Με τις «Όρνιθες» επιλέξαμε να πάρουμε τον δύσκολο δρόμο…
Σε έναν άλλο δρόμο, μακριά από τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται κατά κόρον για να κερδίσουν τους θεατές όπως η βωμολοχία και τα τετριμμένα αστεία κινείται η παράσταση «Όρνιθες» του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη που θα παρουσιαστεί αύριο, Κυριακή στο υπαίθριο Θέατρο της Ε.Η.Μ..
«Προτιμήσαμε να ακολουθήσουμε το δύσκολο μονοπάτι», τονίζει στον «Π.Λ.» ο Γιώργος Χρυσοστόμου, ένας εκ των δύο πρωταγωνιστών του έργου, εκφράζοντας παράλληλα τη χαρά του που ο κόσμος εκτιμάει αυτή την επιλογή. Ο κ. Χρυσοστόμου μιλάει ακόμα για τις αναφορές της παράστασης στο σήμερα, τις απαιτήσεις της κωμωδίας ως θεατρικού είδους και περιγράφει την εμπειρία του να παίζει κανείς σε αρχαία θέατρα όπως αυτά της Επιδαύρου και της Δωδώνης ενώπιον χιλιάδων θεατών.
Η συνέντευξη
Κύριε Χρυσοστόμου, διάβασα ότι οι φετινές «Όρνιθες» με τις οποίες περιοδεύτετε ανά την Ελλάδα διαφέρουν από τις κλασικές παρουσιάσεις έργων του Αριστοφάνη. Ισχύει αυτό;
-Έχω ξαναπαίξει παλιότερα «Όρνιθες», όμως η παράσταση του Άρη Μπινιάρη που παρουσιάζουμε φέτος είναι πράγματι διαφορετική. Έχει βέβαια το κομμάτι το κωμικό που είναι πολύ ωραίο, το οποίο όμως κάνει αντίθεση με το υπόλοιπο ποιητικό κομμάτι. Οι θεατές περνούν έτσι διάφορα… κύματα, σαν καρδιογράφημα. Μία συγκινούνται, μία ησυχάζουν, μία γελούν πολύ και μετά ξανασυγκινούνται, ενώ δεν λείπει και ο προβληματισμός. Με άλλα λόγια, είναι ένα ποίημα η παράσταση, αποφεύγοντας κάποια υλικά του παρελθόντος όπως βωμολοχία ή κάποια αστεία που δεν περνούν πια. Τα έχουμε φιλτράρει όλα αυτά και έχουμε κρατήσει την ιστορία αυτούσια.
Δεν έχει κουραστεί εξάλλου ο κόσμος από τα τετριμμένα στοιχεία στις παρουσιάσεις έργων του Αριστοφάνη όπως τα χοντροκομμένα αστεία;
-Eξαρτάται! Πάντα θα υπάρχει κόσμος που θα τα θέλει κι αυτά. Δεν κρίνουμε κανέναν, απλά εμείς επιλέγουμε να τον απολαμβάνουμε με έναν τρόπο και προτιμούμε να ακολουθήσουμε τον δύσκολο δρόμο.
Φαντάζομαι ότι αυτή η επιλογή περνάει στους θεατές και την εκτιμούν…
-Αλήθεια είναι αυτό, το εκτιμούν. Πολύς κόσμος έρχεται στην παράσταση προκατειλημμένος πως θα δει κάτι συγκεκριμένο, κάτι απλώς ανάλαφρο και ευχάριστο, διαπιστώνει όμως ότι οι συγκεκριμένες «Όρνιθες» είναι διαφορετικές και εκπλήσσεται ευχάριστα.
Η παράσταση λέγεται πως έχει αναφορές και στο σήμερα, θίγοντας την υπάρχουσα πολιτική και κοινωνική κατάσταση. Ισχύει κάτι τέτοιο;
-Oύτως ή άλλως το κάνει αυτό ο Αριστοφάνης αλλά και μέσω της απόδοσης του κειμένου του γίνεται και έτσι, χωρίς να σχολιάζεται κάποιο συγκεκριμένο γεγονός του 2024, ο κόσμος καταλαβαίνει ότι μιλάμε για το τώρα.
Οι δυο ήρωες στις «Όρνιθες» αναζητούν μία άλλη πολιτεία, διαφορετική. Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει, μπορούμε να δημιουργήσουμε μία ιδανική κοινωνία;
-Δεν υπάρχει ιδανική κοινωνία. Όσα πειράματα έχουν γίνει μέχρι σήμερα, απέτυχαν επειδή ο άνθρωπος διαθέτει όλα τα υλικά μέσα που δεν επιτρέπουν, για παράδειγμα, να γίνει ένας κόσμος χωρίς χρήμα. Από τη στιγμή που οι άνθρωποι ζουν όλοι μαζί, θα υπάρχει πάντα και θα εκδηλώνεται και ο κακός τους εαυτός.
Μήπως επομένως κάνουμε λάθος αναζητώντας μία ουτοπία;
-Όλοι προσπαθούν να βρουν μία ουτοπία που θα είναι ήδη έτοιμη για να πάνε να ζήσουν εκεί, αλλά δεν προσπαθούν να φτιάξουν την υπάρχουσα κατάσταση. Όλοι θα θέλαμε να ανοίξει μία πόρτα και να ‘ναι αλλιώς, αλλά δεν γίνεται έτσι. Έτσι γίνεται μόνο στα παραμύθια. Νομίζω πάντως πως αν ο καθένας μας προσπαθήσει να διορθώσει τα ελαττώματά του, θα αλλάξει ο κόσμος. Το λέω και για μένα αυτό, πιο εύκολα κρίνουμε τον απέναντι και τα λάθη του, παρά σκεφτόμαστε τι λάθη έχουμε κάνει εμείς οι ίδιοι. Οπότε, ας κοιτάξουμε να φτιάξουμε ο καθένας το δικό του το σκαρί και βλέπουμε…
Πώς είναι ως εμπειρία να πατάει ένας ηθοποιός τη σκηνή της Επιδαύρου και να παίζει Αριστοφάνη μπροστά σε χιλιάδες θεατές;
-Για μας είναι αντίστοιχη εμπειρία με εκείνη που έχουν οι ποδοσφαιριστές όταν παίζουν στον τελικό του Champions League. Διαπιστώνεις πως 10.000 άνθρωποι μετακινήθηκαν, ταξίδεψαν, για να έρθουν σε ένα μέρος που είναι θεραπευτήριο. Μάλιστα, το θέατρο της Επιδαύρου χτίστηκε για να παρακολουθούν οι ασθενείς παραστάσεις, οπότε λειτουργεί ακόμα μαγνητικά έτσι ο τόπος. Για μας είναι πολύ συγκινητικό, λίγο φοβιστικό, αλλά τι να κάνεις.
Αν μάλιστα… σκοράρετε επί σκηνής παίρνοντας και καλές κριτικές τότε είναι όλα καλά φαντάζομαι!
-Είναι όντως τότε όλα πολύ ωραία. Ειδικά στην κωμωδία που είναι πιο άμεση η ανταπόκριση και ακούς να γελάνε οι θεατές, είναι πολύ ωραίο το συναίσθημα.
Δεν είναι πάντως δύσκολο είδος η κωμωδία; Έχετε άγχος για το αν θα ανταποκριθεί ο θεατής;
-Πάντα υπάρχει μία βεβαιότητα ότι ένα συγκεκριμένο είναι καλό αστείο, όμως πάντα είναι όλα υπό δοκιμή. Μάλιστα, υπάρχουν διαφορές στην ανταπόκριση από πόλη σε πόλη. Ας πούμε, στον Κορυδαλλό που δώσαμε παράσταση το κοινό γέλασε σε ένα σημείο που κανένα άλλο κοινό δεν είχε γελάσει μέχρι τώρα, ενώ στο παρελθόν μας έχει συμβεί και το ανάποδο. Σε παράσταση που γελούσαν διαρκώς, κάποια μέρα δεν γέλασαν καθόλου και σε κανένα σημείο. Είναι κάπως ανεξήγητο αυτό...
Όσο απολαυστική είναι η κωμωδία όταν περνάει στον κόσμο και πετυχαίνει, τόσο βάναυση και βίαια γίνεται όταν δεν συμβαίνει αυτό, ενώ σε ένα δραματικό έργο όπως μία τραγωδία ούτως ή άλλως το κοινό είναι ήσυχο και το αν του αρέσει το καταλαβαίνεις στο τέλος από την κριτική ή την προσέλευση.
Παρουσιάσατε πρόσφατα τις «Όρνιθες» και στο αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης. Πώς σας φάνηκε;
-Εγώ είμαι από τους τυχερούς που όταν ξανάνοιξε η Δωδώνη έπαιξα σ’ αυτήν. Είναι ένας υπέροχος χώρος, η παράσταση σ’ αυτόν είναι μαγική εμπειρία. Πάντα όταν βρισκόμαστε σε ένα αρχαίο θέατρο υπάρχει η σκέψη ότι έχουν κάτσει πάρα πολλοί άνθρωποι σ’ αυτό και αν κάτσεις και σκεφτείς πόσες φορές έχουν ειπωθεί τα αρχαία αυτά κείμενα σε πιάνει ένα δέος, είναι σχεδόν φοβιστικό.
Έχετε κάνει πολλή τηλεόραση, θέατρο και κάποιες ταινίες. Υπάρχει κάτι από αυτά που σας προσελκύει περισσότερο ή είναι ένας συνδυασμός;
-Δεν κάνω τέτοια επιλογή. Όπου υπάρχει δουλειά που πληρώνεται πάω, έτσι το βλέπω εγώ. Εννοείται ότι γίνεται αξιολόγηση προτάσεων. Πάντα διαβάζω το κείμενο και, αν δεν αξίζει, το αφήνω. Μπορεί κάποιες φορές να χάνω αρκετά χρήματα, αλλά προτιμώ να μην εκτεθώ.
