Οι ανασκαφές στην Αλβανία φέρνουν στο φως… Ελλάδα!
• Από το 1973 ως και σήμερα Αλβανοί και Ιταλοί αρχαιολόγοι κάνουν ανασκαφές σε διάφορες περιοχές της Αλβανίας, που χαρακτηρίζονται «ιλλυρικές». Ωστόσο, τα ευρήματα των ανασκαφών αυτών είναι σχεδόν αποκλειστικά ελληνικά.
Παρά τις προσπάθειες των Αλβανών να εμφανιστούν ως πανάρχαιοι κάτοικοι της περιοχής, όπου ζουν σήμερα, κάτι τέτοιο δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά. Γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα υπήρχαν, έστω και ελάχιστα εργαλεία, αγάλματα κλπ., που να φέρουν τη σφραγίδα τους. Δεν υπάρχουν και βαφτίζουν «ιλλυρικά-αλβανικά» τα αρχαία ελληνικά ευρήματα.
Προϊστορικά ευρήματα
Στην περιοχή Σκόδρας τα προϊστορικά ευρήματα παρουσιάζουν χαρακτηριστικά που παρατηρούνται στο Αιγαίο, ενώ τα ευρήματα των πλούσιων τάφων του 6ου-5ου π.Χ. αι., περιείχαν αρχαϊκά ελληνικά αγγεία και ποικίλα κοσμήματα. Στην περιοχή του ποταμού Ματ ανάμεσα στα ποικίλα ευρήματα των πολυάριθμων ταφικών τύμβων, ξεχωρίζουν μυκηναϊκής εποχής ξίφη και εγχειρίδια τύπου γνωστού από την περιοχή του Αιγαίου. Στο Δυρράχιο, την αρχαία ελληνική αποικία Επίδαμνο, βρέθηκαν πολυάριθμα κτερίσματα σε 135 τάφους, μεταξύ των οποίων κοσμήματα και πήλινα αγγεία κορινθιακής και ιωνικής τεχνοτροπίας.
Σε άλλες περιοχές
Νοτιοανατολικά του Δυρραχίου, βρέθηκε μεγαλοπρεπής βασιλική με ναό του αρχάγγελου Μιχαήλ, που αναφέρει η Άννα Κομνηνή. Νοτιοδυτικά του ποταμού Γενούσου βρέθηκαν κορινθιακά και πλήθος άλλων αγγείων. Στην περιοχή του Φίερι, όπου βρισκόταν η αρχαία ελληνική πόλη Βύλλις, αποκαλύφθηκε αρχαίο θέατρο του 3ου π.Χ. αιώνα και μέρη σταδίου. Επειδή η διάταξη του θεάτρου και του σταδίου, θυμίζει τη Δωδώνη στους Αλβανούς αρχαιολόγους, στις θεωρίες τους η Δωδώνη… γίνεται ιλλυρική.
Σημαντικά είναι τα ευρήματα στην αρχαία Απολλωνία, που την καθιστούν την σημαντικότερη από τις 30 Απολλωνίες του αρχαίου κόσμου. Στην περιοχή του Βερατίου, ανασκάφηκαν οι αρχαίες ελληνικές πόλεις Αντιπάτρεια (H. Spahin 1973-78) και Διμάλλη. Στην Αντιπάτρεια, τα πρώτα ευρήματα χρονολογούνται από τον 6ο π.Χ. αι. Η νεότερη πόλη, χτισμένη από τον Πύρρο, χαρακτηρίζεται από τους Αλβανούς «Illyrian/Albanian City».
Σημαντικά ευρήματα
Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, έχουμε επίσης από τις περιοχές του Πόγραδετς, της Κορυτσάς, της Κολόνιας, της Πρεμετής, των Αγίων Σαράντα, και φυσικά του Βουθρωτού και της Φοινίκης.
Οι ανασκαφές κοντά στο Αργυρόκαστρο, αποκάλυψαν τη θέση της Αντιγόνειας, πόλης που ιδρύθηκε από τον Πύρρο. Είναι χαρακτηριστικό επίσης, ότι σε πολλά αγάλματα και άλλα ευρήματα, είχαν χρησιμοποιηθεί παριανά μάρμαρα, δείγμα και αυτό της ελληνικότητας των ευρημάτων.
H. M.
