Αισθητά μειωμένος και ο αριθμός των αλλοδαπών εργατών στην Ήπειρο

ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ…ΧΕΡΙΑ ΓΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ!

Με πολλές ελλείψεις προσωπικού ξεκινά η τουριστική περίοδος • Κενές το 22% των θέσεων πέρυσι, σύμφωνα με το ΙΝΣΕΤΕ

Οξύνονται τα προβλήματα στην κτηνοτροφία και στις κατασκευές…

• Αντίστροφα μετρά πλέον ο χρόνος για την έναρξη της νέας τουριστικής περιόδου, με έναν μεγάλο μάλιστα αριθμό ξενοδοχειακών μονάδων στα παράλια να ετοιμάζεται να ανοίξει την περίοδο του Πάσχα. Οι περισσότερες από αυτές τις μονάδες, βρίσκονται ήδη με ένα κομβικό ζήτημα για τη λειτουργία τους, που δεν είναι άλλο από την έλλειψη του απαραίτητου προσωπικού. Ζήτημα βέβαια που δεν αφορά μόνο όσες τουριστικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται εποχιακά, αλλά το σύνολό τους.

Εξαίρεση δεν αποτελεί ούτε η Ήπειρος, η οποία τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετωπίζει έντονο πρόβλημα από την έλλειψη βοηθητικού κυρίως προσωπικού. Σύμφωνα μάλιστα με την Έκθεση του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) από τις 7.392 οργανικές θέσεις που προβλέπεται για ξενοδοχεία της Ηπείρου καλύφθηκαν οι 5.771, έμειναν δηλαδή κενές οι 1.621 που μεταφράζεται σε ποσοστό 22%. Το πραγματικό ποσοστό κενών θέσεων στην Ήπειρο, ίσως να είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς υπάρχουν πολλές μονάδες σε ορεινές περιοχές, π.χ. Ζαγόρι που δεν λειτουργούν περιοδικά, ήτοι Σαββατοκύριακα και εορταστικά τριήμερα, οπότε τα κενά μπορεί να καλύπτονται εκ των ενόντων. 

Δεν θέλουν οι Έλληνες, φεύγουν οι Αλβανοί…

Σύμφωνα με επιχειρηματίες η όξυνση του προβλήματος οφείλεται σε δύο παράγοντες: Ο ένας είναι η αδιαφορία που υπάρχει από Έλληνες ανέργους να εργαστούν σε θέσεις είτε βοηθητικού, είτε ακόμη και σε θέσεις ευθύνης σε ξενοδοχειακές μονάδες. Η δικαιολογία των χαμηλών αμοιβών και των «σκληρών» ωραρίων, έχει μεν ως ένα βαθμό βάση, αλλά δεν είναι επαρκής καθώς το βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με τη νοοτροπία που έχει καλλιεργηθεί τα προηγούμενα χρόνια. 

Ο δεύτερος παράγοντας έχει να κάνει με τη μείωση των εργαζόμενων που προέρχονταν από ξένες χώρες και ειδικά από την Αλβανία. Πρόκειται για μια εξέλιξη που έχει επηρεάσει και στην πραγματικότητα έχει απορρυθμίσει πολλούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. 

Πριν από τον τουρισμό, οι επιπτώσεις είχαν αρχίσει να διαφαίνονται στον αγροτικό τομέα, από τον οποίο επίσης λείπουν πλέον χιλιάδες εργατικά χέρια. Άλλωστε είναι πρόσφατα τα προβλήματα που προκλήθηκαν στη συγκέντρωση των ελαιών, των ακτινιδίων, των μανταρινιών κ.α. με τόνους ολοκλήρους να παραμένουν στα δέντρα σε Άρτα- Θεσπρωτία από έλλειψη εργατών γης. Σύμφωνα μάλιστα με αγρότες, δίνονταν «μάχες» στους κάμπους για το ποιος παραγωγός θα εξασφαλίσει συνεργείο για συλλογή καρπών. Η έλλειψη εργατών γης είχε προκαλέσει και απότομη αύξηση των ημερομισθίων σε βαθμό τέτοιο, που η συλλογή - ειδικά του ελαιοκάρπου- να καθίσταται ασύμφορη. 

 

Κτηνοτροφία - κατασκευές

Σε πολύ δύσκολη θέση άρχισαν να βρίσκονται και οι κτηνοτρόφοι της Ηπείρου, οι οποίοι κατ’  εξοχή για τρεις σχεδόν δεκαετίες, απασχολούσαν Αλβανούς βοηθούς, οι οποίοι προερχόμενοι από όμορες περιοχές είχαν σχετική εμπειρία από κτηνοτροφία. Παρά τις προσκλήσεις που απευθύνουν, δεν υπάρχουν πλέον διαθέσιμοι για εργασία, ενώ και άλλοι που απασχολούνταν επί χρόνια σε κτηνοτροφικές μονάδες, ακόμη και στις παραμεθόριες περιοχές που ήταν κοντά στα σπίτια τους, άρχισαν σταδιακά να αποχωρούν. 

Έλλειψη εργατικών χεριών άρχισε να παρουσιάζεται και στον κατασκευαστικό τομέα, καθώς έχει μειωθεί τόσο ο αριθμός των ανειδίκευτων εργατών, όσο κυρίως και των μαστόρων.  Αναλογιζόμενοι δε  ότι τα περισσότερα έργα «πέτρας» τις τελευταίες δεκαετίες στην Ήπειρο έχουν γίνει από Αλβανούς τεχνίτες, μπορεί να γίνει αντιληπτό το εύρος του προβλήματος που σιγά- σιγά άρχισε να προκαλείται. Ανάλογα «κενά» προκύπτουν και σε ειδικότητες εργαζομένων, όπως τεχνικών, οδηγών κ.α., τις οποίες επίσης κάλυπτε ένας μεγάλος αριθμός αλλοδαπών και κυρίως Αλβανών. 

 

Οι αιτίες του προβλήματος 

Στο ερώτημα βέβαια για το που οφείλεται η μεγάλη έλλειψη εργατών που παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια, η απάντηση έχει τρία βασικά διαφορετικά σκέλη:

- Οι αλλοδαποί εργάτες που προέρχονται από ασιατικές- αφρικανικές χώρες, δεν έχουν την εμπειρία για να εργαστούν σε κλάδους που έχουν αυξημένες απαιτήσεις. Ακόμη και αν εξασφαλιστεί ο απαραίτητος αριθμός, είναι δύσκολη η εκπαίδευσή τους και όταν αυτή γίνεται με επάρκεια, τότε παρέρχεται ο χρόνος της νόμιμης παραμονής τους.

- Η μεγάλη δεξαμενή της Αλβανίας στερεύει. Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μειώνει τη ροή μεταναστών εργατών. Η μεγάλη πλειοψηφία όσων εργάζονταν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αποκτώντας ελληνική υπηκοότητα, μετακινείται χωρίς περιορισμούς προς χώρες της Ε.Ε., πολλές από τις οποίες προσφέρουν υψηλότερες αμοιβές. Τους τελευταίους μήνες διαπιστώνεται μεγάλη ροή Αλβανών μεταναστών προς τη Βρετανία, η οποία έχει μεγάλες ανάγκες για εργάτες, αλλά και για τεχνίτες.

-  Ο τρίτος παράγοντας αφορά τη γήρανση ενός μεγάλου αριθμού εργατών προερχόμενων από την Αλβανία, που μετά από 25-30 χρόνια παραμονής και εργασίας στην Ελλάδα, αποσύρεται ή και μειώνει σταδιακά την εργασία, αφήνοντας πίσω κενά που δεν καλύπτονται από νέους.  

Υπάρχουν λύσεις;

Πέρα από τις διαπιστώσεις, το ερώτημα που προκύπτει και απασχολεί τους κλάδους που επηρεάζονται από την έλλειψη προσωπικού, είναι το τι μπορεί να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση, για την οποία εκφράζονται φόβοι ότι θα επιδεινώνεται χρόνο με το χρόνο. 

Η Πολιτεία καταβάλλει προσπάθειες για την μετάκληση εργαζομένων από αφρικανικές- ασιατικές χώρες. Ακόμη και αν ευοδωθούν αυτές, καλυφθεί ο στόχος που έχει τεθεί, δεν θα αντιμετωπιστεί στη ρίζα το πρόβλημα. Ενδεχομένως μια συντονισμένη εκστρατεία προσέλκυσης εργατών στη γειτονική Αλβανία ίσως έφερνε κάποια αποτελέσματα, όχι όμως στο βαθμό που θα κάλυπτε τα κενά που υπάρχουν και αυξάνονται. 

Άρα εκ των πραγμάτων το βάρος πέφτει στην εσωτερική «αγορά» εργασίας. Στην προσέλκυση Ελλήνων ανέργων για να εργαστούν σε επαγγέλματα που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν υποδεέστερα και είχαν αφεθεί «αποκλειστικά» στα … χέρια αλλοδαπών. 

Η Πολιτεία προσπαθεί με ορισμένα μέτρα να «δελεάσει» τους ανέργους για να απασχοληθούν σε τέτοιου είδους εργασίες, αλλά αυτά δεν αρκούν και θα χρειαστούν πρόσθετα. Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να συμβάλλουν οι επιχειρηματίες, οι αγρότες, οι κατασκευαστικές εταιρίες. Κι αν μεν για τους αγρότες το είδος εργασίας επιτρέπει διάφορες παραλλαγές απασχόλησης, στον τουρισμό, στις κατασκευές και σε άλλα επαγγέλματα, πρακτικές «μαύρης εργασίας» όχι μόνο δεν πρέπει να υπάρχουν, αλλά και θα πρέπει να καταγγέλλονται ώστε να μη λειτουργούν αποτρεπτικά για το σύνολο των επιχειρήσεων. Διαφορετικά, οι ίδιοι θα πληρώσουν στο τέλος το κόστος των επιλογών τους. 

Η Έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ

Η Έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ, όπως προαναφέραμε, εστιάζει στις ελλείψεις προσωπικού στον τουριστικό κλάδο. Συγκεκριμένα όπως αναφέρει, στην αιχμή της θερινής σεζόν του 2022 καταγράφηκαν 60.225 ελλείψεις θέσεων, από τις 262.981 θέσεις εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία, σε εθνικό επίπεδο. Δηλαδή, το ποσοστό έλλειψης ανήλθε σε 23% ή περισσότερες από 1 στις 5 θέσεις δεν καλύφθηκε. Το ποσοστό έλλειψης ήταν παρόμοιο σε όλα σχεδόν τα τμήματα και κυμαινόταν από 21% έως 24%. 

Οι ειδικότητες Καμαριέρα, Σερβιτόρος, Receptionist, Βοηθός σερβιτόρου, Λαντζέρης, Barista και Τεχνική Υποστήριξη, αντιστοιχούν συνολικά στο 52% του συνόλου των θέσεων εργασίας, βάσει οργανογράμματος, στο 54% του συνόλου των θέσεων εργασίας που καλύφθηκαν και στο 46% του συνόλου των θέσεων εργασίας που δεν καλύφθηκαν.

Αριθμητικά, οι μεγαλύτερες ελλείψεις παρουσιάστηκαν σε Καμαριέρες (7.360 κενές θέσεις ή 12% του συνόλου των ελλείψεων και 18% επί του συνόλου των θέσεων που προβλέπονται στα οργανογράμματα για τη συγκεκριμένη ειδικότητα), σε Σερβιτόρους (5.164 ή 9% των ελλείψεων και 22% των αντίστοιχων προβλεπόμενων θέσεων), σε Βοηθούς Σερβιτόρου (3.883 ή 6% των ελλείψεων και 21% των αντίστοιχων προβλεπόμενων θέσεων) και σε Receptionist (3.460 ή 6% των ελλείψεων και 17% των προβλεπόμενων θέσεων). Ακολούθησαν οι Barista/Barman-Barwoman (2.729 ή 5% και 24% αντίστοιχα), Λαντζέρης (2.866 ή 5% και 24% αντίστοιχα) και Τεχνική Υποστήριξη (2.054 ή 3% και  21% αντίστοιχα).