Η παιδεία είναι ελευθερία αλλά δεν είναι ασυδοσία!

 Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες ημέρες για τα Πανεπιστήμια στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, το ίδιο σκηνικό ενδεχομένως να υπάρχει και σε Πανεπιστήμια άλλων πόλεων, όπου κάποιοι επιχειρούν να μετατρέψουν χώρους τους σε άνδρα εγκληματικότητας, εμπλέκοντας και φοιτητές. Και μια μειοψηφία φοιτητών, δεν είναι πολλοί αυτοί, έστω και αν κάνουν ντόρο, κινητοποιείται, όχι για να μπει τάξη και να αναβαθμιστούν τα Πανεπιστήμια, αλλά για να διατηρηθεί η αταξία!!! Η παιδεία είναι ελευθερία, αλλά δεν είναι ασυδοσία! Η παιδεία οδηγεί προς την πνευματική ελευθερία, που κατοχυρώνει τους  φοιτητές από τον κίνδυνο να πέσουν σε μορφές ψυχικής, αλλά και σωματικής, ενίοτε, δουλείας, οι οποίες αποβλέπουν στη δημιουργία χάους και στη διάλυση. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η σιωπηρή πλειοψηφία των φοιτητών ενδιαφέρεται για τις σπουδές, για τα μαθήματα, και όχι για παραστρατήματα. 

Σε μια εποχή, που η παιδεία, για διάφορους λόγους, που είναι πολλοί και επί πολλά χρόνια υπαρκτοί, έχει πάρει τον κατήφορο και οι πτυχιούχοι πανεπιστημιακών σχολών στερούνται και στοιχειωδών ακόμη γνώσεων, όλο το ενδιαφέρον οφείλει να εστιαστεί στην αναβάθμιση των σπουδών, που πέρα από την εξειδικευμένη  μόρφωση, θα βοηθούν και στην καλλιέργεια χαρακτήρων.

Είναι χαρακτηριστικό ένα  παράδειγμα, που έχει αναφέρει ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου Δονάτος Παπαγιάννης. Παραδίδοντας μάθημα σε προχωρημένο εξάμηνο ρώτησε, παρεμπιπτόντως, 300 φοιτητές να του πουν τι γνωρίζουν για τη Μάχη του Μαραθώνα και ήξερε μόνο μια φοιτήτρια με καταγωγή από την Αλβανία, η οποία περιέγραψε με ακρίβεια τα ιστορικά γεγονότα!

Η ανώτατη παιδεία προσπαθεί μονομερώς να προετοιμάσει τους φοιτητές για την επαγγελματική ζωή τους, χωρίς τελικά να καταφέρνει ούτε αυτό, και να τους δώσει το χαρακτήρα εκείνο, που απαιτεί η αγορά! Η φράση πανεπιστημιακού δασκάλου ότι "απορώ πως θα σταδιοδρομήσουν λειτουργικά αναλφάβητοι πτυχιούχοι" τα λέει όλα. 

Τα Πανεπιστήμια είναι, τώρα, πλέον, η ώρα να "δουλέψουν" προς την κατεύθυνση οι φοιτητές να παίρνουν, χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό, εκείνα τα εφόδια, που θα τους κάνουν ικανούς να κρίνουν σωστά και να αναγνωρίζουν ό,τι ο πολιτισμός μας παραδέχεται σαν επιδιώξεις της αγωγής και της ηθικής.

Δυστυχώς η τωρινή παιδεία, αναλογιστείτε εσείς ποιοι έχουν την ευθύνη γι' αυτό, βάζει σε προτεραιότητα τον ωφελιμισμό, που ανοίγει την κερκόπορτα σε παρεκτροπές, κάνοντάς τον πρωταρχικό σκοπό της. Και παραμερίζει μέχρι του σημείου της ανυπαρξίας, τη μόρφωση, η οποία μπορεί να δώσει μορφή στον ψυχικό κόσμο των νέων, ώστε να τονιστεί σαν χαρακτηρολογικό στοιχείο η συνανθρωπιά και να απωθηθεί η παλιανθρωπιά. 

Η ιδεώδης και ιδανική παιδεία πρέπει να στοχεύει αταλάντευτα, όχι μόνο στις "ξηρές" γνώσεις, αλλά και στην αρετή. Έτσι ο νέος θα μπορεί να επιστρατεύσει  ποικίλες δυνάμεις μέσα του για να νικήσει, τόσο τις εσωτερικές, όσο και τις εξωτερικές αντιστάσεις, που τον εμποδίζουν να πορευτεί προς τα μπροστά... 

Στη σκέψη, σ' αυτή, που σκαρώνει ο νους, οι νίκες της ζωής είναι εύκολες, στην πράξη, όμως, όχι. Γι' αυτό χρειάζεται η δύναμη και η δυναμική της αληθινής παιδείας να βάζει στην ορθή τους διάσταση τα πράγματα και τους στόχους. Η παιδεία με την ποιότητά της πρέπει να είναι κίνητρο για την αύξηση των πράξεων ευνομίας και όχι ανομίας.   

Σ' αυτό το πλαίσιο ισχύει η σκέψη του Πρωταγόρα: «Είναι αισχρό να μην πω ότι η σοφία και η επιστήμη είναι το πιο δυνατό από τα ανθρώπινα πράγματα».