Έτσι στήνονταν στα χωριά τα παραδοσιακά καζάνια

• Από την ερχόμενη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου ξεκινά η αποστακτική περίοδος για τους μικρούς παραγωγούς (διήμερα) του Νομού Ιωαννίνων, όμως η απόσταξη τσίπουρου με καζάνια στα χωριά μετρά πολλά χρόνια στην Ήπειρο. Υπήρχαν λίγα τέτοια καζάνια, με ειδική άδεια τα οποία δούλευαν για αρκετές μέρες και εξυπηρετούσαν όλο το χωριό.
Φρόντιζαν οι νοικοκυραίοι να έχουν αποθηκευμένα όλα τα προϊόντα, μεταξύ των οποίων και το τσίπουρο, ώστε να έχουν ένα είδος αυτάρκειας. Όλη η διαδικασία ήταν παρέες, φωνές, γέλια, τραγούδια, γλέντια, φαγοπότι, ωραίες μυρωδιές!

Η διαδικασία
Τα τσίπουρα είναι τα υπολείμματα (φλούδες, κουκούτσια και παχύρευστος πολτός) από το πάτημα σταφυλιών που έγινε το Σεπτέμβρη.
Ο μούστος έμπαινε στα βαγένια για να γίνει κρασί. Τα υπολείμματα αφήνονταν να ζυμωθούν.
Όταν ζυμώνονταν τα έριχναν στο ειδικό καζάνι, πρόσθεταν πολύ νερό και στη συνέχεια το καμπύλο καπάκι και ο μακρύς σωλήνας (λουλάς) κλείνονταν αεροστεγώς με ζυμάρι.
Η φωτιά άναβε, άρχιζε το βράσιμο, ενώ το απόσταγμα, που παραγόταν, ήταν το φημισμένο τσίπουρο.
Η πρώτη ποσότητα του αποστάγματος (πρωτοράκι), η λεγόμενη «πρώτη στάλα», είναι πάρα πολύ δυνατή και όσο προχωράει η ώρα το τσίπουρο γίνεται ελαφρότερο. Κατά την πρώτη απόσταξη παίρνονταν ένα απόσταγμα (σούμα), που αποτελεί το 15 με 20% του αρχικού όγκου. Μετά το τέλος της απόσταξης, το υπόλειμμα απορρίπτονταν.
Στη δεύτερη απόσταξη γέμιζε ο άμβυκας (καζάνι) κατά 80-90% με σούμα.
Πολλές φορές το προϊόν, που λαμβάνονταν από την πρώτη απόσταξη, καταναλώνονταν χωρίς να υποστεί δεύτερη απόσταξη.
Το διπλοαποσταγμένο τσίπουρο, όμως, ήταν καθαρότερο και λεπτότερο σε άρωμα και γεύση.
Από τον Οκτώβριο έως τα μέσα του Δεκέμβρη σε χωριά της Ηπείρου «έβραζε» ο τόπος από τα παραδοσιακά καζάνια, που δεν έχουν ακόμη εκλείψει.

Πως βγαίνει η άδεια
Η φετινή αποστακτική περίοδος σύμφωνα με την σχετική απόφαση θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου. Η εξυπηρέτηση από το Τελωνείο Ιωαννίνων θα γίνεται μόνο με ραντεβού στα τηλέφωνα 26513- 68900, 913 και με τήρηση όλων των μέτρων προστασίας από την πανδημία. Η δήλωση ειδικού φόρου κατανάλωσης υποβάλλεται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά ενώ ηλεκτρονική είναι και η υποβολή όλων των δικαιολογητικών εγγράφων.
Οι άδειες από το Τελωνείο θα εκδίδονται καθημερινά από τις 8.30 το πρωί μέχρι στις 2 το μεσημέρι, με εξαίρεση την 31η Οκτωβρίου και την 30η Νοεμβρίου όπου η συναλλαγή θα σταματά στις 10.
Στην εγκύκλιο του Τελωνείου, σημειώνεται ότι όσοι μετά τη λήξη των εργασιών δεν ζητούν αμέσως τη σφράγιση των μηχανημάτων θα τιμωρούνται με πρόστιμο 500 ευρώ, ενώ για απόσταξη χωρίς άδεια προβλέπεται κατάσχεση του άμβυκα, του λαθραίου παραχθέντος προϊόντος και πρόστιμο 3.000 ευρώ.

Βεβαίωση από Περιφέρεια
Προκειμένου να εκδοθεί άδεια απόσταξης από το Τελωνείο Ιωαννίνων απαιτείται η προσκόμιση από τους αμπελοκαλλιεργητές βεβαίωσης από την αρμόδια Δνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Ηπείρου – ΠΕ Ιωαννίνων για την ιδιότητα του παραγωγού, των αμπελώνων (αμπέλια - κληματαριές) και την ποσότητα σταφυλιών που παρήχθησαν για όσες εκμεταλλεύσεις βρίσκονται καταχωρημένες στο Αμπελουργικό Μητρώο.
Η σχετική βεβαίωση θα εκδίδεται καθημερινά από 7.30 έως 13.30 στο ισόγειο του Διοικητηρίου της Περιφέρειας Ηπείρου – Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων για όσους παραγωγούς βρίσκονται καταχωρημένοι στη βάση δεδομένων του Αμπελουργικού Μητρώου.
Για τα αμπελοτεμάχια μεγαλύτερα του 1,0 στρ., προκειμένου να εκδοθεί η σχετική βεβαίωση, απαιτείται υποχρεωτικά η ηλεκτρονική υποβολή από τους ίδιους τους παραγωγούς δήλωση συγκομιδής σταφυλιών για το 2021 μέσω της ιστοσελίδας http://dsvip.minagric.local:8080/ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
• Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο τηλέφωνο: 2651 0 87114 της Δνσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων.