Υπάρχουν και άλλα σημαντικά πράγματα να δείτε στα Γιάννενα κ. Πρωθυπουργέ…
Η επίσκεψή σας στα Γιάννενα για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 ανέδειξε έναν ισχυρό συμβολισμό, αφού, αν δεν κάνω λάθος, για πρώτη φορά Πρωθυπουργός της χώρας παρέστη τέτοιες μέρες στην πόλη μας και στο Καλπάκι, όπου η Ελλάδα δέχτηκε το πρώτο χτύπημα και έδωσε την πρώτη ηχηρή απάντηση στη φασιστική Ιταλία. Δεν είμαι βέβαιος αν όλοι ασπάζονται την άποψη αυτή, πιστεύω όμως ότι, όσοι υπηρέτησαν στην VIII Μεραρχία θεωρούσαν άδικο να εορτάζεται «υποτονικά» η 28η Οκτωβρίου στα Γιάννενα και όλη η εορταστική δραστηριότητα να διοχετεύεται στη Θεσσαλονίκη. Η εδώ παρουσία σας επομένως κ. Πρωθυπουργέ, επέφερε μία εορταστική ισορροπία μεταξύ Ιωαννίνων και Θεσσαλονίκης, ακόμη και αν αυτό δεν ήταν στις προθέσεις των διοργανωτών. Ως φυσικό αποτέλεσμα των παραπάνω, μπορεί να καθιερωθεί του λοιπού, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας να παρίσταται στη Θεσσαλονίκη και ο Πρωθυπουργός σε Γιάννενα – Καλπάκι.
Στα παρα-εορταστικά τώρα, είμαι βέβαιος ότι απολαύσατε τις διαδρομές με το ποδήλατο στα κακοτράχαλα, αλλά γραφικά δρομάκια και μονοπάτια του Ζαγορίου, όπου ομολογουμένως χρειάζεται για εκείνον που το επιχειρεί «να το λέει η περδικούλα του»…
Μετά την παραπάνω εισαγωγή έρχομαι να σας μιλήσω, κ. Πρωθυπουργέ, για τα άλλα Γιάννενα που δεν είναι φανταχτερά και εορταστικά, αλλά αθόρυβα και δημιουργικά.
Επειδή είχα την τιμή να συμμετέχω με μερικούς άλλους ως ιδρυτικό μέλος στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος «Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή», θα αναφερθώ στο Ίδρυμα αυτό με τη μεγαλύτερη δυνατή συντομία.
Η Εσθήρ Γκανή, Γιαννιώτισσα Εβραία, συνελήφθη από τους Γερμανούς το 1944 μαζί με τον σύζυγό της και άλλους 2.000 περίπου Εβραίους των Ιωαννίνων και μεταφέρθηκε στα κολαστήρια – κέντρα εξόντωσης του Άουσβιτς – Μπιργκενάου. Είδε το σύζυγό της, τους συγγενείς της και τους γνωστούς της να θανατώνονται στους θαλάμους αερίων και τα κρεματόρια αλλά η ίδια επέζησε σε άθλια κατάσταση. Όταν απελευθερώθηκε, νοσηλεύθηκε με τη φροντίδα του Ερυθρού Σταυρού σε κέντρο αποκατάστασης της Σουηδίας για 18 μήνες και στη συνέχεια επέστρεψε στα Γιάννενα. Το 1950 παντρεύτηκε, για δεύτερη φορά, με τον Ιωσήφ Γκανή, ευκατάστατο Εβραίο έμπορο και μεγαλοκτηματία των Ιωαννίνων, ο οποίος είχε αποφύγει τη σύλληψή του από τους Γερμανούς κρυπτόμενος από Χριστιανούς φίλους του. Ο Ιωσήφ πέθανε το 1962 και άφησε όλη την περιουσία του στην Εσθήρ, η οποία αν και θα μπορούσε να ζήσει τα χρόνια που της απέμειναν στις ανέσεις και τον πλούτο που της είχε εξασφαλίσει ο Ιωσήφ, επέλεξε να ζήσει «εν πενία» για να διαθέσει όλη τη μεγάλη περιουσία της για το καλό των Ιωαννίνων και των κατοίκων τους. Προ του θανάτου της , το 1996, συνέστησε Κοινωφελές Ίδρυμα με την επωνυμία που προαναφέρθηκε, στο οποίο άφησε όλη την περιουσία της.
Οι σκοποί του Ιδρύματος καλύπτουν την ενίσχυση όλων των επιστημονικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, αλλά και πολλών πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων στην περιοχή των Ιωαννίνων. Οι καρποί των δραστηριοτήτων του Ιδρύματος και στους δύο παραπάνω τομείς υπήρξαν πλούσιοι, παρά τα καίρια πλήγματα που δέχτηκε το κατατεθειμένο στις τράπεζες κεφάλαιο του Ιδρύματος την περίοδο των μνημονίων. Στις μορφωτικές δραστηριότητες του Ιδρύματος συμπεριλαμβάνεται πλήθος υποτροφιών σε αριστούχους φοιτητές, χρηματοδότηση μεγάλων συνεδρίων με διεθνή συμμετοχή, ενίσχυση μετεκπαιδεύσεων στην αλλοδαπή ικανών Πανεπιστημιακών σε καίριους τομείς που σχετίζονται με την υγεία και την έρευνα. Για παράδειγμα, αν σήμερα έχουμε Μονάδα Μεταμοσχεύσεων οργάνων στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, αυτό οφείλεται και στην ενίσχυση αυτών που μετεκπαιδεύθηκαν στο Εξωτερικό από το Ίδρυμα «Ι.Ε. Γκανή». Επιπλέον, χάρη στο Ίδρυμα αυτό λειτούργησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του American College of Surgeons για την Προχωρημένη Υποστήριξη της Ζωής των Τραυματιών (Advanced Trauma Life Support – ATLS), στο οποίο εκπαιδεύθηκαν 500 (!) ιατροί όλων των ειδικοτήτων, από όλη την Ελλάδα, οι οποίοι απέκτησαν διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση.
Στον Πολιτιστικό Τομέα, πέραν των αναφερθέντων, το Ίδρυμα παρέχει από της ιδρύσεώς του, χωρίς καμία επιβάρυνση, φιλόξενη εκθεσιακή στέγη, στους περιορισμένους για τη ζήτηση που υπάρχει, χώρους του σε καθιερωμένους καλλιτέχνες αλλά και στους «εκκολαπτόμενους – πειραματιζόμενους» επαγγελματίες ή ερασιτέχνες… Στους ίδιους χώρους όλα τα σχολεία της περιοχής, έρχονται σε επαφή με την κάθε είδους καλλιτεχνική δημιουργία αλλά και τη μελέτη στην πλούσια βιβλιοθήκη του Ιδρύματος.
Θα μπορούσα να απαριθμήσω πολύ περισσότερα από τα παραπάνω για την προσφορά του Ιδρύματος «Ι.Ε. Γκανή» και ζητώ την κατανόησή σας για τα προηγηθέντα, με τα οποία σας κούρασα ήδη.
Θα κλείσω με αυτό που ανέφερε ένας εκ των επισκεπτών του Ιδρύματος: «Δεν περίμενα από ένα Ίδρυμα της περιφέρειας με τόσο λίγα μέσα, να έχει επιτύχει τόσο σημαντικά αποτελέσματα».
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Αυτά τα Γιάννενα και αυτό το Ίδρυμα σας προτείνουμε να επισκεφθείτε στο επόμενο ταξίδι σας στη Ήπειρο, για να τιμήσετε με την παρουσία σας τη μνήμη αυτής της Μεγάλης Γυναίκας, που έταξε τον εαυτό της στη χορεία των Ηπειρωτών Ευεργετών.
* Ο κ. Άγγελος Μ. Καππάς είναι και επίτιμος Αντιπρόεδρος Ιδρύματος «Ι. Ε. Γκανή»
