων, θα μείνει ενεργός όσον αφορά το μουσικό τμήμα  μέχρι και το 1950 όπου και θα σταματήσει την λειτουργία του. Ο Πύρρος Ιωαννίνων, το 1932 θα ενσωματωθεί στον νέο αθλητικό σύλλογο της πόλης, τον Π.Α.Σ. Αβέρωφ Ιωαννίνων.