Ο όσιος Παΐσιος και η διαμονή στη Μονή Στομίου Κόνιτσας…

Στη Μονή Στομίου Κόνιτσας, ο όσιος Παΐσιος, ο ονομαστός αυτός άγιος της εποχής μας, έζησε για τέσσερα χρόνια, από το 1958 ως το 1962, στην αρχή του μοναστικού του βίου, πριν περάσει από το Σινά και καταλήξει στο Άγιο Όρος. Μάλιστα, θεωρείται ο ανακαινιστής της Μονής, αφού ο ίδιος με προσωπικό μόχθο κατάφερε και την αναστήλωσε, κουβαλώντας ακόμα και με τα χέρια βαριά φορτία από κάτω από το ποτάμι, κινητοποιώντας και ευαισθητοποιώντας τους

αγαθούς κατοίκους των γύρω χωριών, συγκεντρώνοντας εισφορές από ευσεβείς ανθρώπους, μαζεύοντας εργάτες, φτιάχνοντας ο ίδιος κουφώματα, πατώματα, στέγες, σαν μαραγκός.

Ένα έργο, που συνέχισε ο σημερινός ηγούμενος της Μονής π. Κοσμάς Σιώζος, ο οποίος φρόντισε και να χτιστεί εντός της Μονής παρεκκλήσιο στ' όνομα του αγίου Παϊσίου, αλλά και να ανακαινιστεί το κελί του οσίου, ώστε να είναι επισκέψιμο. Το αγάπησε αυτό το Μοναστήρι, γιατί αγαπούσε την Κόνιτσα, τον τόπο, που βρήκε καταφύγιο η οικογένειά του μετά τον κατατρεγμό από τη Μικρά Ασία. 

Ανηφορίζουμε προς τη Μονή Στομίου, αναζητώντας εναγώνια μια ψυχική ανάπαυση στο κελί του οσίου Παϊσίου, που το τυλίγει φως αγιότητας, από το οποίο ζεσταίνονται παγωμένες καρδιές. Δύσκολη η διαδρομή, αλλά αποζημιωνόμαστε από τη μαγευτική και σαγηνευτική φύση. Ορμητικά, βαθυγάλανα τρεχούμενα νερά του ποταμού, με τα πλατάνια στις όχθες του να προσφέρουν την, τόσο απαραίτητη στους πεζοπόρους, σκιά κατά μήκος της διαδρομής, φιδίσιες αναβάσεις μέσα στο δάσος.

Βαδίζουμε στη σιωπή, όπου μέσα της ανοίγεται σε όλο του το βάθος ο κόσμος, σκεπτόμενοι ότι η βιωματική εμπειρία της παρουσίας του Θεού και του συνόλου της Εκκλησίας πρέπει να αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους και τις κατευθύνσεις της μέριμνάς μας. Οδηγούμαστε στο καθολικό της Παναγίας, από εκεί στο περιποιημένο νεόκτιστο παρεκκλήσι του οσίου Παϊσίου και καταλήγουμε στο κελί του, που είναι μικρό και στενό και στεκόμαστε εκεί, για να ζήσουμε για λίγο τον όσιο Παΐσιο, αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας.

Καθόμαστε πάνω στο ξύλινο κρεβάτι, που είχε κατασκευάσει ο ίδιος και ήταν το μοναδικό του έπιπλο. Διάφορες εικόνες βρίσκονται μέσα στο κελί. Ανασκαλεύοντας τη μνήμη, τον αναπολούμε ως «δένδρον αγλαόκαρπον, «ως ξύλον ευσκιόφυλλον», που έτρεφε και σκίαζε πολλούς.

Θυμηθήκαμε τη διήγηση για κάποιο πρόσωπο, που όταν βρισκόταν στις μαύρες του απελπισίες, ανέβαινε μία ώρα και ένα τέταρτο με τα πόδια από την Κόνιτσα στο Στόμιο, στεκόταν για κάμποση ώρα έξω από το κελί του, χωρίς μάλιστα να επιδιώκει να μιλήσει μαζί του. Και ύστερα έφευγε για τον κάματο της ημέρας.

Ο γέροντας Παΐσιος αισθανόταν αυτή την παρουσία. Πολλά αισθανόταν ο γέροντας και πολλά έκανε να αισθανθούν και οι άλλοι. Στο κελί του στο Στόμιο, δε δεχόταν εύκολα άτομα. Όταν όμως άνοιγε την πόρτα του (όχι μόνο του κελιού του, αλλά και της ψυχής τους) σε κάποιους, τους εκμυστηρεύονταν κομμάτια από την πολυκύμαντη ζωή του. «Ήταν, τελικά, από το Θεό», έλεγε, «που βρεθήκαμε στην Κόνιτσα και που διάβηκα και από τη Μονή Στομίου». 

Και συνεχίζει τη διήγηση ο Παΐσιος: «Όταν είχαμε έρθει από την Καππαδοκία με την ανταλλαγή των πληθυσμών, ήταν να μας δώσουν κάτι κτήματα στην Ηγουμενίτσα. Ήταν κάτι τούρκικα χωριά αυτά, που οι κάτοικοί τους θα πήγαιναν στην Τουρκία. Περιμέναμε εμείς να φύγουν. Πάει ο πρόεδρος μας (του χωριού Φάρασσα Καππαδοκίας από όπου καταγόταν ο Παΐσιος) και του λέει ο Τούρκος: "Εσείς θα φύγετε, εμείς θα κάτσουμε". Τι είχε γίνει; Είχαν πληρώσει δύο βουλευτές και τους είχαν γράψει Αλβανούς, Αρβανίτες. Έτσι αυτοί μείναν και μεις πήγαμε πάνω στην Κόνιτσα. Όταν το 'μαθε αυτό ο Κονδύλης (που είχε ανατρέψει στο μεταξύ τον Πάγκαλο) χτύπησε το χέρι στο γραφείο αλλά δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, ήταν τελειωμένο το πράγμα».

Και ενώ o νους μας ήταν βυθισμένος σε σκέψεις και γεγονότα, κάποια στιγμή αισθάνθηκα κοχλασμό μέσα μας και μας φάνηκε σαν να ακούσαμε τη φωνή του οσίου Παϊσίου να μας λέει: «Μη χάνεσαι. Προσπέρνα τα αγκάθια και κοίταξε τα λουλούδια, που ανθίζουν στο δρόμο σου». Τι σοφός λόγος! Μέσα στο χάος, βρίσκεις την πίστη και ανυψώνεσαι. Ανταμώνεις τη θέληση και ξεπερνάς τον εαυτό σου. Καταλαβαίνεις πως η καθημερινότητα ξετυλίγεται σε εναλλαγές και αποκαλύπτεις μια καινούργια μορφή αλήθειας, ένα νέο σάλπισμα: πως στον κύκλο της ζωής δεν είμαστε ένα ηλιοβασίλεμα, αλλά ένα πέρασμα...

Αναχωρώντας από το κελί του οσίου και τη Μονή Στομίου, νιώσαμε ασυναίσθητα τη βαθιά λαχτάρα του Παϊσίου να σμιλέψει την άμορφη μάζα του λίθινου εαυτού μας και να μορφώσει τον Χριστό μέσα μας κι έτσι να μας μεταμορφώσει. Η πνευματική αυτή διαδικασία δεν ήταν καθόλου εύκολη. Γινόταν με ωδίνες τοκετού εκ μέρους του και με ενίσχυση της ελπίδας μας, ώστε ποτέ να μην απελπιστούμε και τα παρατήσουμε.