408 χρόνια από την «ματωμένη» Επανάσταση του Διονυσίου Φιλοσόφου
• Η ματωμένη Επανάσταση του Διονύσιου του Φιλόσοφου τιμήθηκε και φέτος με θεία λειτουργία, επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στην προτομή του πρωτεργάτη της στη Μονή του ξεσηκωμού, στον άη Δημήτρη του Διχουνίου. Ήταν νύχτα της 10ης Σεπτεμβρίου προς την 11η Σεπτεμβρίου του 1611. Χίλιοι εκατό άνδρες από 70 περίπου χωριά της Θεσπρωτίας, κινούνται μέσα στα δάση με αγροτικά εργαλεία στα χέρια, από το ιστορικό μοναστήρι του αγίου Δημητρίου στο Διχούνι προς τα Ιωάννινα. Για να κάνουν Επανάσταση εναντίον των Τούρκων.
Επικεφαλής, λοιπόν, της επαναστατικής πομπής ένας λησμονημένος στους πολλούς Δεσπότης. Ο Μητροπολίτης Τρίκκης Διονύσιος, που γεννήθηκε στην Παραμυθιά και ξεκίνησε με ζήλο την ιερατική του πορεία από το μοναστήρι του Διχουνίου. Με τον ίδιο ενθουσιασμό ξεκινά και την Επανάστασή του. Η πυρκαγιά της ελευθερίας έκαιγε μέσα του, για να απομείνει σε λίγες ώρες η στάχτη της. Αυτό τον πρόσταξε η συνείδησή του να κάνει, αυτό έκανε.
Πριν ξημερώσει, στις 11 Σεπτεμβρίου, οι Έλληνες Επαναστάτες του Διονυσίου φθάνουν στα Γιάννινα και ορμούν εναντίον των Τούρκων στην Καλούτσιανη, όπου έκαψαν το Διοικητήριο και στο πάρα ένα γλίτωσε ο Ασλάν πασάς. Όμως οι πύλες του Κάστρου δεν άνοιξαν και το πρωί οι Τούρκοι έκαναν αντεπίθεση, με καβαλάρηδες και πεζούς καλά οπλισμένους στρατιώτες και «τσαλαπάτησαν» τους σχεδόν άοπλους μαχητές του Διονυσίου!
Οι δύο Παραμυθιώτες υπαρχηγοί ο Γιώργος και ο Λάμπρος Ντελής θανατώθηκαν με φρικτό τρόπο! Τον Γιώργο Ντελή τον σταύρωσαν και τον έκαψαν ζωντανό δημόσια! Τον Λάμπρο, αφού του κατακρεούργησαν το πρόσωπο, τον έκαψαν επίσης ζωντανό! Άλλους 200 τους έσφαξαν σαν αρνιά. Οι υπόλοιποι πρόλαβαν και πήραν τα βουνά. Όχι, όμως, και ο Διονύσιος, ο πολέμαρχος, που έσμιξε τόσο αρμονικά το σταυρό και το όπλο. Μετά από τρεις ημέρες, που κρυβόταν σε μια σπηλιά, τον έπιασαν οι Τούρκοι και τον έγδαραν ζωντανό, σέρνοντάς τον στους δρόμους της πόλης. Η ψυχή του, όμως, ολάνθιστη ατένιζε στις όμορφες κορυφές της λευτεριάς, που ήρθε 210 χρόνια αργότερα. Καθυστέρησε, αλλά ξεπρόβαλε μέσα από μια οδυνηρή ανάβαση.
H. M.
