Η βία στη δημοκρατία…

on .

Οι Έλληνες τούτη την περίοδο βιώνουμε καταστάσεις με βαριές συνέπειες στην οικονομία, στην υγεία, στην ψυχολογία και γενικότερα στον πολιτισμό μας. Πρόκειται για μια εμπειρία πρωτόγνωρη, αφού μας βρίσκει απροετοίμαστους και χωρίς τα χρειαζούμενα εφόδια για την άμεση αντιμετώπισή τους.

Μόνο που δεν ήρθαν τα κακά από άλλον πλανήτη, αλλά από τη δική μας απερισκεψία και από την παράδοσή μας στις παράλογες απαιτήσεις και ιδιοτελείς συμπεριφορές μας.
Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι εξ ημών έχουμε

περιοριστεί στον εαυτό μας και απαιτούμε κάποιοι αντιπρόσωποί μας σε θεσμικά επίπεδα να μας λύνουν όλα τα προβλήματα. Αλλά τα δύσκολα γεγονότα μας δείχνουν ότι σε μια κοινωνία χρειάζεται επαγρύπνηση συλλογική και ετοιμότητα θεσμική ώστε να αντιμετωπίζεται το έκτακτο, το ανεπιθύμητο και το επικίνδυνο.
Βεβαίως σε μια σύγχρονη κοινωνία το δημοκρατικό πολίτευμα είναι το μοναδικό μέσο που μπορεί να λειτουργεί ως μηχανισμός προστασίας του πολίτη σε όλες τις καταστάσεις, είτε αναφερόμαστε σε δικαιώματα είτε σε απρόβλεπτα γεγονότα. Αλλά για να ανταποκριθεί η δημοκρατία στο ρόλο της θα πρέπει όλοι, πολιτικοί και πολίτες, να εφαρμόζουν στις αντιπαραθέσεις το διάλογο και να συμμορφώνονται με τις θεσμικές υποχρεώσεις. Διαφορετικά θα κυριαρχεί ο τυχοδιωκτισμός, η δημαγωγία και προπαντός η βία.
Δυστυχώς αυτές τις μέρες η χώρα μας φαίνεται να έχει βουλιάξει σε φουρτούνες αλλά και παραλογισμούς. Τούτο οφείλεται κυρίως στο πάθος που διακατέχει το κάθε κόμμα για εξουσία και στην εμμονή ή μάλλον ιδεοληψία του θεωρήματος «ή εμείς ή αυτοί». Ξεχνάνε πολλοί από τους πολιτικούς μας ότι στη δημοκρατία η κάθε φορά πλειοψηφία εφαρμόζει το πρόγραμμά της και η μειοψηφία ελέγχει με κάθε νόμιμο μέσο τις επιλογές της. Και στα νόμιμα μέσα για τη δημοκρατία είναι ο λόγος, ο αντίλογος, ο διάλογος, η διαφορετική πρόταση, η διαμαρτυρία, η διαδήλωση, το ψήφισμα και πολλά άλλα μέσα.
Το μόνο που δεν έχει θέση σε μια δημοκρατική κοινωνία είναι η βία και η απαίτηση οι ολίγοι να επιβάλλουν την άποψή τους, εκμεταλλευόμενοι περιστασιακά το θυμικό των πολιτών και απαξιώνοντας το λογικό στοιχείο. Σε όλες τις εποχές και σε όλα τα πολιτικά καθεστώτα έδρασαν άνθρωποι σε ομάδες με βία, άλλοτε ως ανάγκη και άλλοτε ως σκοπιμότητα. Όμως οι λαοί τα νεότερα χρόνια με την καθοδήγηση κοινωνικών διαφωτιστών χειραφετήθηκαν πολιτικά και αγωνίστηκαν να εδραιώσουν το πνεύμα της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας.
Έχουμε ξεχάσει δύο βασικές απαιτήσεις των προγόνων μας για την σωστή λειτουργία του πολιτεύματος. Ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο λέει ότι ο πολίτης που δεν ενδιαφέρεται για τα «κοινά» δεν είναι «αδιάφορος» αλλά «αχρείος». Και ο ρήτορας Δημοσθένης στο λόγο του «Περί των εν Χερρονήσω» είπε: «Το βέλτιστον αεί, μη το ράστον άπαντας λέγειν = Όλοι να λένε το καλύτερο και όχι το πιο εύκολο».
Όλοι εμείς σήμερα τι κάνουμε; Οι πολιτικοί μας προτιμάνε το εύκολο, γιατί έτσι ικανοποιούν το θυμικό κάποιων και προσωρινά κερδίζουν ακροατήριο. Μπαίνει η κομματική ιδιοτέλεια και το προσωπικό συμφέρον πάνω από την αλήθεια και το γενικό συμφέρον. Έτσι εξηγείται το ότι σήμερα κόμματα της αντιπολίτευσης ασχολούνται με συμπεριφορές ακραίες, επιδοκιμάζουν το χυδαίο και υπερασπίζονται συμπεριφορές αντιδημοκρατικές.
Τούτο το βιώνουμε τώρα από τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ στο ζήτημα της βίας από τους κουκουλοφόρους, στις καταστροφές από ομάδες ακραίων, στις καταλήψεις από αντιεξουσιαστές των Πανεπιστημίων και από την εμμονή τους σε συμπεριφορές χυδαίες, όπως του Λιγνάδη και των ομοίων του.
Γι’ αυτό θεωρώ ότι οι πολίτες δεν θα πρέπει να μένουμε απλοί θεατές στα δρώμενα και να ικανοποιούμε τις ατομικές απόψεις μόνο με τη θέα των γεγονότων. Υπάρχει ατομική ευθύνη για όλα τα ζητήματα και η δημοκρατία τη χρειάζεται, κυρίως σε καταστάσεις κρίσιμες, όπως είναι η σημερινή. Όσο για τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου, είναι ώρα να προσαρμόσουν την πολιτική τους στα μεγάλα προβλήματα του κόσμου και να αποδεχτούν ότι στην πολιτική δεν υπάρχουν απόλυτες αλήθειες, αλλά απόψεις που αξιολογούνται από τον καλά ενημερωμένο και προβληματισμένο πολίτη.