Να μην δαιμονοποιούμε τις επενδύσεις σε ΑΠΕ!

on .

Τα τελευταία χρόνια, έχει προκύψει μια ευαισθητοποίηση για τις περιβαλλοντικές συνέπειες από την χρήση των ορυκτών καυσίμων και επήλθε μια στροφή της ανθρωπότητας προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, (Α.Π.Ε.) τις λεγόμενες και αλλιώς, ήπιες μορφές ενέργειας, ή νέες πηγές ενέργειας, ή πράσινη ενέργεια.
Αποτέλεσμα, το τελευταίο διάστημα σε όλο τον κόσμο, καθώς και στην χώρα μας, η αναζήτηση για λύσεις στο ενεργειακό μας πρόβλημα μέσω των Α.Π.Ε., δημιούργησε ένα καινούργιο κύμα επενδύσεων στο χώρο της ενέργειας (θερμικής, ηλεκτρικής, κλπ.). Τα ερωτήματα που προκύπτουν από αυτές τις επενδύσεις και απασχολούν και τη δική μας κοινωνία στην Περιφέρεια Ηπείρου είναι τα εξής: 

-Υπάρχει Έκθεση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την επίτευξη της συμβολής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην τελική κατανάλωση ενέργειας και αποτελεί Εθνικό Στόχο; Η απάντηση είναι ναι.
- Θα πρέπει να ενισχύονται οι επενδύσεις σε έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ); Κι εδώ είναι θετική η απάντηση.
- Η εν μέσω των Α.Π.Ε. παραγωγή, ηλεκτρικής, θερμικής ενέργειας, θα συμβάλλει θετικά στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας μας; Και πάλι ναι.
- Η βιομηχανία των Α.Π.Ε. αποτελεί μια νέα καινοτόμα αγορά; Ναι.
- Η εγκατάστασή τους και η λειτουργία τους επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον, της ευρύτερης περιοχής τους; Αυτό ας μας το απαντήσουν οι πιο ειδικοί.
Όπως ορίζει η οδηγία 2001/77/ της Ε.Κ., ως Α.Π.Ε. θεωρούμε τις μη ορυκτές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δηλαδή την αιολική, την υδραυλική, την ηλιακή, τη γεωθερμική, την ενέργεια κυμάτων, την παλιρροϊκή, τα αέρια τα εκλυόμενα από χώρους υγειονομικής ταφής, από εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού και τα βιοαέρια - βιορευστά, την βιομάζα.
Η χρήση των Α.Π.Ε. στην πραγματικότητα δεν αποτελεί νέα υπόθεση καθώς τα πρώτα καύσιμα (θερμική ενέργεια) ήταν τα ξερά χόρτα, το ξύλο, η κοπριά και στη συνέχεια το φυτικό και ζωικό λίπος (ύλη βιομάζας). Ο άνεμος (αιολική ενέργεια), μετατρεπόταν σε μηχανική ενέργεια με τη χρήση των ανεμόμυλων για ύδρευση, άρδευση, άλεση δημητριακών κλπ. Η αξιοποίηση της ενέργειας του νερού που έρρεε ή έπεφτε (υδραυλική ενέργεια) η αποκαλούμενη και «λευκός άνθραξ», χρησιμοποιούνταν για την άλεση των σπόρων με τη χρήση των νερόμυλων και στην συνέχεια με τους σύγχρονους υδροστρόβιλους, καθώς έχουμε τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο άνθρωπος σε όλο τον κόσμο αξιοποιούσε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χιλιάδες χρόνια πριν, αλλά δεν τον απασχολούσαν τα δικά μας ερωτήματα.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας για θέρμανση -ηλεκτρισμό – βιομηχανία - μεταφορές κλπ. Τα έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, από ανανεώσιμες πηγές, στα οποία συμπεριλαμβάνεται κάθε κατασκευή και υποδομή της εγκατάστασης των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, χαρακτηρίζονται ως έργα δημόσιας ωφέλειας, ανεξάρτητα από το φορέα υλοποίησής των. Τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα των επενδύσεων σε Α.Π.Ε. είναι αδιαμφισβήτητα, όμως τις επιπτώσεις αυτών σε τοπικό περιβάλλον αρκετοί δεν τις θεωρούν θετικές και δεν τις αποδέχονται. Γενικά οι αντιδράσεις των κατοίκων της κάθε περιοχής όπου δραστηριοποιούνται τέτοιες μονάδες είναι αρνητικές. Με λίγα λόγια, έχει μπει ένα «φρένο» σε όλες αυτές τις μονάδες, ανακόπτοντας ή καθυστερώντας τις επενδύσεις σε αυτό τον τομέα, καθώς τόσο το κοινωνικό όσο και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργούν απαγορευτικά.
Γενικά, σε όλη την χωρά μας, η εγκατάσταση (χωροθέτηση) σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με Α.Π.Ε. με αξιοποίηση βιομάζας, αιολικής ενεργείας κλπ. αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο. Το ίδιο συνέβαινε και συμβαίνει με την επιλογή των θέσεων των μονάδων διαχείρισης των αποβλήτων.
Το πρόβλημα παραμένει σημαντικό, λόγω της επιφυλακτικότητας ή και της συχνά κάθετης άρνησης των εμπλεκομένων φορέων να συναινέσουν στη χωροθέτηση μιας εγκατάστασης για τη διαχείριση ειδικά αποβλήτων (στερεών/βιομάζας/υγρών/αερίων, επικινδύνων ή μη) στην περιοχή τους, είτε σταθμών Α.Π.Ε..
Το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα, σχετικά με την αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, σταθμών ενέργειας από Α.Π.Ε., είτε μονάδων που διαχειρίζονται απόβλητα (στερεά, υγρά, αέρια) δεν είναι τι αναφέρει η νομοθεσία. Επίσης, δεν είναι οικονομικό, γιατί με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχουν οι απαιτούμενοι οικονομικοί πόροι για την κατασκευή δραστηριοτήτων, ούτε τεχνολογικό, γιατί κατάλληλες τεχνολογικές λύσεις έχουν αναπτυχθεί για τις περισσότερες κατηγορίες των αποβλήτων, αλλά αυτό της κοινωνικής αποδοχής των συγκεκριμένων έργων και δραστηριοτήτων. Η αντίδραση είναι έντονη ακόμη και εάν η προτεινόμενη λύση πληροί όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές προδιαγραφές, ώστε να μην υπάρχει καμία επίπτωση στο περιβάλλον. Μήπως όλο αυτό είναι το γνωστό φαινόμενο το αποκαλούμενο στο εξωτερικό ως σύνδρομο NIMBY (Not In My Backyard) – «Όχι Στην Αυλή Μου», γιατί στην χώρα μας αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο.
Το γεγονός ότι δεν έχουν υλοποιηθεί σε μεγάλη κλίμακα αυτές οι νέες επενδύσεις, τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο, ειδικά οι μονάδες βιομάζας, βιοαερίου, βιορευστών, δεν πρέπει να τις καθιστά «άγνωστες» και κατά συνέπεια να αντιμετωπίζεται καχύποπτα. Οι επενδυτές και οι τεχνικοί τους σύμβουλοι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται αρνητικά στα δημοτικά και τοπικά συμβούλια και να πολεμάμε κάθε τέτοια επένδυση.
Μην τους διώχνουμε απερίσκεπτα, γιατί δεν θα αργήσουν να πάνε σε άλλες περιοχές ακόμη και σε χώρες και μάλιστα δίπλα μας μόλις ενταχθούν στην Ε.Ε.. Ας τους δώσουμε την δυνατότητα να επενδύσουν και στην περιοχή μας.
Για μένα η ακτινοβολία του ήλιου (ηλιακή ακτινοβολία) για την χώρα μας, αποτελεί την κυριότερη πηγή Ενέργειας. Η ενέργεια του ήλιου, αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια μια σημαντική πηγή ενέργειας. Αισιοδοξώ πως το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» 2020 το οποίο θα ξεκινήσει σύντομα, θα πετύχει την ενεργοποίηση της ενεργειακή εξοικονόμησης, σε εθνικό επίπεδο. Το νέο αυτό πρόγραμμα θα προσφέρει υψηλά οικονομικά και λειτουργικά οφέλη, προς τα ελληνικά νοικοκυριά με ταυτόχρονη κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους (θέρμανση, ψύξη, ηλεκτρισμό). Η παράμετρος της ενεργειακής αυτονομίας, με εγκατάσταση «έξυπνων» συστημάτων και με παρεμβάσεις για παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας που αναφέρει, με βρίσκει σύμφωνο και πιστεύω ότι θα μας βοηθήσει.

*Ο Δημήτρης Μακρής είναι Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. με ειδίκευση σε έργα εγγείων βελτιώσεων και υδραυλικών υποδομών