Αργή αλλά σταθερή η νίκη κατά του καρκίνου του μαστού!

Μια γυναίκα έχει στην διάρκεια της ζωής της μία πιθανότητα στις οκτώ να πάθει καρκίνο μαστού. Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται κατά 0,5% κάθε έτος, ενώ ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι αυξάνεται και το ποσοστό εμφάνισης καρκίνου μαστού σε νέες γυναίκες κάτω των 40 ετών. Αν και τα αίτια δεν είναι ακριβώς γνωστά, πιθανολογείται ότι η αύξηση αυτή οφείλεται στον σύγχρονο τρόπο ζωής και στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Μία γυναίκα έχει σήμερα μία πιθανότητα στις 39 να χάσει την ζωή της από καρκίνο μαστού. Αυτή η πιθανότητα είναι μικρότερη από την πιθανότητα που έχει μια γυναίκα να πεθάνει λόγω καρδιολογικού προβλήματος (μία πιθανότητα στις έξι), ενώ είναι μεγαλύτερη από την πιθανότητα μιας γυναίκας να χάσει την ζωή της σε τροχαίο ατύχημα (μία πιθανότητα στις 101). 

Ο καρκίνος του μαστού αποτελούσε μέχρι πρόσφατα την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες, αλλά τα πρωτεία πήρε πλέον ο καρκίνος του πνεύμονα (μία πιθανότητα στις 24) λόγω των αυξημένων ποσοστών καπνιστριών τα τελευταία έτη. Παρόλο που οι προσπάθειες για την θεραπεία του καρκίνου του μαστού ξεκινούν από την αρχαιότητα, ουσιαστική πρόοδος επιτεύχθηκε μόλις τις δύο τελευταίες γενιές. Πριν 70 χρόνια μόλις 10% των γυναικών με καρκίνο μαστού ξεπερνούσαν τα 10 έτη ζωής από την στιγμή της διάγνωσης του καρκίνου ενώ πριν 40 χρόνια το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε 40%. Σήμερα το ποσοστό αυτό είναι πάνω από 85%, ενώ ο αριθμός των γυναικών που έχουν νικήσει τον καρκίνο του μαστού είναι ίσος με τον πληθυσμό της Ελλάδας. 

Οι θάνατοι λοιπόν από καρκίνο μαστού μειώνονται σταθερά. Από το 1989 μέχρι το 2020 μειώθηκαν κατά 43% και έκτοτε μειώνονται κατά 1% κάθε χρόνο. Πρόκειται για μία αργή αλλά σταθερή πορεία. Η νίκη κατά του καρκίνου δεν θα έρθει με πάταγο, αλλά ψιθυριστά, μέσα από πολλές μικρές νίκες. Η μείωση των θανάτων από καρκίνο μαστού που παρατηρείται τα τελευταία έτη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πρόληψη η οποία είναι διττή: πρωτογενής πρόληψη, δηλαδή η αποφυγή επικίνδυνων συνηθειών που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο μαστού όπως η κατανάλωση αλκοόλ και λιπαρών τροφών, η λήψη ορμονών για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης και η έλλειψη γυμναστικής, και δευτερογενής πρόληψη, δηλαδή η διάγνωση του καρκίνου σε αρχικά στάδια με μαστογραφία που πρέπει να γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. 

Μεγάλη πρόοδος όμως έχει επιτευχθεί και στο θεραπευτικό σκέλος. Όσον αφορά στη χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού -που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας- είναι δυνατή πλέον τις περισσότερες φορές η αποφυγή αφαίρεσης ολόκληρου του μαστού. Αλλά εκτός από την χειρουργική αντιμετώπιση υπάρχουν στην φαρέτρα μας κι άλλα όπλα όπως η ορμονοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία. Σε όλα έχει επιτελεστεί μεγάλη πρόοδος τα τελευταία χρόνια. 

Η σημαντικότερη πρόοδος όμως έγκειται στο γεγονός ότι σήμερα κάθε θεραπεία σχεδιάζεται ανά περίπτωση. Έτσι, τα τελευταία χρόνια έγινε αντιληπτό ότι, αν ο καρκίνος διαγνωσθεί στα πρώιμα στάδια, τότε 70% των γυναικών με πρώιμο καρκίνο δεν χρειάζεται να κάνουν χημειοθεραπεία. Αυτό τονίζει την σημασία της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου με μαστογραφία και ψηλάφηση από ειδικό μαστολόγο. Το μέλλον είναι σίγουρα ευοίωνο, αρκεί η κοινωνία να συνεχίσει να πολεμάει τον καρκίνο το ίδιο αποτελεσματικά όπως κάνει τις τελευταίες δεκαετίες.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΧΑΡΙΣΗΣ