Γιατί δεν πρέπει ν’ αλλάξει η οριοθέτηση της Παμβώτιδας…

Έγραφε ο «Π.Λ.» στις 17 Φεβρουαρίου 2022: «Πρόσφατα συζητείται αλλαγή οριοθέτησης της Παμβώτιδας, ώστε η κόκκινη γραμμή η οποία χαράχτηκε σε υψόμετρο 469,54 μ. να επανέλθει στο φυσικό όριο της λίμνης. Θέμα που άνοιξε πρόσφατα η βουλευτής της Ν.Δ Μαρία Κεφάλα επικαλούμενη τον πεζόδρομο – ποδηλατόδρομο, ο οποίος προβλέπεται να κατασκευαστεί περιμετρικά της λίμνης, αλλά και ένα παλαιό αίτημα ιδιοκτητών που τα κτήματα τους εφάπτονται της λίμνης και ζημιωθήκαν από αυτή που έγινε πριν από μερικά χρόνια…» Ποιό όμως είναι το φυσικό όριο της Παμβώτιδας και πώς διαμορφώνεται;
Από την μελέτη των γεωφυσικών και βιοχημικών εξελίξεων των λιμνικών οικοσυστημάτων προκύπτει πως το φυσικό όριο μιας λίμνης είναι αυτό που ορίζει η ελεύθερη διακύμανση των νερών της λίμνης. Με την δημιουργία των μηχανισμών της φύσης, εξασφαλίζεται η αδιάλειπτη τροφοδοσία του οικοσυστήματος με οξυγονωμένα νερά, η εξισορρόπηση της στάθμης και η συνεχής ανανέωση των επιφανειακών νερών.
Γεγονός το οποίο θεμελιώνεται από «την λειτουργική σπουδαιότητα των υπεδαφικών υδροκριτών του Μιτσικελιού, οι οποίοι προσδιορίζουν την υπόγεια καρστική ροή μόνο όταν βρίσκονται πάνω από το υψόμετρο των 470 μέτρων, που αποτελεί το επίπεδο εκτόνωσης των πηγών στις υπώρειες του όρους Μιτσικέλι». (Αποθέματα) Με την κατασκευή του αναχώματος της Αμφιθέας ο ρυθμιστικός μηχανισμός των πηγών του Μιτσικελιού εξουδετερώθηκε και τα νερά του, άχρηστα πλέον, χάνονται στο κανάλι των απόνερων της Λαψίστας...
Αντ’ αυτών, η λίμνη Παμβώτιδα, δέχεται μέσω των αγωγών ομβρίων της πόλης και τις αποστραγγιστικές τάφρους (ρέματα) της περιοχής Ιωαννίνων, τον όγκο των απόνερων του Λεκανοπεδίου.
Οι περιοδικές και απρόβλεπτες βροχοπτώσεις και οι απροσδιόριστες αυξομειώσεις του όγκου των απόνερων, δεν είναι δυνατόν να σταθεροποιήσουν το ύψος της στάθμης και να ορίσουν το «φυσικό όριο της λίμνης», όπως έδειξε η εμπειρία των 48 ετών του αναχώματος και τα πειράματα με το ανοιγοκλείσιμο του θυροφράγματος στο Πέραμα.
Από την άλλη πλευρά, η ανύψωση του πυθμένα της λίμνης λόγω της αυξημένης συσσώρευσης της νεκρής φυτοπλαγκτονικής βιομάζας και των χειμαρρικών προσχώσεων, οι μειωμένες βροχοπτώσεις, η αύξηση των θερμοκρασιών στα νερά, η εντατικοποίηση των εξατμίσεων και οι αυξημένες ανάγκες των γεωργικών καλλιεργειών, προκάλεσαν μία επικίνδυνα αυξημένη μείωση του όγκου των νερών της Παμβώτιδας, μη διακριτής στις επιφανειακές ενδείξεις του θυροφράγματος.
Μετρήσεις από την 12.10.2016 έως και την 20.02.2022, έδειξαν ότι ο όγκος των νερών της λίμνης μειώθηκε κατά 27.895.600 μ3 ή πιο αναλυτικά: 19.240.000 μ2 χ 1,19 μ = 22.895.600 μ3 + 5.000.000 μ3. Στο διάστημα αυτό η λίμνη δέχτηκε μία επιπλέον όξυνση του φαινομένου της πυθμενικής συσσώρευσης σαπρολάσπης, λόγω εφαρμογής του μέτρου της ηλεκτρονικής απονέκρωσης του φυτοπλαγκτόν, που αύξησε το μέγεθος της νεκρής βιομάζας και μηδένισε την ύπαρξη οξυγόνου στον πυθμένα της λίμνης.
Ο πραγματικός όγκος των νερών της Παμβώτιδας διαμορφώθηκε έτσι στα 62.104.400 μ3.
Μια μείωση που υποδηλώνει την τραγική αχρήστευση των πηγών του Μιτσικελιού και υποδεικνύει την επικινδυνότητα ενός τεχνικού «επανακαθορισμού της οριοθέτησης της Παμβώτιδας», με μείωση του υψομέτρου, που θα μείωνε επιπλέον και τον όγκο των νερών της λίμνης και θα εξέθετε την ήδη λεπτή υδάτινη στήλη στην εντατικοποίηση της εξάτμισης των νερών.
Τον Ιούλιο και Αύγουστο του περασμένου καλοκαιριού, οι θερμοκρασίες της κλιματικής αλλαγής έσπασαν το φράγμα των 30 βαθμών στα νερά της λίμνης. Μια εξέλιξη επικίνδυνη για την ύπαρξη της ήδη προβληματικής Παμβώτιδας.
Επιτακτικότερη ανάγκη για την υγεία και την οικονομία της πόλης των Ιωαννίνων, είναι η αποκατάσταση της Παμβώτιδας. Οι κάποιες σκέψεις της Περιφέρειας για την συνέχιση του ποδηλατοδρόμου περιμετρικά της Λίμνης, θά ήταν σκόπιμο να αναβληθούν προσωρινά. Το έργο της φυσικής προσέγγισης της Παμβώτιδας θα απαιτήσει χώρους και θα δημιουργήσει νέα δεδομένα προβολής και γοήτρου, για έναν εντυπωσιακό πεζόδρομο- ποδηλατόδρομο που και η Περιφέρεια και ο Δήμος Ιωαννιτών θα ήταν υπερήφανοι γι’ αυτό που θα προσφέρανε στα Γιάννενα.