«Απελευθέρωση είναι το να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου…»

 

• «Απελευθέρωση για μένα είναι το να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου. Να ανταποκρίνεται αυτό που σκέφτεσαι μ’ αυτό που είσαι και μ’ αυτό που κάνεις. Να μην υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ αυτών», τονίζει στον «Π.Λ.» ο καταξιωμένος Γιαννιώτης συγγραφέας Δημήτρης Τσεκούρας.
Με αφορμή τις δύο παραστάσεις του έργου του «Η Απελευθέρωση» στο Θέατρο Έκφραση, μιλάει για την διαχρονική πάλη του ανθρώπου με τα κάθε είδους στερεότυπα, για τη σχέση του με το γράψιμο που εξελίχθηκε σε επαγγελματική ενασχόληση, ενώ σκιαγραφεί τα συναισθήματα του συγγραφέα ο οποίος βλέπει τα έργα του να παίρνουν σάρκα και οστά πάνω στη θεατρική σκηνή.

H συνέντευξη
• κ. Τσεκούρα, υπάρχει μία σύνδεση της «Απελευθέρωσης» με τα Γιάννενα που είναι η γενέτειρά σας, έτσι δεν είναι;
- Ακριβώς. Το έργο αυτό το είχα γράψει πριν από κάποια χρόνια με αφορμή την απελευθέρωση της πόλης, αλλά δεν είχε ανέβει τότε από τον φορέα που το είχε παραγγείλει. Έμεινε λοιπόν στο συρτάρι, μεσολάβησαν άλλες δουλειές και πέρυσι το πήρε η Ζωή Ξανθοπούλου, η σκηνοθέτης και εξέφρασε την επιθυμία να το κάνει. Επομένως, η συγκεκριμένη δουλειά έχει μία παραπάνω συναισθηματική βαρύτητα επειδή υπάρχει η πόλη των Ιωαννίνων πολύ μέσα στο έργο χωρίς όμως να κατονομάζεται.
• Πείτε μου λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου…
- Πρόκειται για μία τυπική μεσοαστική έως μικροαστική ελληνική οικογένεια και έναν «ξένο» ο οποίος έρχεται στο σπίτι της για φαγητό. Στην ουσία όλο το έργο διαδραματίζεται γύρω από ένα τραπέζι οικογενειακό που γιορτάζει μία επέτειο θλιβερή και με αφορμή αυτή την επέτειο το οικογενειακό μπλέκεται με το κοινωνικό, το πολιτικό και πολλά άλλα πράγματα. Οι ήρωες είναι πέντε εντελώς καθημερινοί άνθρωποι, πέντε πολύ υπαρκτοί και αναγνωρίσιμοι χαρακτήρες, με κάποιον απ’ τους οποίους ο καθένας μας όλο και βρίσκει στοιχεία για να ταυτιστεί περισσότερο.
• Η απελευθέρωση ως έννοια τι σημαίνει για εσάς προσωπικά;
- Έχει πάρα πολλές έννοιες. Μέσα στο έργο θα «ακούσετε» διάφορους ορισμούς της να λέγονται απ’ τους ήρωες. Θα προτιμούσα να μείνει λίγο ανοιχτό αυτό με την έννοια ότι ο καθένας την εισπράττει διαφορετικά την απελευθέρωση. Ας πούμε μόνο ότι για μένα είναι το να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου. Να ανταποκρίνεται αυτό που σκέφτεσαι μ’ αυτό που είσαι και μ’ αυτό που κάνεις. Να μην υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ αυτών.
• Πάντως, σήμερα ως άνθρωποι δεν είμαστε πολύ ελεύθεροι. Παραμένουμε δέσμιοι πολλών πραγμάτων, καταστάσεων, σχέσεων κ.λ.π.
- Εννοείται! Και γι’ αυτό το λόγο υπάρχει το έργο, για να μας θυμίσει πόσο πολύ μη απελευθερωμένοι είμαστε. Οπότε ίσως αυτό να λειτουργήσει και σαν ένα ερέθισμα για να προβληματιστούμε σχετικά με το αν πρέπει κάτι να κάνουμε γι’ αυτό.
• Απ’ ότι αντιλαμβάνομαι το έργο διαπραγματεύεται την πάλη γενικά με τα στερεότυπα, η οποία είναι διαχρονική, εδώ που τα λέμε…
- Απολύτως διαχρονική! Πρόκειται για όλα εκείνα τα καθημερινά στοιχεία που μας κρατούν, κατά κάποιο τρόπο κλεισμένους.
• Εσείς είστε φιλόλογος στο επάγγελμα. Η συγγραφή πώς προέκυψε;
- Αυτό υπάρχει όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Είναι τρόπος ζωής για μένα. Μπορεί να ακούγεται τετριμμένο, αλλά δε μπορώ χωρίς γράψιμο…
• Το γράψιμο ως χόμπι είναι ευχάριστο. Το γράψιμο ως επαγγελματική ενασχόληση ή κατά παραγγελία διαφέρει;
- Νομίζω πως όχι, αν ξέρεις τι θέλεις. Η σοβαρότητα με την οποία το κάνεις είναι η ίδια. Όταν κάτι αρχίζει να γίνεται επαγγελματικό δεν θεωρώ ότι χάνει την αξία του. Ίσα – ίσα σε κάποια πράγματα γίνεσαι πιο προγραμματισμένος και το γράψιμο τον θέλει τον προγραμματισμό του. Δεν είναι μόνο η έμπνευση, αλλά κυρίως αυτό που την ακολουθεί.
• Πώς είναι για έναν συγγραφέα να βλέπει το γραπτό του να «ζωντανεύει» πάνω στη θεατρική σκηνή;
- Είναι εξαιρετικά πολύπλοκο συναίσθημα. Εγώ γενικά αποφεύγω να βλέπω παραστάσεις έργων μου. Συνήθως πηγαίνω στη γενική δοκιμή και από τη στιγμή που έχω εμπιστευθεί έναν σκηνοθέτη, εκτιμώ τη δουλειά του και τον θαυμάζω, το αφήνω να κυλήσει. Ωστόσο, είναι άλλο πράγμα το έργο κι άλλο η παράσταση. Είναι ωραίο να βλέπεις αυτό που έχεις γράψει στη σκηνή αλλά είναι και λίγο επικίνδυνο με την έννοια ότι μπορεί να αναδείξει πράγματα τα οποία ούτε που φανταζόσουν ότι υπάρχουν στο έργο. Κι εκεί ακριβώς έγκειται το ταλέντο του σκηνοθέτη.
Δε σας κρύβω ότι απ’ όλα μου τα έργα που έχουν ανεβεί στο θέατρο, αυτό το έχω δει πολύ έντονα στη σκηνοθεσία που έκανε η Ζωή Ξανθοπούλου στην «Απελευθέρωση» όπου είδα φωτισμένα στοιχεία του έργου που με κάποιο τρόπο αγνοούσα.
• Καλά θεατρικά έργα γράφονται σήμερα;
- Ναι, βέβαια, γράφονται καλά έργα. Και ταλαντούχοι Έλληνες συγγραφείς υπάρχουν και από το εξωτερικό έρχονται πράγματα καλά. Και καλό θέατρο υπάρχει.
• Εντάξει, στην Αθήνα υπάρχει πλούσια θεατρική κίνηση. Στην περιφέρεια πώς βλέπετε τα πράγματα;
- Δεν έχω την άμεση εμπειρία για να το κρίνω, αλλά στα Γιάννενα που έρχομαι δύο – τρεις φορές το χρόνο βλέπω ότι υπάρχει κίνηση, το κοινΌ ενδιαφέρεται, γίνονται πράγματα. Δεν είναι μία νεκρή πόλη αλλά ζωντανή θεατρικά, καλλιτεχνικά αλλά και γενικότερα.
ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΗΣ