Κ. ΤΑΣΟΥΛΑΣ: Οι προκλήσεις και οι αναμετρήσεις είναι μπροστά μας

• Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον μεγάλο ξεριζωμό, την Μικρασιατική Καταστροφή, και στα πλαίσια της επετείου διοργανώνονται εκδηλώσεις μνήμης και τιμής σε όλη την Ελλάδα. Μια τέτοια θα λάβει χώρα και στα Γιάννενα το διήμερο 17 και 18 Ιουνίου. Πρόκειται για διεθνές συνέδριο με θέμα: «Ο Πολιτισμικός Πλούτος των Μικρασιατών», το οποίο τελεί υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων. 

Στο μεταξύ, έκθεση με τίτλο «ΣΗΚΩ ΨΥΧΗ ΜΟΥ»!…Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22, που παρουσιάζει στον εκθεσιακό του χώρο το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, εγκαινίασε ο Ηπειρώτης Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας.

Η έκθεση αναπτύσσεται γύρω από τη ζωή πριν το 1922 στη Σμύρνη, την Ιωνία, την Καππαδοκία, τον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη και την Προποντίδα, την Ανατολική και τη Βόρεια Θράκη (Ανατολική Ρωμυλία)· παρουσιάζει τον ξεριζωμό, την απώλεια και το τραύμα της προσφυγιάς· αναβιώνει τη ζωή και τη μουσική δημιουργία στη νέα πατρίδα· αναπαριστά τον τρόπο με τον οποίο οι δικές μας γενιές τραγούδησαν το συνταρακτικό γεγονός. Τα παραπάνω συνδέονται μεταξύ τους με βασικό άξονα τη μουσική και το τραγούδι, που δημιουργούν τον γενικό καμβά της έκθεσης. Στοιχείο πρωτοτυπίας, το ζωντανό πάλκο όπου θα φιλοξενηθούν, κατά τη διάρκεια της έκθεσης, νέοι δημιουργοί και ερμηνευτές, που θα αναδείξουν τις μουσικές διαδρομές των προσφύγων και της εμπειρίας της προσφυγιάς. 

Ο Κ. Τασούλας 

Ο Πρόεδρος της Βουλής στην ομιλία του τόνισε ότι πρόκειται για μια έκθεση έμπλεη μουσικής και μνήμης. Μας δείχνει, είπε, πώς, μετά την κατάρρευση του ονείρου της Μεγάλης Ιδέας ως εδαφικής επέκτασης, ο ελληνισμός υλοποίησε ένα άλλο όνειρο, αλαμπές αλλά σπουδαίο: της ανόρθωσης και της ανοικοδόμησης, της ισοπαλούς με τους ευρωπαϊκούς λαούς ύπαρξης. Μέσα από τη μουσική, που αποτελεί άσκηση και στοιχείο ελευθερίας, σημείωσε, σπουδάζουμε πώς οι 1.300.000 πρόσφυγες μπόλιασαν τον πολιτισμό τους στον ελλαδικό εθνικό κορμό. Σε μια ομιλία διάστικτη από λογοτεχνικές και δοκιμιακές αναφορές (μεταξύ άλλων στο Μυθιστόρημα του Σεφέρη και το Ελεύθερον Πνεύμα του Θεοτοκά) ο κ. Τασούλας έκλεισε με την «Οδό ονείρων», το σπουδαίο θεατρικό και κινηματογραφικό έργο, στο οποίο ο Μάνος Χατζιδάκις μιλάει για τον «τρυφερό και αβάσταχτο ουρανό» πάνω από μια προσφυγική γειτονιά. «Ο ίδιος ουρανός μας σκέπει και πάλι», σημείωσε ο κ. Τασούλας, «κάτω από τον οποίο πρέπει να μείνουμε ενωμένοι και να έχουμε εμπιστοσύνη στο μέλλον μας, γιατί οι δυσκολίες δεν λείπουν, οι προκλήσεις και οι αναμετρήσεις είναι μπροστά μας».

 

Άλλες τοποθετήσεις 

• Ο Γενικός Γραμματέας του Ιδρύματος, καθηγητής Ευάνθης Χατζηβασιλείου, ανοίγοντας τη βραδιά, είπε ότι το Ίδρυμα επέλεξε έναν τρόπο τολμηρό και πρωτότυπο για να τιμήσει την επέτειο: μέσα από το πρίσμα της μουσικής και του τραγουδιού. Η Μικρασιατική Καταστροφή, ανέφερε, υπήρξε το μεγαλύτερο τραύμα του ελληνισμού και ταυτόχρονα  η καθοριστική εμπειρία η οποία διαμόρφωσε το σύγχρονο κράτος. 

• Ο πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής της έκθεσης Διονύσης Σαββόπουλος, αναφέρθηκε στα προσωπικά του βιώματα (ο πατέρας του από την Κωνσταντινούπολη και η μητέρα του  από την Ανατολική Ρωμυλία) και τα μουσικά ακούσματα στο σπίτι όπου μεγάλωσε. Και τόνισε πως το 1922, πέρα από τον πόνο και το τραύμα, είναι η αφετηρία μιας συναρπαστικής πορείας για μια καινούργια Ελλάδα. Η καταστροφή έδειξε ότι το δέντρο του ελληνισμού είχε γερές ρίζες· ρίζες βαθιά μέσα στη γη, αλλά και ρίζες στον ουρανό, κατέληξε.

• Ο καθηγητής εθνομουσολογίας και μουσικολογικός επιμελητής της έκθεσης Λάμπρος Λιάβας, αναφέρθηκε στον ρόλο και τη σημασία της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης ως κιβωτών μνήμης, που λειτούργησαν σαν «μήτρες μουσικής». 

• Η διευθύντρια υπηρεσιών του Ιδρύματος και συνεπιμελήτρια της έκθεσης Άννα Ενεπεκίδου, μίλησε για τη γοητευτική διαδρομή της προετοιμασίας, τη δημιουργική επαφή της επιστημονικής επιτροπής με φορείς, σωματεία, συλλέκτες και μελετητές. 

Η έκθεση που θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023, πραγματοποιείται στην εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος της Βουλής (Βασ. Σοφίας 11, ισόγειο· είσοδος από Σέκερη).

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή: 9:00-16:00, Σάββατο: 10:00-15:00, Κυριακή και Δευτέρα: κλειστά. 

Διεθνές συνέδριο  στα Γιάννενα 

Διεθνές συνέδριο με θέμα: «Ο Πολιτισμικός Πλούτος των Μικρασιατών» διοργανώνει το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δ. Χατζής». Οι εργασίες του θα ξεκινήσουν την Παρασκευή, 17 Ιουνίου και ώρα 18:00 και θα συνεχιστούν το Σάββατο, 18 Ιουνίου και ώρα 10:00.

Η επιστημονική και Οργανωτική Επιτροπή αποτελείται από τους: Μωυσή Ελισάφ, Δήμαρχο Ιωαννίνων, Ιωάννα Πετροπούλου, Ιστορικό, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Κώστα Καραβίδα, Ε.ΔΙ.Π., Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Χρήστο Παπαδόπουλο, Ειδικός Σύμβουλος του Δήμου Ιωαννιτών για τον πολιτισμό.

Παράλληλα θα λειτουργήσει έκθεση ζωγραφικής του Τάκη Στεφάνου με θέμα: «Σκυφτοί και κουρασμένοι με τα χέρια σαν ανοιχτά φτερά», ένα αφιέρωμα στους Ζεϊμπέκηδες. Διάρκεια έκθεσης: 17-30 Ιουνίου.

Ώρες λειτουργίας: 12:00-14:00 και 18:00-21:00, στον εκθεσιακό χώρο του Πολιτιστικού Πολυχώρου «Δ. Χατζής».