Η ιστορία διδάσκει…

on .

 Από την ιστορία της Ευρώπης του 20ού αιώνα γνωρίζουμε ότι οι κοινωνίες μπορεί να διαρραγούν, οι δημοκρατίες να καταρρεύσουν, τα ήθη να εκπέσουν και οι καθημερινοί άνθρωποι να βρεθούν με όπλα στα χέρια, να σημαδεύουν συνανθρώπους τους πάνω από ανοιγμένους τάφους (T. Snyder: Απέναντι στην τυραννία, 2017).
Το δράμα της Ουκρανίας δικαιώνει την ιστορία…
Η ιστορία μπορεί να μας διδάξει και να μας προειδοποιήσει, τόσο η πρόσφατη όσο και εκείνη του απώτερου παρελθόντος. Ο Αριστοτέλης προειδοποιούσε ότι οι ανισότητες είναι παράγων αστάθειας και ό Πλάτων πίστευε πως οι δημαγωγοί αξιοποιούσαν την ελευθερία του λόγου προκειμένου να εγκαθιδρύσουν την τυραννία τους.
Μετά τον Β-παγκόσμιο πόλεμο είχε καλλιεργηθεί η ψευδαίσθηση ότι η δημοκρατική μας κληρονομιά μάς προστατεύει από την τυραννία κάθε χρώματος. Λάθος…
Τι πρέπει να κάνουμε;
Κατά τον Snyder (2017), οφείλουμε να μελετάμε την ιστορία για να κατανοήσουμε τις βαθύτερες πηγές της τυραννίας και να επεξεργαστούμε τις κατάλληλες απαντήσεις και αντιδράσεις σ’ αυτήν.
Δεν είμαστε σοφότεροι από τους προγόνους μας που είδαν τη δημοκρατία να υποκύπτει στον φασισμό, τον ναζισμό ή τον κομμουνισμό στον 20ό αιώνα, αλλά έχουμε το πλεονέκτημα ότι μπορούμε να διδαχτούμε από την εμπειρία τους.
Δεν συμβουλευτήκαμε την ιστορία μας. Το δράμα της Ουκρανίας είναι η αφορμή αφύπνισης…Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, σίγουρα, όμως, διδάσκει…