Ατυχήματα στο βουνό και ορεινή διάσωση…

 Ο φόρος αίματος που πληρώθηκε φέτος στα Ελληνικά βουνά είναι δυσβάσταχτος. Συγκλονισμένη όλη η Ελλάδα και περισσότερο η ορειβατική - αναρριχητική κοινότητα, είδε ικανότατα αλλά προπάντων αγαπητά παιδιά να χάνονται στα βουνά που αγάπησαν όσο τίποτε άλλο. Το χαμόγελο του Ερμή παραμένει ανεξίτηλο στο μυαλό και στις καρδιές μας. Και το μόνο που παραμένει είναι ένα μεγάλο γιατί. Κάπου γράφτηκε ότι ο σχεδιασμός ορεινής διάσωσης

στην Ελλάδα είναι ανεπαρκής. Λάθος. Η διάσωση σε ορεινό πεδίο στην Ελλάδα δεν είναι ανεπαρκής, είναι ανύπαρκτη. Δεν υπάρχει κανένα οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης ατυχήματος σε ορεινό πεδίο. Αυτό δεν το λέμε εμείς, το λένε τα αποτελέσματα. Όταν κάποιος τραυματίζεται σε Ελληνικό βουνό συνήθως πεθαίνει. Διασώσεις γίνονται συνήθως σε υγιείς που χάνουν τον προσανατολισμό τους, όπως του πυροσβέστη ο οποίος χάθηκε στο Αθαμάνιο πριν λίγες εβδομάδες και παρόλο που ήταν ζωντανός και υγιής, οι ώρες που μεσολάβησαν μέχρι τη διάσωση του ήταν τόσες που παραλίγο να αποδειχθούν μοιραίες. Ο Ερμής δυστυχώς δεν είχε τη δυνατότητα να περιμένει τόσες ώρες. Ο Γιάννης Θεοχαρόπουλος (πατέρας του Ερμή), οδηγός βουνού με τεράστια εμπειρία τόσο στις δραστηριότητες βουνού όσο και στη διάσωση σε ορεινό πεδίο, μέσα στον πόνο του βρήκε το κουράγιο και άνοιξε τον διάλογο για την ορεινή διάσωση με τις απόψεις του οποίου ταυτίζομαι απόλυτα. Για να καταλάβει όλος ο κόσμος (ακόμα και οι αδαείς με το βουνό) το πρόβλημα είναι το εξής:
Ενώ σε όλα τα κράτη με ορεινό τουρισμό και δραστηριότητες βουνού όταν γίνεται ατύχημα σε ορεινό πεδίο σε ποσοστό πάνω από 60% η μεταφορά του τραυματία σε νοσοκομείο κρατάει λιγότερο από μία ώρα, στην Ελλάδα όλες οι διασώσεις είναι πολύωρες. Στη χώρα μας δεν λείπουν ούτε τα ελικόπτερα ούτε οι γιατροί ούτε οι διασώστες. Λείπει κατ’ αρχήν η πολιτική βούληση και στη συνέχεια ο συντονισμός και η εκπαίδευση των υπαρχόντων μέσων. Για να το πούμε πιο απλά, όταν εγκλωβίστηκε ο πυροσβέστης σηκώθηκε το ελικόπτερο από το Άκτιο και αφού απέτυχε να τον διασώσει ήρθε ελικόπτερο από Αθήνα. Όταν τραυματίστηκε ο Ερμής ξανασηκώθηκε ελικόπτερο από το Άκτιο. Τι περιμέναμε λοιπόν; Αυτό που απέτυχε την προηγούμενη εβδομάδα με τον πυροσβέστη να διασώσει επιτυχώς τώρα; Τζάμπα χάθηκαν και χάνονται ώρες. Και μετά περιμένανε όλοι το ελικόπτερο να έρθει από την Αθήνα με την ανάλογη καθυστέρηση, που τελικά ήταν και μοιραία. Αυτά γίνονται στην Ελλάδα του 2022 την ώρα που έχουμε καλέσει όλη την υφήλιο για ορεινό τουρισμό τεσσάρων εποχών. Τους καλούμε στον Όλυμπο, στα Ζαγόρια, στα Τζουμέρκα, στα Λευκά Όρη στην Κρήτη, στην Κάλυμνο, στα Καλάβρυτα και όπου αλλού, κι αν κάποιος τραυματιστεί ποιο είναι το σχέδιο;
Επίσης, πρέπει να επισημάνουμε και το ότι δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε κάποιο σύστημα διάσωσης από το μηδέν. Αρκεί να αντιγράψουμε το σύστημα της Ελβετίας, της Γαλλίας ή κάποιας άλλης χώρας και πιστέψτε με και οι υποδομές υπάρχουν και τα κονδύλια δεν είναι απαγορευτικά.
Εξάλλου, κατά τη γνώμη μου κάποτε πρέπει να ανοίξει και η κουβέντα της προσβασιμότητας στα Ελληνικά βουνά. Αυτή τη στιγμή όποιος θέλει πάει όπου θέλει όποτε θέλει. Έτσι βλέπουμε ορειβάτες, αρχάριους ή αδαείς, να ξεκινούνε μόνοι τους ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, να χάνονται, να κουράζονται και να μην μπορούν να γυρίσουν, να ξεκινούν για τον Όλυμπο με παντόφλες (δεν αστειεύομαι) και να ανεβαίνουν στην παγωμένη Δρακόλιμνη χειμώνα χωρίς χειμερινό εξοπλισμό και άλλα πολλά, εξ ορισμού καταδικαστέα και υπεύθυνα για άσκοπη καταπόνηση των σωστικών συνεργείων της ΕΜΑΚ. Επειδή όμως οι καταγγελίες από μόνες τους δεν ωφελούν πρέπει να γίνει ένας σχετικός διάλογος με προτάσεις.
Αυτό που μπορεί γίνει είναι ο χωρισμός του ορεινού πεδίου της Ελλάδας σε ζώνες. Σε ζώνες ελεύθερης διέλευσης για όλους και σε ζώνες που για να πας θα πρέπει ή να ανήκεις σε οργανωμένη και πιστοποιημένη ομάδα η οποία και θα γνωρίζει τις δραστηριότητές σου (π.χ. Ορειβατικοί Σύλλογοι) ή να είσαι πιστοποιημένος οδηγός ή συνοδός βουνού ή να συμμετέχεις σε ομάδα που συνοδεύεται από ανάλογο αριθμό πιστοποιημένων οδηγών ή συνοδών βουνού, ή πιστοποιημένων σε δραστηριότητες επαγγελματιών οι οποίοι θα πρέπει εφόσον συνοδεύουν κόσμο, να έχουν ασφάλιση υπαίθριων δραστηριοτήτων που να καλύπτει όλο το γκρουπ και είναι κάτι που ισχύει στις Άλπεις για παράδειγμα. Ένα άλλο θέμα συζήτησης είναι το ενδεχόμενο εισιτήριο στα βουνά το οποίο ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τον Όλυμπο και το οποίο ήδη ισχύει στο φαράγγι της Σαμαριάς. Το εισιτήριο κατά τη γνώμη μου δεν προσφέρει τίποτα. Το να είσαι ασφαλισμένος για δραστηριότητες στο βουνό είναι το βασικό.
Τέλος, δεν καταλαβαίνω γιατί η πολιτική προστασία όπως απαγορεύει τον απόπλου όταν έχει αέρα, να μην απαγορεύει την πρόσβαση σε κάποιο βουνό σε περίπτωση κακοκαιρίας για αυτούς που δεν έχουν ειδικό εξοπλισμό ή και εντελώς.
Το σημαντικότερο όλων είναι η οργάνωση της διαχείρισης του ορεινού όγκου της Ελλάδας να γίνει από τους πραγματικούς γνώστες και να μη γίνει η συνήθης παρέλαση φίλων, κομματικών πελατών, κ.λπ.
Αυτά προς το παρόν και μακάρι οι συνθήκες να ωρίμασαν και να αποκτήσουμε και στη χώρα μας πραγματική ορεινή διάσωση!