Ο ρόλος της Ελλάδας στην Ε.Ε. μπορεί να αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο!

• Η δημοσιονομική και τραπεζική ενοποίηση, η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας που δυσχεραίνει την εφαρμογή κοινών πολιτικών και η αύξηση του προϋπολογισμού για την ανάληψη γενναίων πανευρωπαϊκών δράσεων σε τομείς όπως η άμυνα και το ενεργειακό είναι τα κεφαλαιώδη ζητήματα με τα οποία είναι αντιμέτωπη σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τον Αναπλ. Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και υποψήφιο ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Σωτήριο Σέρμπο. 

Με αφορμή τις επικείμενες ευρωεκλογές, ο κ. Σέρμπος μιλάει στον «Π.Λ.» για τη διαφαινόμενη  άνοδο ακραίων πολιτικών δυνάμεων, για τον αναβαθμισμένο ρόλο που έχει αποκτήσει τελευταία η Ελλάδα στην Ε.Ε., τη σχέση της Τουρκίας με την Ένωση, αλλά και τους τομείς στους οποίους ο ίδιος θα εστιάσει την προσπάθειά του εφόσον εκλεγεί στο Ευρωκοινοβούλιο.

Η συνέντευξη

-Kύριε Σέρμπο, ποιο θεωρείτε πως είναι το βασικό διακύβευμα των επικείμενων ευρωεκλογών;

Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ήρθα συχνά αντιμέτωπος με ένα ρηχό τρόπο αντίληψης του διακυβεύματος  αυτών των ευρωεκλογών και την υποτίμηση των προβλημάτων που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια. Το ίδιο ισχύει και για την επιλογή των εθνικών εκπροσώπων. Εκείνων που οφείλουν να είναι σε θέση να σταθούν στην ΕΕ. Θα ήθελα λοιπόν να εντοπίσω αυτά που θεωρώ ως κεφαλαιώδη ζητήματα.

Η Ευρώπη παραμένει μια ημιτελής νομισματική ένωση που απαιτεί δημοσιονομική και τραπεζική ενοποίηση καθώς και βαθύτερες κοινές πολιτικές. Ένα βασικό πρόβλημα της ΕΕ είναι η πολυδιάσπαση σε 27 κράτη - μέλη που δυσχεραίνουν δραματικά την λήψη αποφάσεων για κοινές πολίτικες απόρροια και του γεγονότος ότι οι χώρες προτάσσουν το εθνικό συμφέρον συχνά χάνοντας το συλλογικό. Το δεύτερο και συσχετιζόμενο πρόβλημα είναι το θεσμικό πλαίσιο των Βρυξελλών που ενώ ορθά δρα ως τοποτηρητής του συλλογικού συμφέροντος, η δυσλειτουργικότητα της γραφειοκρατίας του δυσχεραίνει την αποτελεσματική σύλληψη και εφαρμογή των κοινών πολιτικών. Τέλος, ο πραγματικά ελάχιστος οικονομικός προϋπολογισμός της ΕΕ (1.2% του ΑΕΠ) δεν της επιτρέπει να αναλάβει γενναίες πανευρωπαϊκές δράσεις (άμυνα, υποδομές, περιβάλλον-ενεργειακό). 

-Σας ανησυχεί η διαφαινόμενη, με βάση τις δημοσκοπήσεις, άνοδος ακροδεξιών κομμάτων και πολιτικών όπως η Λεπέν στη Γαλλία και η Μελόνι στην Ιταλία;

Η άνοδος των ακραίων πολιτικών δυνάμεων "πάει πακέτο" με την εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης που πλέον δεν είναι win-win για τη Δύση αλλά κερδισμένοι-χαμένοι. Το βασικό είναι η αρνητική ανακατανομή εισοδήματος, κάτι που συνάδει σε περιόδους μεγάλης οικονομικής προόδου οπότε και η ανισοκατανομή αυξάνεται. Οι χαμένοι ήταν τα χαμηλότερα μεσαία στρώματα. Βάζοντας επιπλέον ταυτοτικά ζητήματα και ζητήματα νόμου και τάξης. 

 Στην Ευρώπη, τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο αμβλύνεται με τα πολιτικά συστήματα να προχωρούν σε μία αναδιάταξη. Οι περισσότερο κεντροδεξιές δυνάμεις υιοθετούν δεξιότερες θέσεις και ταυτόχρονα οι ακροδεξιοί σχηματισμοί μετακινούνται σε πιο κεντρώες (η περίπτωση της Μελόνι είναι ενδεικτική). Είναι αυτή η σύνθεση που μειώνει το ρίσκο από την παρουσία αντισυστημικών δυνάμεων και τη διαχείριση των εσωτερικών ρηγμάτων. Εξέλιξη που οφείλεται στη δυτική δημοκρατία και την παράδοση του ρεπουμπλικανισμού. Χωρίς όμως θετικό αφήγημα από τον πυρήνα της ΕΕ θα παραμένουμε ευάλωτοι στις σειρήνες των λαϊκιστών και το παρωχημένο τους αντι-αφήγημα (πρώτα η χώρα μου). Προκαλώντας περισσότερα προβλήματα στη λήψη των αποφάσεων. 

-Τι αλλαγές βλέπετε όσον αφορά στην παρουσία και τη θέση της Ελλάδας μέσα στην Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια; Και πώς πιστεύετε ότι πρέπει να κινηθεί η εθνική αντιπροσωπεία στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο;

Τα ευρωπαϊκά προβλήματα που σας περιέγραψα παραπάνω θα έχουν αντίκτυπο στην Ελλάδα που όμως έχοντας αλλάξει το οικονομικό της υπόδειγμα με στροφή στις εξαγωγές (έχουν διπλασιάσει την συμβολή τους στο ΑΕΠ) και δεδομένης της βοήθειας των τεράστιων ευρωπαϊκών κονδυλίων τα επόμενα χρόνια, έχει μια μοναδική ευκαιρία να θέσει παρακαταθήκες για το μέλλον. Προσελκύοντας και ένα κύμα ξένων επενδύσεων, ιδιαίτερα αν επιτευχθεί μια περαιτέρω βελτίωση της δημόσιας διοίκησης και λειτουργίας της δικαιοσύνης. Ο ρόλος της Ελλάδας έχει αναβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια και θα αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο αν η Ευρώπη κινηθεί στην κατεύθυνση μιας κοινής αμυντικής πολιτικής. Η χώρα μας πρέπει να εκμεταλλευτεί την ευνοϊκή αυτή εγχώρια συγκυρία και να στείλει στην Ευρωβουλή εθνικούς εκπροσώπους που θα σταθούν για να παραλάβουν την σκυτάλη του Ντελόρ. 

-Aν εκλεγείτε πού σχεδιάζετε να εστιάσετε τις προσπάθειές σας ως μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πια και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος;

Οι προσπάθειές μου θα εστιάσουν σε κρίσιμες τομεακές πολιτικές που αφορούν τον πυρήνα της πολιτικής μου ταυτότητας. Είμαι υπέρμαχος του φιλελεύθερου πατριωτισμού που αφορά τη σύγκλιση πατριωτικών-κεντρώων δυνάμεων. Χωρίς να αφήνει περιθώρια για τον ψεύτικο και διαιρετικό λαϊκισμό. Μια ισορροπία που εκφράζεται από την παράταξη αλλά και εμβληματικά από τον πρωθυπουργό προσωπικά. Μάλιστα, σε αντίθεση με τον μυγιάγγιχτο μίζερο εθνικισμό της στασιμότητας και της μετάθεσης των προβλημάτων στις καλένδες, εκφράζεται με εξωστρέφεια. Επιζητώντας να επηρεάσει και την πορεία της ΕΕ με ενεργητικές κοινές ευρωπαϊκές πολίτικες στην άμυνα, την ακρίβεια, το μεταναστευτικό κλπ. Αποδέχθηκα την τιμητική πρόταση του Πρωθυπουργού διότι η ΝΔ είναι το κόμμα με την καθαρότερη φιλοευρωπαϊκή πολιτική και πρόγραμμα δράσης αναφορικά με την  ΕΕ. 

Μεταξύ άλλων, θα βρεθώ στην πρώτη γραμμή των διαπραγματεύσεων στο θέμα της συλλογικής ευρωπαϊκής άμυνας που άμεσα αφορά την εθνική μας ασφάλεια εξαιτίας του τουρκικού αναθεωρητισμού, στα ζητήματα της διεύρυνσης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια με έμφαση στο κράτος δικαίου όπου καμία έκπτωση δεν θα γίνει ανεκτή, και τέλος στα ζητήματα της μετανάστευσης στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που θα αφορά τη στρατηγική της Ευρώπης για την Αφρική.

-Πώς βλέπετε τον ρόλο της Τουρκίας σε σχέση με την Ε.Ε.; Ως ειδικός επί του θέματος θεωρείτε ότι πρέπει να μείνει ανοιχτή η Ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονας και υπό ποιες προϋποθέσεις; 

Ανήκω στους τεχνοκράτες που διατηρούν το βλέμμα τους στραμμένο στο μέλλον. Η διδακτορική μου διατριβή ήταν για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας μετά το Ελσίνκι. Εδώ όμως και μια δεκαετία η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ δεν αποτελεί ένα ρεαλιστικό σενάριο αλλά ανήκει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Τουρκία. Άρα αυτό που πρέπει να σταματήσουμε να κάνουμε ως Ευρωπαίοι είναι να διατηρούμε την πολιτική της «άδειας βιτρίνας» έναντι της Άγκυρας. Εξέλιξη που έχει υπονομεύσει το ευρωπαϊκό συμφέρον από κοινού με τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου. Αφήνοντας δυστυχώς επιπλέον χώρο στον Τούρκο πρόεδρο για να λειτουργεί συναλλακτικά και με όρους «δούναι και λαβείν»

Εφόσον ακόμα συνεχίζει η Τουρκία να επιθυμεί δεσμούς με την Ευρώπη (όταν σταματήσει να το λέει να γνωρίζετε πως θα έχουμε πλέον εισέλθει σε σημείο χωρίς επιστροφή), έχει έρθει από καιρό το πλήρωμα του χρόνου για να προετοιμάσουμε με ρεαλισμό μια ειδική σχέση ΕΕ-Τουρκίας. Σε τρεις τομείς, εμπόριο – μετανάστευση – ενέργεια, που θα περιλαμβάνουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις και κυρίως πολιτικές αιρεσιμότητες για να εκπληρώσει. Με αρχή, μέση και τέλος. Με σφραγίδα Βρυξελλών και ισχυρό αποτύπωμα από την Αθήνα και τη Λευκωσία. 

-Aν σας ζητήσω να στείλετε ένα μήνυμα στους αναγνώστες μας καλώντας τους να προσέλθουν και να ψηφίσουν στις 9 Ιουνίου, τι θα τους πείτε για να τους πείσετε; 

Είμαι βέβαιος πως οι αναγνώστες του «Πρωινού Λόγου» ανήκουν στους νοικοκυραίους του τόπου μας. Εκείνους που βάλανε πλάτη στα δύσκολα που πέρασε η χώρα μας και θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Αφορά το δεύτερο σπίτι μας, η πορεία του οποίου άμεσα θα επηρεάσει και την πατρίδα μας. Δεν είναι κάτι αστείο αλλά σοβαρό. Δεν είναι κάτι ελαφρύ αλλά βαρύ. Δεν θα προτιμήσουν την αποχή αλλά την ενεργητική συμμετοχή. Επιλέγοντας εθνικούς εκπροσώπους ικανούς να σταθούν στην Ευρώπη 

Έχω την επιστημονική κατάρτιση αλλά και τη συσσωρευμένη εμπειρία από την εφαρμοσμένη πολιτική στη διεθνή διπλωματία για να είμαι στην Ευρωβουλή. Υπηρετώντας τόσο το εθνικό όσο και το συλλογικό ευρωπαϊκό συμφέρον. Ευρύτερα, ο λαϊκισμός έχει μερικώς απαξιώσει τον ρόλο της επιστημονικής κατάρτισης, της εμπειρίας  και της εφαρμογής τους στην πολιτική. Αυτό πρέπει να αντιστραφεί στην Ελλάδα ώστε η πολιτική κουλτούρα μας να συγκλίνει με την ευρωπαϊκή φιλελεύθερη θεώρηση. Είναι το λιγότερο που μπορώ να προσφέρω ως ακαδημαϊκός δάσκαλος προτού περάσω τη σκυτάλη στους φοιτητές μου και αυριανούς πρωταγωνιστές στην Ελλάδα και την Ευρώπη.