«Ζωντανά» και στις μέρες μας τα διδάγματα του πατροΚοσμά
• Με το μήνυμα ότι χρειάζεται και σήμερα ένας πατροΚοσμάς για να ορθώσει το ανάστημά του και να παρεμποδίσει την ηθική και πνευματική παρακμή, εορτάστηκε επί διήμερο και στην Κόνιτσα η μνήμη του εθναπόστολου Κοσμά του Αιτωλού, που με το σκισμένο ράσο του και μ' ένα σταυρό στο χέρι, αγωνίστηκε να σπείρει την πίστη και την ελευθερία στις ψυχές των σκλαβωμένων Ελλήνων.
Επίκεντρο των λατρευτικών εκδηλώσεων, στις οποίες συμμετείχαν τέσσερις Μητροπολίτες, ο Κερκύρας Νεκτάριος, ο Άρτης Καλλίνικος, ο Κίτρου, Κατερίνης και Πλαταμώνος Γεώργιος, καθώς και ο επιχώριος Ανδρέας, ήταν ο προσκυνηματικός ναός του Αγίου Κοσμά στην Κόνιτσα, τον οποίο είχε χτίσει ο αλησμόνητος Σεβαστιανός προς συμπαράσταση των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου.
Την παραμονή, πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη λιτανεία της εικόνας και τεμαχίου του λειψάνου του αγίου Κοσμά στους δρόμους της κωμόπολης, κατά το τέλος του εσπερινού, όπου σε σύντομο χαιρετισμό του στην πλατεία της Κόνιτσας ο Μητροπολίτης Ανδρέας αναφέρθηκε στην κρισιμότητα των καιρών και στην ανάγκη αντίστασης, με ασυμβίβαστο αγώνα.
Ο Άρτης Καλλίνικος κατά τον Εσπερινό και ο Κερκύρας Νεκτάριος κατά τη θεία Λειτουργία τόνισαν το σπουδαίο Ελληνορθόδοξο έργο του πατρο Κοσμά, αλλά και την προφητική διάσταση των λόγων του.
Παρέστησαν ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης, ο Δήμαρχος Κόνιτσας Νικόλαος Εξάρχου, οι τοπικές αστυνομικές και στρατιωτικές αρχές κ.ά..
Εορτασμός στην Αλβανία
Από πλήθος προσκυνητών, όχι μόνο από διάφορες περιοχές της Αλβανίας, αλλά και από την Ελλάδα, κατακλύστηκε το μοναστήρι του πατρο Κοσμά στο Κολικόντασι της Αλβανίας, το οποίο είναι ιστορικό μνημείο και ταυτόχρονα φωτεινό ορόσημο της θυσιαστικής νίκης ενός απλού καλόγερου, που με υπομονή, επιμονή και ζήλο υπερασπίστηκε την Ορθόδοξη πίστη.
Ιερούργησε ο Μητροπολίτης Απολλωνίας και Φίερι Νικόλαος, συλλειτουργούντων του Μητροπολίτη Αμαντίας Ναθαναήλ και του Επισκόπου Βίλιδος Αστίου. Έγινε λιτάνευση, προς το τέλος της θείας λειτουργίας, των λειψάνων (που φυλάσσονται σε ξύλινη λάρνακα στην Αρχιεπισκοπή και στο μοναστήρι μεταφέρονται μόνο την ημέρα του εορτασμού) και της εικόνας του αγίου γύρω από το ναό της Μονής.
Στον τόπο απαγχονισμού…
Ρίγη διαπέρασαν όσους πιστούς βρέθηκαν, την παραμονή της εορτής του αγίου Κοσμά, στις όχθες του ποταμού Σέμαν, κοντά στο χωριό Μουγιάλι, όπου στις 24 Αυγούστου 1779 μαρτύρησε με απαγχονισμό ο άγιος Κοσμάς. Εκεί μέσα στη φύση, μπροστά στον ξύλινο μεγαλόσταυρο, που ανύψωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος στις 23 Αυγούστου του 2018, τελέστηκε εσπερινός, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φίερι Νικολάου.
Το μαρτύριο του πατροΚοσμά επισφράγισε τον αγώνα του να διατηρήσει αλώβητο τον ατίμητο θησαυρό της Ορθοδοξίας. Μόχθησε και θυσιάστηκε για να σώσει τις ψυχές από τις αλυσίδες της σκλαβιάς.
Το Μοναστήρι
Το Μοναστήρι του Αγίου Κοσμά, που ήταν στα χρόνια της αθεΐας μια παρηγοριά, χτίστηκε μεταξύ του Αυγούστου 1813 και του Ιουνίου 1814 από τον Αλή πασά τον Τεπελενλή, ο οποίος αποθέωνε τις αρετές του ιεραπόστολου. Ιδιαίτερα τον αναγνώριζε ως άνθρωπο του Θεού, με ικανότητες προφητικές. Και το καθολικό και τα κελιά, τα είχε ρημάξει η φθορά του χρόνου και η αδιαφορία, αλλά υπήρξε ανακαίνισή τους από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο. Ο τάφος του αγίου βρίσκεται κατά μήκος του κατεστραμμένου ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου, στο κέντρο μικρού δωματίου.
π. Ηλίας Μάκος