«Όχι» από φορείς των Μαστοροχωρίων σε υδροηλεκτρικό στον Γοργοπόταμο!

Αντιδράσεις σε όλη την Ήπειρο συναντούν σχεδιαζόμενα έργα ΑΠΕ, με τις τοπικές κοινωνίες και τους φορείς τους να εμφανίζονται αντίθετοι στις περισσότερες περιπτώσεις στη χωροθέτησή τους, επισημαίνοντας τις επιπτώσεις που θα έχουν στο περιβάλλον.

Αυτό ισχύει και για μικρό υδροηλεκτρικό σταθμό στο Γοργοπόταμο, για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του οποίου ξεκίνησε η δημόσια διαβούλευση. Στο έργο αντιδρούν 11 σύλλογοι και φορείς πολιτισμού της περιοχής των Μαστοροχωρίων, δατυπώνοντας σε κοινή τους ανακοίνωση τους λόγους για αυτή τους τη στάση. 

Πιο συγκεκριμένα, το ΥΗΕ ισχύος 2,39 MW, σχεδιάζεται να λειτουργήσει στο Μακρύρεμα Γοργοποτάμου στα Μαστοροχώρια, με τους 11 φορείς να τονίζουν σε επιστολή που έδωσαν χθες στη δημοσιότητα πως «πρόκειται για ένα κατασκευαστικό έργο παραγωγής ενέργειας που θα αλλοιώσει το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον της περιοχής όπου θα εγκατασταθεί και θα το επηρεάζει αρνητικά σε όλη την φάση λειτουργίας του (θεωρητικά για 50 έτη). Ένα φυσικό περιβάλλον, που ειδικά για την περιοχή των Μαστοροχωρίων και της ευρύτερης λεκάνης του ποταμού Αώου, των παραποτάμων και των ρεμάτων του, η Ελληνική Πολιτεία έχει αναγνωρίσει και χαρακτηρίσει την ιδιαίτερη αξία του, νομοθετώντας για την προστασία του. Η προστασία αυτή είναι ενταγμένη είτε στο δίκτυο Natura 2000, είτε στο Εθνικό Πάρκο Βορείας Πίνδου αλλά και πρόσφατα στην Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΔ ΦΠΒ/115155/3787/8.11.2023».

«Θα επιβαρύνει…»

Το εν λόγω έργο είναι ένα από τα τέσσερα που προτίθενται να κατασκευαστούν στο μακρύρεμα Γοργοπόταμος – Μανουράς - Βουρμπιανίτικο, «αιχμαλωτίζοντας» το νερό του σε σωλήνες για περίπου στο 60% της συνολικής απόστασης από τις πηγές έως τον Σαραντάπορο. 

«Το έργο, σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο κατασκευής και των υπολοίπων, θα επιβαρύνει σημαντικά όλο το τοπικό οικοσύστημα, όσο κι αν προσπαθούν οι ΜΠΕ τους να μας διαβεβαιώσουν για το αντίθετο. Τα οφέλη που περιγράφονται στην ΜΠΕ είναι μηδαμινά σε σχέση με την αλλοίωση-ζημία που θα προκληθεί, η οποία ενδέχεται να είναι και μη αναστρέψιμη», τονίζουν χαρακτηριστικά οι 11 σύλλογοι.

Δεν προσφέρει κάτι

Παράλληλα, επισημαίνουν πως πολιτιστικά και πολιτισμικά το ΥΗΕ δεν έχει να προσφέρει κανένα ουσιαστικό όφελος στην τοπική κοινωνία, καθώς στην ΜΠΕ δεν γίνεται καμία σχετική αναφορά, παρά γενικευμένες παρατηρήσεις για το εάν θα επιφέρει κάποιες ενδεχόμενες επιπτώσεις στην πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, στις φάσεις κατασκευής και λειτουργίας του.

«Θεωρούμε ότι η διατήρηση και ανάπτυξη της υπάρχουσας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της περιοχής είναι ζήτημα ήπιων δράσεων που θα αναδεικνύουν τα τοπικά χαρακτηριστικά της, με πλήρη σεβασμό στη λειτουργία του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό το γνωρίζουμε εμείς πολύ καλά που δρούμε πολλά χρόνια στην περιοχή με εκδηλώσεις και έργα για την ανάπτυξη και τον ορθό εξωραϊσμό της», προσθέτουν.

Ανάγκη προστασίας

Οι σύλλογοι και οι φορείς της περιοχής των Μαστοροχωρίων εκφράζουν δε τη σύμφωνη γνώμη τους με την πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος που αποσκοπεί στην «αποτελεσματική προστασία των στοιχείων της φύσης που έχουν ιδιαίτερη οικολογική, γεωμορφολογική, επιστημονική, αισθητική και πολιτισμική αξία και συμβάλλουν στη διατήρηση των φυσικών διεργασιών και στην προστασία φυσικών πόρων…».

Η επιδίωξη της διατήρησης «της ελεύθερης και φυσικής/άγριας ροής του ποταμού Αώου, των κύριων παραποτάμων του, Βοϊδομάτη και Σαραντάπορου, καθώς και όλων των ρεμάτων αυτών και των σπάνιων τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας που απαντούν στη συγκεκριμένη περιοχή και η θεσμοθέτηση διαδικασιών και μέτρων για την εξασφάλιση της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης στο πλαίσιο της αειφόρου διαχείρισης», είναι στην σωστή κατεύθυνση και πρέπει να εφαρμοστεί καθολικά, χωρίς αστερίσκους και κατά περιπτώσεις σημειώνουν.

Τονίζουν πως το νέο Ειδικό Χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ που βρίσκεται υπό διαμόρφωση, είναι αυτό που χρειάζεται να θέσει αυστηρότερους όρους ή και να αποκλείσει τη χωροθέτηση έργων, όπως τα ΜΥΗΕ, εντός περιοχών προστασίας της φύσης, όπως τα Εθνικά Πάρκα, τα Καταφύγια Άγριας Ζωής, οι περιοχές του δικτύου Natura 2000, τα Προστατευόμενα Τοπία και οι Προστατευόμενοι Φυσικοί Σχηματισμοί. 

Τέλος, οι σύλλογοι και φορείς απευθύνουν κάλεσμα προς όλους τους αρμόδιους φορείς που θα γνωμοδοτήσουν για το έργο αυτό αλλά και άλλα όμοια και παρόμοια (πχ. αιολικά) έργα παραγωγής ενέργειας στην περιοχή τους στο μέλλον, να λάβουν υπόψη τις ανησυχίες που εκφράζουν και να συμβάλλουν στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους στη μη εξέλιξη των διαδικασιών αδειοδότησης για την εγκατάστασή τους. 

Οι υπογραφές

Την κοινή επιστολή υπογράφουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γοργοποτάμου, ο Μορφωτικός Σύλλογος Πληκατίου «ο Γράμμος», ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βούρμπιανης, ο Σύνδεσμος Βουρμπιανιτών Θεσσαλονίκης και ο Σύνδεσμος Αθηνών Κοινότητος Βούρμπιανης Της Ηπείρου, η Προοδευτική Ένωση Πυρσόγιαννης, ο Προοδευτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καστάνιανης "Άγιος Νικόλαος" και ηΑδελφότητα Καστανιανιτών Κόνιτσας, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κεφαλοχωρίου Κόνιτσας, η Αδελφότητα Δροσοπηγιωτών Δήμου Κόνιτσας, ο Σύλλογος Αετομηλιτσιωτών Γράμμου «Η Αετομηλίτσα» και η Πρωτοβουλία Κατοίκων Αετομηλίτσας, ο Σύλλογος Απανταχού Ζερματινών «Η Ζέρμα» και ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Πλαγιάς Κόνιτσας “η Ζέρμα“ με έδρα την Αθήνα, η Αδελφότητα Λαγκαδιωτών Κόνιτσας και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πουρνιάς «η Σταρίτσιανη».