ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ: Ο Πρόεδρος του ήθους και της Εθνικής Ενότητας
Την Κυριακή 26 Δεκεμβρίου έφυγε από τη ζωή ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, συμπατριώτης μας Κάρολος Παπούλιας.
Φτωχόπαιδο, ορφανός από πολύ μικρός, πάλεψε στη ζωή και ευτύχησε να εκλεγεί στο ύπατο αξίωμα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Εκπροσώπησε, ως πολιτικός, πάνω από μια εικοσαετία τον Νομό Ιωαννίνων ως βουλευτής στη Βουλή των Ελλήνων και διετέλεσε επί σειρά ετών υπουργός των Εξωτερικών. Υπήρξε ο μακροβιότερος υπουργός των Εξωτερικών.
Στενός φίλος και συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου από το 1968 που συναντήθηκαν στη Γερμανία. Παρέμειναν φίλοι ως τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου.
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2004 ο τότε Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής δήλωσε ότι η Νέα Δημοκρατία προτείνει τον Κάρολο Παπούλια Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Το Σάββατο 12 Μαρτίου 2005 ορκίστηκε στο Εθνικό Κοινοβούλιο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Γρηγορότερα στις 8 Φεβρουαρίου 2005 η Βουλή τον ανέδειξε Πρόεδρο με 279 ψήφους. Ο νέος Πρόεδρος συνόψισε λιτά τις προθέσεις του στην αντιφώνησή του προς την Πρόεδρο της Βουλής κ. Μπενάκη, όταν του μετέφερε την εκλογή του από την Εθνική Αντιπροσωπεία: «Η επικοινωνία με τους Έλληνες πολίτες -είπε- με έχει διδάξει ότι αποτελούν συνολικό ζητούμενο, η πολιτική ωριμότητα και εντιμότητα, το μέτρο και η ευαισθησία στη δημόσια ζωή, ώστε να προετοιμάσουμε ένα καλύτερο αύριο για την πατρίδα μας και να οικοδομήσουμε μια κοινωνία λιγότερο αγωνιστική και δίκαιη».
Το Αξίωμα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας το υπηρέτησε για μια δεκαετία με ήθος, εντιμότητα και ταπεινοφροσύνη. Στην εξάσκηση των καθηκόντων του αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες και θύελλες με ψυχραιμία.
Τον διέκρινε υψηλό αίσθημα καθήκοντος και θεωρούσε τον εαυτό του υπηρέτη της Πατρίδας. Λιτός, αλλά μεστός ο λόγος του, ουσιώδης, χωρίς κομπασμούς και φλυαρίες. Άνθρωπος του μέτρου, μειλίχιος, με ήθος και φυσική ευγένεια, ένας πραγματικός άρχοντας. Ήπιος, ευαίσθητος με βαθιά πατριωτικά αισθήματα, προσηλωμένος στην υπηρεσία του τόπου.
Με την αυθεντικότητα, την ακεραιότητα και την ειλικρίνειά του κέρδιζε τον σεβασμό των συνομιλητών του, όταν ως υπουργός των Εξωτερικών, συνομιλούσε με τους Τούρκους και τους Αμερικανούς.
Πολιτικός των «χαμηλών τόνων», συγκρατημένος, προσεκτικός στις δηλώσεις του, μεγαλόψυχος, θιασώτης της συμφιλίωσης και ενότητας.
Στις 28 Αυγούστου 1987, όντας υπουργός των Εξωτερικών, επεδίωξε τη βελτίωση των σχέσεων με την Αλβανία και υπέγραψε την άρση του εμπολέμου με τη γειτονική μας χώρα με σκοπό να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης της Ελληνικής μειονότητας και να υπάρξει εκ μέρους των αλβανικών αρχών σεβασμός των κατοχυρωμένων από διεθνείς συμβάσεις μειονοτικών δικαιωμάτων.
Η παραμονή στην Πωγωνιανή…
Ο Κορίνθιος πατέρας του Γρηγόριος Παπούλιας, ανώτερος αξιωματικός του Μηχανικού επέλεξε μετά την αποστράτευσή του να ζήσει με την οικογένειά του στην ακριτική Πωγωνιανή με το ξηρό και υγιεινό κλίμα. Στην Πωγωνιανή ο Κάρολος έζησε ως παιδί και έφηβος και φοίτησε στο Γυμνάσιό της.
Στην Πωγωνιανή η οικογένεια Παπούλια έμενε στο σπίτι του Μεζίνη. Σήμερα κατοικείται από την Αθηνά χήρα του Ηλία Δημόπουλου. Μετά από λίγα χρόνια έφυγαν για την Αθήνα. Εκεί πέθανε ο πατέρας του το 1937. Μετά τον θάνατο του πατέρα του μάνα και γιος επέστρεψαν στην Πωγωνιανή. Μαζί τους ζούσε και η γιαγιά του, από τη μεριά της μάνας του, η οποία πέθανε στην Πωγωνιανή.
Στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής ο έφηβος Κάρολος μπήκε στην Εθνική Αντίσταση. Η κυρά-Βασιλική φοβόταν για τη ζωή του και μετακόμισαν στην Αθήνα, στο Παγκράτι, Φιλολάου 31. Η μητέρα του ζούσε εκεί ως το τέλος της δεκαετίας του 1980. Ήταν επιθυμία του η νεκρώσιμη ακολουθία να γίνει στον Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα Παγκρατίου.
Στην Αθήνα, μετά την εκλογή του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας διατηρούσε ένα μικρό διαμέρισμα στην οδό Ασκληπιού. Στο διαμέρισμα αυτό έζησε μέχρι την ημέρα που έφυγε από τη ζωή.
Η μητέρα του παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε όταν μετακόμισε στην Αθήνα (ζούσαν με τη φτωχή σύνταξη του άντρα της) ενδιαφερόταν και για τις σπουδές του γιου της.
Ο Κάρολος τελείωσε τη Νομική Σχολή Αθηνών και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο Μποκόνι στην Ιταλία και μετά στο Πανεπιστήμιο Κολωνίας της Γερμανίας.
Παντρεύτηκε τη Μαρία (Μαίη) Πάνου και απέκτησαν τρεις θυγατέρες.
Οικογενειακές σχέσεις
Όσο ζούσε στην Πωγωνιανή η οικογένεια Παπούλια διατηρούσε ισχυρές φιλικές και οικογενειακές σχέσεις με πολλές οικογένειες, αλλά πιο στενές με τις οικογένειες Πασχάλη Ζούνη και Ματθαίου Νιάρου. Η μακαρίτισσα η Τριανταφυλλιά Ζούνη – Καλτώνη μου διηγήθηκε πολλές ιστορίες της οικογένειας Παπούλια και για τις αγαθές, σχεδόν αδελφικές σχέσεις, των οικογενειών τους.
Το ίδιο στενές γειτονικές σχέσεις διατηρούσε με την οικογένεια του Φαρμακοποιού, από τη Δρόβιανη της Βορείου Ηπείρου, Ματθαίου (Μάνθου) Νιάρου. Στο σπίτι της κόρης του, της δασκάλας Μάνθας Νιάρου, ο Κάρολος φιλοξενήθηκε πολλές φορές ως βουλευτής, υπουργός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Στην Πωγωνιανή είχε πολλούς συνομήλικους φίλους και συμμαθητές, με τους οποίους επικοινωνούσε συχνά, όσο ζούσαν εκείνοι και οι καιροί το επέτρεπαν.
Οι φίλοι του ταξίδεψαν για την αιωνιότητα πριν από τον Κάρολο. Μεταξύ των άλλων ο Κώστας Καναβός, ο Σπύρος Καλέτσης, ο Χρήστος (Τάκης) Κουκουλάρης, ο Σπύρος Νιάρος (ζει στην Αυστραλία), ο Θανάσης Παπανδρέου, ο Κώστας Κάπαρος, ο Μήτση Πότσης από το Δολό και ο άλλος Δολιώτης συμμαθητής του στο Σχολαρχείο και στο Γυμνάσιο, ο Γιώργος Νάστος, που έφυγε από τη ζωή λίγους μήνες γρηγορότερα από τον Κάρολο.
Η υποδοχή: Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας το Σάββατο 13 Αυγούστου 2005 επισκέφτηκε την Πωγωνιανή, το χωριό που έζησε στα άγουρα χρόνια της ζωής του και από το οποίο είχε πολλά βιώματα, ευχάριστα και δυσάρεστα, χαρούμενα και πικρά.
Πλήθος κόσμου τον υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα στο έμπα του χωριού, στον ανακατασκευασμένο κεντρικό δρόμο, ο οποίος με απόφαση της Κοινότητας ονομάστηκε «Λεωφόρος Κάρολου Παπούλια».
Φανερή ήταν η συγκίνηση του Πρόεδρου σε κάθε συνάντηση με συγχωριανούς και φίλους.
Με μια θερμή και συγκινητική προσλαλιά ο τότε Πρόεδρος της Διευρυμένης Κοινότητας Πωγωνιανής Παντελής Τσέβης υποδέχτηκε τον «εκ Πωγωνιανής ορμώμενον» Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια. Κύριος ομιλητής στην τιμητική εκδήλωση για τον Κάρολο Παπούλια ο Νίκος Υφαντής.
Στην πλατεία του χωριού, στον Πλάτανο, έκανε μια στάση ο πρόεδρος, μετά από πρόσκληση των κατοίκων, για ένα τσίπουρο για το καλωσόρισμα.
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με παραδοσιακό τραπέζι που παρατέθηκε προς τιμή του από την Κοινότητα στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου στο οποίο εμαθήτευσε και εκείνος.
Ήδη ο Κάρολος Παπούλιας, ο «εκ Πωγωνιανής ορμώμενος» αναπαύεται στο ταπεινό νεκροταφείο στο Νησάκι Ιωαννίνων. Ας είναι αιωνία η μνήμη του.
Στενός φίλος και συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου από το 1968 που συναντήθηκαν στη Γερμανία. Παρέμειναν φίλοι ως τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου.
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2004 ο τότε Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής δήλωσε ότι η Νέα Δημοκρατία προτείνει τον Κάρολο Παπούλια Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Το Σάββατο 12 Μαρτίου 2005 ορκίστηκε στο Εθνικό Κοινοβούλιο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Γρηγορότερα στις 8 Φεβρουαρίου 2005 η Βουλή τον ανέδειξε Πρόεδρο με 279 ψήφους. Ο νέος Πρόεδρος συνόψισε λιτά τις προθέσεις του στην αντιφώνησή του προς την Πρόεδρο της Βουλής κ. Μπενάκη, όταν του μετέφερε την εκλογή του από την Εθνική Αντιπροσωπεία: «Η επικοινωνία με τους Έλληνες πολίτες -είπε- με έχει διδάξει ότι αποτελούν συνολικό ζητούμενο, η πολιτική ωριμότητα και εντιμότητα, το μέτρο και η ευαισθησία στη δημόσια ζωή, ώστε να προετοιμάσουμε ένα καλύτερο αύριο για την πατρίδα μας και να οικοδομήσουμε μια κοινωνία λιγότερο αγωνιστική και δίκαιη».
Το Αξίωμα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας το υπηρέτησε για μια δεκαετία με ήθος, εντιμότητα και ταπεινοφροσύνη. Στην εξάσκηση των καθηκόντων του αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες και θύελλες με ψυχραιμία.
Τον διέκρινε υψηλό αίσθημα καθήκοντος και θεωρούσε τον εαυτό του υπηρέτη της Πατρίδας. Λιτός, αλλά μεστός ο λόγος του, ουσιώδης, χωρίς κομπασμούς και φλυαρίες. Άνθρωπος του μέτρου, μειλίχιος, με ήθος και φυσική ευγένεια, ένας πραγματικός άρχοντας. Ήπιος, ευαίσθητος με βαθιά πατριωτικά αισθήματα, προσηλωμένος στην υπηρεσία του τόπου.
Με την αυθεντικότητα, την ακεραιότητα και την ειλικρίνειά του κέρδιζε τον σεβασμό των συνομιλητών του, όταν ως υπουργός των Εξωτερικών, συνομιλούσε με τους Τούρκους και τους Αμερικανούς.
Πολιτικός των «χαμηλών τόνων», συγκρατημένος, προσεκτικός στις δηλώσεις του, μεγαλόψυχος, θιασώτης της συμφιλίωσης και ενότητας.
Στις 28 Αυγούστου 1987, όντας υπουργός των Εξωτερικών, επεδίωξε τη βελτίωση των σχέσεων με την Αλβανία και υπέγραψε την άρση του εμπολέμου με τη γειτονική μας χώρα με σκοπό να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης της Ελληνικής μειονότητας και να υπάρξει εκ μέρους των αλβανικών αρχών σεβασμός των κατοχυρωμένων από διεθνείς συμβάσεις μειονοτικών δικαιωμάτων.
Η παραμονή στην Πωγωνιανή…
Ο Κορίνθιος πατέρας του Γρηγόριος Παπούλιας, ανώτερος αξιωματικός του Μηχανικού επέλεξε μετά την αποστράτευσή του να ζήσει με την οικογένειά του στην ακριτική Πωγωνιανή με το ξηρό και υγιεινό κλίμα. Στην Πωγωνιανή ο Κάρολος έζησε ως παιδί και έφηβος και φοίτησε στο Γυμνάσιό της.
Στην Πωγωνιανή η οικογένεια Παπούλια έμενε στο σπίτι του Μεζίνη. Σήμερα κατοικείται από την Αθηνά χήρα του Ηλία Δημόπουλου. Μετά από λίγα χρόνια έφυγαν για την Αθήνα. Εκεί πέθανε ο πατέρας του το 1937. Μετά τον θάνατο του πατέρα του μάνα και γιος επέστρεψαν στην Πωγωνιανή. Μαζί τους ζούσε και η γιαγιά του, από τη μεριά της μάνας του, η οποία πέθανε στην Πωγωνιανή.
Στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής ο έφηβος Κάρολος μπήκε στην Εθνική Αντίσταση. Η κυρά-Βασιλική φοβόταν για τη ζωή του και μετακόμισαν στην Αθήνα, στο Παγκράτι, Φιλολάου 31. Η μητέρα του ζούσε εκεί ως το τέλος της δεκαετίας του 1980. Ήταν επιθυμία του η νεκρώσιμη ακολουθία να γίνει στον Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα Παγκρατίου.
Στην Αθήνα, μετά την εκλογή του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας διατηρούσε ένα μικρό διαμέρισμα στην οδό Ασκληπιού. Στο διαμέρισμα αυτό έζησε μέχρι την ημέρα που έφυγε από τη ζωή.
Η μητέρα του παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε όταν μετακόμισε στην Αθήνα (ζούσαν με τη φτωχή σύνταξη του άντρα της) ενδιαφερόταν και για τις σπουδές του γιου της.
Ο Κάρολος τελείωσε τη Νομική Σχολή Αθηνών και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο Μποκόνι στην Ιταλία και μετά στο Πανεπιστήμιο Κολωνίας της Γερμανίας.
Παντρεύτηκε τη Μαρία (Μαίη) Πάνου και απέκτησαν τρεις θυγατέρες.
Οικογενειακές σχέσεις
Όσο ζούσε στην Πωγωνιανή η οικογένεια Παπούλια διατηρούσε ισχυρές φιλικές και οικογενειακές σχέσεις με πολλές οικογένειες, αλλά πιο στενές με τις οικογένειες Πασχάλη Ζούνη και Ματθαίου Νιάρου. Η μακαρίτισσα η Τριανταφυλλιά Ζούνη – Καλτώνη μου διηγήθηκε πολλές ιστορίες της οικογένειας Παπούλια και για τις αγαθές, σχεδόν αδελφικές σχέσεις, των οικογενειών τους.
Το ίδιο στενές γειτονικές σχέσεις διατηρούσε με την οικογένεια του Φαρμακοποιού, από τη Δρόβιανη της Βορείου Ηπείρου, Ματθαίου (Μάνθου) Νιάρου. Στο σπίτι της κόρης του, της δασκάλας Μάνθας Νιάρου, ο Κάρολος φιλοξενήθηκε πολλές φορές ως βουλευτής, υπουργός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Στην Πωγωνιανή είχε πολλούς συνομήλικους φίλους και συμμαθητές, με τους οποίους επικοινωνούσε συχνά, όσο ζούσαν εκείνοι και οι καιροί το επέτρεπαν.
Οι φίλοι του ταξίδεψαν για την αιωνιότητα πριν από τον Κάρολο. Μεταξύ των άλλων ο Κώστας Καναβός, ο Σπύρος Καλέτσης, ο Χρήστος (Τάκης) Κουκουλάρης, ο Σπύρος Νιάρος (ζει στην Αυστραλία), ο Θανάσης Παπανδρέου, ο Κώστας Κάπαρος, ο Μήτση Πότσης από το Δολό και ο άλλος Δολιώτης συμμαθητής του στο Σχολαρχείο και στο Γυμνάσιο, ο Γιώργος Νάστος, που έφυγε από τη ζωή λίγους μήνες γρηγορότερα από τον Κάρολο.
Η υποδοχή: Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας το Σάββατο 13 Αυγούστου 2005 επισκέφτηκε την Πωγωνιανή, το χωριό που έζησε στα άγουρα χρόνια της ζωής του και από το οποίο είχε πολλά βιώματα, ευχάριστα και δυσάρεστα, χαρούμενα και πικρά.
Πλήθος κόσμου τον υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα στο έμπα του χωριού, στον ανακατασκευασμένο κεντρικό δρόμο, ο οποίος με απόφαση της Κοινότητας ονομάστηκε «Λεωφόρος Κάρολου Παπούλια».
Φανερή ήταν η συγκίνηση του Πρόεδρου σε κάθε συνάντηση με συγχωριανούς και φίλους.
Με μια θερμή και συγκινητική προσλαλιά ο τότε Πρόεδρος της Διευρυμένης Κοινότητας Πωγωνιανής Παντελής Τσέβης υποδέχτηκε τον «εκ Πωγωνιανής ορμώμενον» Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια. Κύριος ομιλητής στην τιμητική εκδήλωση για τον Κάρολο Παπούλια ο Νίκος Υφαντής.
Στην πλατεία του χωριού, στον Πλάτανο, έκανε μια στάση ο πρόεδρος, μετά από πρόσκληση των κατοίκων, για ένα τσίπουρο για το καλωσόρισμα.
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με παραδοσιακό τραπέζι που παρατέθηκε προς τιμή του από την Κοινότητα στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου στο οποίο εμαθήτευσε και εκείνος.
Ήδη ο Κάρολος Παπούλιας, ο «εκ Πωγωνιανής ορμώμενος» αναπαύεται στο ταπεινό νεκροταφείο στο Νησάκι Ιωαννίνων. Ας είναι αιωνία η μνήμη του.
