ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΑ ΠΩΓΩΝΙΟΥ: Κορυφαία στην πυραμίδα της πολυφωνικής μουσικής

on .

POLYFONIKA POGONIOY 19 12 19

• Είναι γεγονός ότι τα πολυφωνικά τραγούδια του Πωγωνίου διακρίνονται για την ιδιαιτερότητά τους που στηρίζεται στην πεντατονική κλίμακα και η οποία τα κατατάσσει στην κορυφή της πυραμίδας της πολυφωνικής μουσικής. Μάλιστα οι ασχοληθέντες λεπτομερώς ερευνητές – μελετητές, τα θεωρούν κορωνίδα μεταξύ όλων των ειδών αυτής.
Όμως δεν είναι μόνο τα πολυφωνικά τραγούδια της περιοχής, αλλά και ο πολιτιστικός χώρος που τη διακρίνει. Έτσι λοιπόν οι διάφοροι πολιτιστικοί φορείς, σύλλογοι, αδελφότητες, ενώσεις, κλπ., προσπαθούν και φροντίζουν μέσα από τα δρώμενά τους και τις πολιτιστικές τους εκδηλώσεις να αναδείξουν αυτόν τον πολιτισμό και να τον μεταλαμπαδεύσουν στους νεότερους για να τους γίνει κτήμα η παράδοση.
Ένα μικρό μέρος της πολυφωνικής μουσικής μας, παρουσίασε ο Σύλλογος Πολυφωνικών Τραγουδιών Πωγωνίου που πραγματοποίησε εκδήλωση στα Γιάννενα απ’ όπου και το παρακάτω ρεπορτάζ του παλιού συνεργάτη του «Π.Λ.» Χάρη Καραγιάννη.

* * *
Στην αίθουσα εκδηλώσεων (παλαιά σφαγεία) του Δήμου Ιωαννιτών ο Σύλλογος Πωγωνίου Πολυφωνικών Τραγουδιών, πραγματοποίησε πρόσφατα εκδήλωση με κύρια αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου του cd με πολυφωνικά τραγούδια της περιοχής Πωγωνίου.
Την εκδήλωση παρουσίασε ο Παναγ. Τζόκας καταξιωμένος παρουσιαστής, με μεγάλη εμπειρία των πολιτιστικών θεμάτων της περιοχής Πωγωνίου.
Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη από τη συμμετοχή των Πωγωνισίων και άλλων, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό πόσο αγαπούν τον τόπο τους και την περιοχή τους, για να γνωρίσουν μέσα από τα τραγούδια και γενικά από τη μουσική, τα ήθη και έθιμα, τις αξίες μέσα από τα πολυφωνικά ακόμη τραγούδια και ένα μέρος του τρόπου της ζωής των (ορφάνια, ξενιτιά, λύπες και γενικά τις χαρές).
Χαιρετισμό απηύθυνε ο Δήμαρχος Πωγωνίου κ. Κων. Καψάλης, ο οποίος αναφέρθηκε στη σημασία των πολυφωνικών τραγουδιών όπου ο Δήμος στάθηκε αρωγός στην δημιουργία του πολυφωνικού συγκροτήματος και το στήριξε, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «Το πολυφωνικό τραγούδι είναι η ψυχή του Πωγωνίου».
Επίσης την εκδήλωση χαιρέτισε ο γνωστός σ’ όλους μας Ηλίας Γκαρτζονίκας, ο οποίος κατέληξε με το ότι: «Το Πωγωνίσιο πολυφωνικό τραγούδι είναι η ναυαρχίδα της πολυφωνικής μουσικής».
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Κων/νος Λώλης, κύριος ομιλητής της εκδήλωσης, μουσικολόγος – ερευνητής της Πωγωνίσιας πολυφωνικής μουσικής με μεγάλη προσφορά στον τομέα αυτό. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Παν. Τζόκας στην παρουσίαση απλώς ανέφερε ότι στο πρόσωπο του κ. Λώλη «σεμνύνομαι»!
Ο κ. Λώλης αναφέρθηκε ιστορικά στην πολυφωνική μουσική της περιοχής, στα ιδιώματα και τα μυστήρια της φωνητικής πολυφωνικής μουσικής, στους βάρδους που με το ταλέντο τους βοήθησαν να πραγματοποιηθεί η έκδοση του cd με 16 Πωγωνίσια πολυφωνικά τραγούδια.
Εδώ επιτρέψτε μου να αναφέρω τους τίτλους των τραγουδιών του cd που είναι οι παρακάτω, γιατί είναι σημαντικό για τους νέους να τους γνωρίζουν: 1) Χαριτωμένη συντροφιά, 2) Ντελή παπάς, 3) Νταλιάνω, 4) Αλησμονώ και χαίρομαι, 5) Αυτά τα μάτια Δήμο μ’ τα έμορφα, 6) Όλες οι χώρες και χωριά, 7) Έκανα πως έκανα, 8) Ο Γιάννος και η Μαριγώ, 9) Από πέρα από το ποτάμι, 10) Άσπρη κάτασπρη βαμβακιά, 11) Έβγα πεθερά στη σκάλα, 12) Μια κόρη από τη Λειβαδιά, 13) Δεροπολίτισσα, 14)Γειά σου παπαρούνα μου, 15) Την άμμο – άμμο πήγαινα, 16) Εσκοτώθηκα στη μάχη.
Παρήγορο είναι το ότι υπάρχουν και άλλοι σύλλογοι πολυφωνικών στον Ηπειρωτικό χώρο, αλλά ακόμη και στις μεγάλες πόλεις όπως Αθήνα – Θεσσαλονίκη, αφού οι κάτοικοι της υπαίθρου υποχρεώθηκαν να πάνε αλλού να ζήσουν.
Τελειώνοντας τόνισε στους σύγχρονους δύσκολους χρόνους και περίπλοκους του μουσικού πολιτισμού να σταθούμε με αισιοδοξία για την μελλοντική πορεία του Ηπειρωτικού πολυφωνικού τραγουδιού.
Τελευταίος μίλησε ο Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Θανάσης Βιλτινιώτης ο οποίος αναφέρθηκε στην ίδρυση και τις δράσεις του Συλλόγου.
Στη συνέχεια το συγκρότημα του Πολυφωνικού Συλλόγου Πωγωνίου τραγούδησε δέκα τραγούδια, από τα αναφερόμενα στο cd σε δύο φάσεις.
Στην εκδήλωση πήραν μέρος: α) Το σύνολο πολυφωνικού του Μουσικού Γυμνασίου Ιωαννίνων με τα τραγούδια: «Αϊντε Μάρω στο πηγάδι» και «Ψες με την αστροφεγγιά», που ενθουσίασαν τους παρισταμένους. Οι παιδικές φωνές ήταν απολύτως προσαρμοσμένες στο Πωγωνίσιο πολυφωνικό χρώμα.
Το Μουσικό Γυμνάσιο είναι ένα φυτώριο που οι μαθητές του θα είναι οι συνεχιστές της παράδοσης και της πολυφωνικής μουσικής.
β) Ο Σύλλογος Πολυφωνικών Τραγουδιών Ιωαννίνων ΗΝΟΡΟ επίσης με δύο τραγούδια: «Ξένη ήμουν η καημένη» και «Έλα με τ’ εμένα».
γ) Το δημοτικό συγκρότημα του Σωτήρη Δέση.
Η εκδήλωση τελείωσε με ένα οργανικό ηπειρώτικο μοιρολόι και στη συνέχεια όλα τα συγκροτήματα μαζί τραγούδησαν το τραγούδι «Πιείτε να πίνουμε βρε παιδιά» καταχειροκροτούμενα από τους θεατές.