Αναδεικνύεται και αναγεννάται ο ιστορικός χώρος του Σουλίου

• Την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου για την αποκατάσταση και ανάδειξη του ιστορικού χώρου του Σουλίου, προωθεί το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το πλαίσιο των αρχών που διατυπώνεται στο Στρατηγικό Σχέδιο (masterplan), θα αποτελέσει τη βάση για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών αποκατάστασης και ανάδειξης ιστορικών μνημείων, αλλά και του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου. 

Όπως έγραψε χθες ο «Π.Λ.», το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε το «πράσινο φως» επί των γενικών αρχών δράσης και γνωμοδότησε θετικά επί των αποτελεσμάτων του ερευνητικού προγράμματος για τη «Διερεύνηση του ευρύτερου ιστορικού χώρου Σουλίου: ανάδειξη, προστασία και ανάπτυξη του πολιτισμικού και πολιτιστικού του τοπίου». 

Το πρόγραμμα εκπονήθηκε στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Ηπείρου και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, προϋπολογισμού 200.000 ευρώ, έχοντας ως στόχο τη διαφύλαξη και ανάδειξη του ιστορικού χώρου Σουλίου ως σημαντικού «τόπου ιστορικής μνήμης».

Η Λ. Μενδώνη

Η Υπουργός Λίνα Μενδώνη στάθηκε στα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος που είχαν παρουσιαστεί σε πρόσφατη επιστημονική ημερίδα που έγινε στο Σούλι, όπου εντοπίστηκαν τα κύρια χαρακτηριστικά, αναδύθηκαν οι κυρίαρχοι προβληματισμοί και τα κρίσιμα ερωτήματα για το μέλλον του τόπου. 

Όπως υπογράμμισε σε δήλωσή της η υπουργός, στόχο αποτελεί η δημιουργία μιας βιώσιμης κοινότητας και η ανάδειξη του ιδιαίτερου φυσικού, ιστορικού, πολιτισμικού χαρακτήρα του τόπου, μέσα από την προστασία και ανάδειξη του ευρύτερου πολιτισμικού τοπίου του Τετραχωρίου του Σουλίου, του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος, της υλικής όσο και της άυλης κληρονομιάς. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στο ότι οφείλουν να διευθετήσουν τα ζητήματα που συνδέονται με την αποκατάσταση των ημιερειπωμένων κατοικιών, ιδιοκτησίας του ελληνικού Δημοσίου, και τη συμβίωση του αρχαιολογικού χώρου με την πρωτογενή παραγωγή.

Είναι αναγκαίο, πρόσθεσε,  να αναπτυχθούν συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα, πάντα με κανόνες που θα οριστούν από το Κράτος, για την αποκατάσταση και επανάχρηση των κτηρίων, ενώ απαιτούνται δημόσιες υποδομές και νομοθετικές ενέργειες. 

Ενιαίο δίκτυο…

Το πρόγραμμα, όπως αναφέρεται σε χθεσινή ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού, διαρθρώθηκε σε τρία στάδια, και είχε ως αντικείμενο την αναγνώριση και συστηματική έρευνα και αξιολόγηση του ιστορικού τόπου του Σουλίου με στόχο τη συλλογή και καταγραφή σημαντικών στοιχείων που αφορούν στα μνημεία της περιοχής του Τετραχωρίου, καθώς και την κατάθεση προτάσεων για την προστασία, προβολή και ανάδειξη της ιστορικής, αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτότητας της περιοχής. Προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η δημιουργία ενός ενιαίου δικτύου μνημείων και των βασικών υποδομών ανάδειξής τους, η βελτίωση της επισκεψιμότητας και της προσβασιμότητάς τους.

Αξίζει να σημειωθεί πώς η έρευνα ανέδειξε την κακή κατάσταση διατήρησης του ιστορικού αποθέματος, στην πλειοψηφία των κτηρίων, των ιστορικών διαδρομών, των δρόμων, των προσβάσεων, τη δυσκολία προσπέλασης στον χώρο και προσέγγισης στα κτήρια, εξωτερικά και εσωτερικά, λόγω της βλάστησης, αλλά κυρίως λόγω της, κατά τόπους, εκτεταμένης κατάρρευσης του οικοδομικού αποθέματος. Το Σούλι αποτελεί τη σημερινή είσοδο στο Τετραχώρι. Είναι ο πλέον φορτισμένος ιστορικά οικισμός. Ως οικισμό μπορεί κανείς να αντιληφθεί ένα μικρό, νεότερο τμήμα του. Το Κάστρο της Κιάφας βρίσκεται σε πλήρη εγκατάλειψη. Εντοπίζονται 28 «Σουλιώτικες» κατοικίες, Οικία Ζέρβα, «Σχολείο», ο Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στον Αβαρίκο η προσέγγιση είναι δύσκολη, μέσω δύσβατου χωματόδρομου. Εντοπίζονται 23 ιστορικά κτήρια κατοικίας και οι εκκλησίες του Αγίου Σπυρίδωνα και του Αγίου Δημητρίου. Η Σαμονίβα έχει διαφορετικό χαρακτήρα από τους υπόλοιπους οικισμούς του Τετραχωρίου, καθώς υπάρχουν νεότερα κτήρια λόγω της συνεχούς κατοίκησής της από το 1932. Καταγράφονται 19 σπίτια, σχολείο, εκκλησία και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.