Ψηφίσματα Β/ηπειρωτικών πόλεων το 1913…

Την Άνοιξη του 1913, ο διάδοχος του Ελληνικού θρόνου πρίγκιπας Γεώργιος περιόδευε τις απελευθερωθείσες από τον Ελληνικό στρατό βορειοηπειρωτικές περιοχές. Σύσσωμοι οι κάτοικοι των περιοχών από τις οποίες περνούσε τον προϋπαντούσαν ως ελευθερωτή και του επέδιδαν ψηφίσματα που εξέφραζαν τους πόθους τους για ενσωμάτωση με τον Μητροπολιτικό κορμό. Ήταν η περίοδος που η Πρεσβευτική Διάσκεψη του Λονδίνου αποφάσιζε την αποκοπή τους από την Ελλάδα και την ενσωμάτωσή τους στο νεοϊδρυθέν αλβανικό κράτος. Αυτό είναι και το περιεχόμενο των ψηφισμάτων που καταχωρούμε:

1) Ψήφισμα Περιφέρειας Πρεμετής
Πρεμετή, 6 Μαΐου 1913
Προς την Α.Β. Υψηλότητα τον Διάδοχο Γεώργιο
Επί τη ευκαιρία της επισκέψεως της Α.Β. Υψηλότητας του Διαδόχου εις Πρεμετήν, σήμερον την 6ην αρξαμένου συνελθόντες ανεξαιρέτως πάντες οι Ελληνορθόδοξοι και Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Περιφερείας εις πάνδημον συλλαλητήριον, μια φωνή και καρδιά ψηφίζουμε τ’ ακόλουθα:
Ψήφισμα
Α) Να εκφρασθή και πάλιν ευγνωμοσύνη προς την Α. Μεγαλειότητα τον δαφνοστεφή Βασιλέα μας δια την εκ μέρους του αδελφού μας Ελληνικού στρατού απολύτρωσή μας από τας χείρας του βαρβάρου και επαχθούς τουρκικού ζυγού.
Β) Ν’ αποσταλή προς το Συνέδριον του Λονδίνου τηλεγράφημα δι’ ου να δηλούται απεριφράστως ότι προτιμώμεν τον θάνατον παρά την υπαγωγήν μας εις ζυγόν Αλβανικόν, επαχθέστερον και απαισιώτερον του τουρκικού.
Γ) Να κηρυχθή ότι θεωρούμεν κατάπτωσιν διπλωματικήν την καταπάτησιν της αρχής του δόγματος των εθνοτήτων και χρεωκοπίαν της πολιτικής περινοίας των πολιτευομένων εκείνων, οίτινες τόσον ασυστόλως προσπαθούν να διαστρέψωσι την μη έχουσαν ανάγκην αποδείξεως αλήθειαν της ελληνικότητας των μερών μας.
Δ) Να παρακαλέσωμεν την Α. Μεγαλειότητα τον δαφνοστεφή Βασιλέα μας Κωνσταντίνο τον ΙΒ’ και την Σεβ. Ελλην. Κυβέρνησίν μας να διατάξωσι προέλασιν του Ελληνικού μας Στρατού προς Βεράτιον και Αυλώνα, προς κατασύντριψιν τουρκικού στρατού, καθάρισιν του εκεί εδάφους από μίσθαρνα όργανα προπαγανδών και απολύτρωσίν των υπό τον βαρύ της δουλείας ζυγόν στεναζόντων αλυτρώτων εισέτι αδελφών μας.
Ε) Να σχηματισθώσι πέντε επιτροπαί, ήτοι δια την πόλιν και τέσσαρες δι’ όλην την Περιφέρειαν Πρεμετής δηλαδή ανά μία δι’ εν έκαστον των τμημάτων Ρίζης, Τσέριας και Σκερίας Νταγκλίας (Φράσαρης) και Ντεσνίτσας, να επιδώσωσιν εκάστη εις την Α.Β. Υψηλότητα τον Διάδοχον ανά εν περιληπτικόν των πόθων όλου του πληθυσμού μας ψήφισμα, να υπογράψωσι τη πλήρει συγκαταθέσει μας όλαι μεν από κοινού τα προς το Συνέδριον του Λονδίνου και την Α. Μεγαλειότητα τον Βασιλέα μας Κωνσταντίνο ΙΒ’ τηλεγραφήματα και το παρόν ψήφισμα, εκάστη δι’ ιδιαιτέρας το του τμήματος δι’ο κατέστη πληρεξουσία.
ΣΤ) Ν’ αποτελεσθώσιν αι επιτροπαί η μεν της πόλεως εκ των κ.κ. Ιωσήφ Ιατρού, Βασιλείου Σωτηριάδου, Κώστα Παπά, Σαλή Ζέη, Σαμπρή Εφένδη και Ραούλ Εφένδη, η της Ρίζης εκ των κ.κ. αιδεσίμου Παπά Σωτηρίου, Πολυχρόνη Αδαμίδου (ιατρού), Λουκά Τσαπουλάρη, Πασχάλη Νικολάου και Βασιλείου Δρατσόβα, η της Τσέριας και Σκιερίας εκ των κ.κ. Χρηστάκη Κωνσταντινίδου, Κωνσταντίνου Νικολάου, Ναούμ Αθανασίου, Ζαχαρίου Αλεξίου, Ιατρού και Αργυρίου Ιωάννου, η της Νταγκλίας (Φράσαρης) εκ των κ.κ. Κοσμά Πάνου, Βασιλείου Ζώτου, Λουκά Λαζάρου, Χασάν Χότζα, Χασάν Βέη, δερβίς Μουσταφά και της Ντεσνίτσας εκ των κ.κ. Στεφάνου Αδαμίδου.
Ζ) Ν’ αποσταλώσιν αντίγραφα του παρόντος ψηφίσματος προς την Α. Μεγαλειότητα και την Σ. Ελλην. Κυβέρνησίν μας, να επιδοθή και εις την Α.Β. Υψηλότητα δια της επιτροπής της πόλεως Πρεμετής.
Η) Να δημοσιευθή το παρόν ψήφισμα δια του τύπου.
Εν Πρεμετή τη 6 Μαΐου 1913
Αι αντιπροσωπείαι της Περιφερείας Πρεμετής:
Α) Επιτροπή της πόλεως: Ρεσούλ Εφένδης, Ιωσήφ Γεωργίου ιατρός, Κώστας Παπάς, Βασίλειος Σωτηριάδης, Σαμπρή Εφέντης.
Β) Επιτροπή Ρίζης: Βασίλειος Δρατζόβας, Παπά Σωτήριος, Πολυχρόνης Αδαμίδης, ιατρός, Πασχάλης Νικολάου, Λουκάς Τσαπουλάρης.
Γ) Επιτροπή Τσέριας και Σκιερίας: Ζαχαρίας Αλεξίου, Κώστας Νικολάου, Ναούμ Αθανάσιος, Αργύρης Ιωάννου, Χρηστάκης Κωνσταντινίδης.
Δ) Επιτροπή Δαγκλίας (Φράσσαρης): Κοσμάς Κ. Πάνου, Βασίλειος Ζώτος, Λουκάς Κ. Μάρου, Χουσεΐν Βέης, Δερβίς Μουσταφά, Χασάν Χότζα.
Ε) Επιτροπή Ντεσνίτσας: Στέφανος Αδαμίδης.

Προσφώνηση του Μουφτή Πρεμετής Μεχμέτ Χαϊρεδίτ
Πρεμετή, 6 Μαΐου 1913
Με ανέκφραστον χαράν Σε υποδεχόμεθα εις το τέμενός μας αυτό, εις το μέρος όπου αναπέμπομεν και θ’ αναπέμπωμεν πάντοτε δεήσεις υπέρ της μακροημερεύσεως του Βασιλέως μας και ενδόξου πατρός σας Κωνσταντίνου του ΙΒ’, του γενναίου μας στρατού και ναυτικού και του μεγαλείου της Ελληνικής μας Πατρίδος.
Αισθανόμεθα και γνωρίζομεν κάλλιστα, ότι εις τας φλέβας μας ρέει το αυτό με τους αδελφούς μας Έλληνας αίμα, το αίμα το Πελασγικό, γνωρίζομεν ότι είμεθα μια φυλή, εν’ ένθος, λυπούμεθα όμως πολύ, Υψηλότατε, ακούοντες ότι προσπαθούν να μας χωρίσουν από τη μητέρα μας Ελλάδα.
Ουδέποτε θα δεχθώμεν τοιαύτην απόφασιν, θα προτιμήσομεν να ταφώμεν όλοι παρά να χωρισθώμεν από τους ελευθερωτάς αδελφούς μας Έλληνας. Παρακαλούμεν να είσθε υπερβέβαιος γι’ αυτό. Συνάμα θερμοπαρακαλούμεν να διαταχθή ο Ελληνικός στρατός μας να προελάση προς το Βεράτιον και την Αυλώνα, διότι και εκεί έχομεν πολλάς χιλιάδες πληθυσμού, ο οποίος μόνον την ένωσίν του με την Ελλάδα θέλει και ουδέν άλλο. Οικτρώς απατώσι τον κόσμον όλοι όσοι λέγουν ότι άλλα σκέπτονται οι εκεί αδελφοί μας.
Με την ελπίδα ότι θα διατάξωσιν ο Βασιλεύς και η Κυβέρνησίς μας την προέλασιν, αναφωνώ: Ζήτω ο Διάδοχος, Ζήτω ο Βασιλεύς, Ζήτω ο στρατός, Ζήτω το ναυτικόν.

Για την αντιγραφή
ΝΙΚΟΣ Θ. ΥΦΑΝΤΗΣ