Η ειρήνη το πρώτιστο αγαθό για τους λαούς…

 Τα όσα ακολουθούν οφείλονται σε μια εσωτερική παρόρμηση να σκαλίσω θέματα ξένα ως προς το αντικείμενο των σπουδών μου (φυσικός είμαι), έτσι για να γεμίσω το χρόνο μου ως συνταξιούχος πλέον και «εν ολίγοις άχρηστος». Θέλω ακόμη να τονίσω ότι τα παρακάτω δεν αποτελούν περισπούδαστη ανάλυση (μακριά από εμένα), παρά μόνο πρωτόλειους ακκισμούς. Τα τεκμηριωμένα φιλοσοφικά δοκίμια είναι έργα ειδικών μελετητών (άλλου παππά ευαγγέλιο κατά τα κοινώς λεγόμενα) και στο κείμενό μου δεν υπάρχουν προσεγγίσεις του είδους αυτού. Μη δώσετε, λοιπόν, και πολλή σημασία στα γραφόμενά μου γιατί όπως είπε ο ιστορικός Ξενοφών είναι «λίθοι, πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμένα, ουδέν χρήσιμον εστί».

Το δικαίωμα της φύσης λέγεται (παρά Πλάτωνος Γοργία σελ.484) «δίκαιον της φύσεως». Όμοια και παρά επίκουρου Διογένη Λαούρτ. (εν επικ βίω) λέγοντος: «Το της φύσεως δίκαιον εστίν σύμβολον του συμφέροντος, εις το μη βλάπτειν αλλήλους, μηδέ βλάπτεσθαι κ.λ.π.». Το δικαίωμα της φύσης είναι η δίαυλος μέσα από την οποία μπορεί να συντηρηθεί και να υπερασπισθεί η ειρήνη, η ηρεμία και η ασφάλεια τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική.  Διαφορετικά πλείστα όσα δεινά θα ενσκήψουν από μια αναρχική κατάσταση. 

Η δημόσια ασφάλεια είναι απότοκος της εσωτερικής και της εξωτερικής ειρήνης. Η εσωτερική ειρήνη συνίσταται στην αρμονική συμβίωση των πολιτών, Οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι του λαού οφείλουν να δώσουν στους πολίτες ζωή ήσυχη και ασφαλή, εξασφαλίζοντας σε όλους αδιάκριτα ευημερία, εργασία, κοινωνική πρόνοια, υγεία, περιβάλλον, παιδεία, πνευματική καλλιέργεια και ιδιαίτερα καθιστώντας τους κοινωνούς σε κάθε τι που συνιστά ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ. Ταυτόχρονα όμως, να εμποδίζουν τις διάφορες κοινωνικές ομάδες ή συντεχνίες να διεκδικούν καταχρηστικά δικαιώματα σε βάρος του συνόλου των πολιτών.

Η εξωτερική ειρήνη αποβλέπει στην εξάλειψη κάθε εχθρικότητας από γειτνιάζοντες και μη λαούς και δια των δημοκρατικών συντηρείται και παραμένει σώα. «Δια τούτο εσυστήθησαν αι ηγεμονίαι, δια να συντηρείται η σωτηρία των υπηκόων, ίνα μη αδικηθώσιν απ’ αναμεταξύ των, ή παρά των αλλοτρίων» λέγει η Λυδία προς τον Αύγουστον. Επειδή η εξωτερική ειρήνη διαταράσσεται από τη βία των εχθρών και μάλιστα με τους πολέμους, το μόνο  σχεδόν μέσο για την παγίωσή της πρέπει να αναζητείται μέσα από την νόμιμη  υπεράσπισή της. Όταν αμφισβητούνται τα κυριαρχικά δικαιώματα μιας χώρας, οι διεθνείς συνθήκες ειρήνης, το διεθνές δίκαιο, η καλή γειτονία και επίκειται εξωτερική βία για προσάρτηση τμημάτων εθνικής κυριαρχίας, δίκαια οι δημοκρατίες απωθούν με ενάντια βία και κατά την έννοια αυτή πηγάζει το δικαίωμα του πολέμου. «Εις αιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης» (Ιλιάδα Μ.στ.243).

«Στου Δία μονάχα εμείς

το θέλημα ν’ ακούσουμε ταιριάζει

που ΄ναι τρανός και τους αθάνατους

και τους θνητούς ορίζει

να διαφεντεύεις την πατρίδα σου

το πιο καλό σημάδι».

(Ιλιάδα, μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή)

Σε κάθε απόπειρα κατάκτησης ελληνικής γης, εσχάτως δε εξ ανατολών, «με της καρδιάς το πύρωμα και με το αίμα» (Παλαμάς) μία και διαχρονική είναι η απάντηση: «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ». Παλληκαρά της φακής, κατέλαβες μια άοπλη Κύπρο και σ’ άνοιξε η όρεξη να κατακτήσεις και τα νησιά μας. «Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα». Έλα αν τολμάς.

Δεν πρέπει, όμως, να επαναλάβουμε τραγικά λάθη του παρελθόντος που μας οδήγησαν να θρηνούμε για χαμένες πατρίδες αλλά ποτέ λησμονημένες. Στα αρχαία χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι, όταν η ομαλή πορεία των κοινωνιών για ειρήνη, ανάπτυξη και ευημερία διαταράσσεται και δεν μπορεί να εξασφαλισθεί διαφορετικά, πρέπει να δοθεί δια του πολέμου. Όπως λέγει ο Κικέρων: «Ο πόλεμος ας αναδειχθεί, ουχί δι’ άλλο, ειμή δια να φανεί η αιτούμενη ειρήνη». «Si vis pacem, para bellum: Αν θέλεις ειρήνη ετοίμαζε πόλεμο».

Επειδή και η ειρήνη κατά τον Επαμεινώνδα: «αποκτάται δια του πολέμου κι όσοι θέλουσι να απολαμβάνωσιν  εκείνην παντοτεινήν, οφείλουσι να είναι γυμνασμένοι εις τον πόλεμον». (Κορνηλ. εν Επαμ.) 

Στη σημερινή, όμως, εποχή όπου ο άνθρωπος ανέπτυξε καταστροφική πυρηνική τεχνολογία, ικανή να προκαλέσει όλεθρο και ολοκαύτωμα, πρώτιστο καθήκον των κυβερνώντων είναι η συνεννόηση μεταξύ των εθνών, για αποφυγή κάθε σύρραξης που μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο και να οδηγηθεί σε αφανισμό της ζωής σε ολόκληρο τον πλανήτη. 

Εν τέλει, η παγκόσμια ειρήνη είναι το πρώτιστο ζητούμενο αγαθό για τους λαούς του κόσμου. Όμως, τα παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα, όπως ο έλεγχος των πρώτων υλών, του φυσικού πλούτου και των αγορών προώθησης των βιομηχανικών προϊόντων, με παράλληλη  πώληση εξελιγμένων οπλικών συστημάτων, αποτελούν το πρώτο και ισχυρότατο κίνητρο επιβολής των ισχυρών με πολιτικά και στρατιωτικά μέσα στους αδύναμους.

Με τα προαναφερθέντα ισχυρά κίνητρα ο παγκόσμιος πλούτος αντί να κατευθύνεται στους φτωχούς, είναι συγκεντρωμένος στα χέρια ολίγων που με την απειλή των όπλων και με οικονομικούς αποκλεισμούς επιβάλλουν παγκόσμια κυριαρχία.

Εν κατακλείδι, το δικαίωμα της φύσης και οι συνέπειες αυτό οδηγούν ενίοτε οριακά σε καταστάσεις επί ξηρού ακμής και προκαλούν αμηχανία αποδοχής τους παράλληλα με σοβαρότατο προβληματισμό.

(Σκαμνέλι Ζαγορίου)