Τρεις οι προκλήσεις: Ιός, Οικονομία και Ερντογάν

• Καθώς κορυφώνεται η τουριστική σεζόν αναμένεται ότι σε λίγες μέρες θα αρχίσουμε όλοι να επιστρέφουμε σε κάποια σχετική κανονικότητα.

Η εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας από εδώ και πέρα θα καθορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό και την πορεία της οικονομίας τους επόμενους μήνες για τουλάχιστον έναν χρόνο, ίσως και για περισσότερο.
Τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας δείχνουν μια ταχύτατη διασπορά του ιού και ενώ στην πρώτη φάση πήγαμε πολύ καλά λόγω του απόλυτου και έγκαιρου lockdown, τώρα αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο να χάσουμε τον έλεγχο του ιού και να μετράμε θύματα τόσο σε ανθρώπους όσο και σε οικονομική δραστηριότητα.
Το άνοιγμα του εξωτερικού τουρισμού φυσικά και δεν απέδωσε οικονομικά όσα περίμεναν οι υπέρμαχοί του, συνολικά 3 δισ. θα είναι φέτος τα τουριστικά έσοδα, τα οποία δεν καλύπτουν ούτε μικρό μέρος των διαφυγόντων εσόδων. Από την άλλη, το άνοιγμα έπαιξε ρόλο στην εξάπλωση του ιού, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές και δυστυχώς οι ευπαθείς ομάδες είναι δύσκολο να προφυλαχθούν από τα ίδια τους τα παιδιά και τα εγγόνια.
Πέραν αυτών, σε ό,τι αφορά την πορεία της οικονομίας, η κυβέρνηση θα πρέπει να δει πώς θα καλύψει το κενό των τουριστικών εσόδων και πώς θα στηρίξει ανθρώπους και επιχειρήσεις οικονομικά με τις δικές μας εγχώριες δυνάμεις προς το παρόν διότι το χρήμα από την Ευρώπη θα αργήσει να έρθει. Η στήριξη δεν μπορεί ασφαλώς να αφορά μόνο τον τουριστικό κλάδο, αλλά και πολλούς άλλους, διότι το χρήμα του τουρισμού διαχέεται σε όλες τις τσέπες και σε όλους τους κλάδους και τελικά θα λείψει από όλους.
Το πρώτο πρόβλημα λοιπόν που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι να δει πώς θα επιβιώσουν οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις μέχρι να αρχίσει να μπαίνει το ευρωπαϊκό χρήμα. Στη συνέχεια θα πρέπει να δει πώς θα αξιοποιήσει καλύτερα τα χρήματα που θα έρθουν με το αναπτυξιακό πακέτο και γι’ αυτό ο πρωθυπουργός έφτιαξε μια ειδική ομάδα διαχείρισης στο πλαίσιο του ιδιότυπου «ανασχηματισμού».
Το άλλο μεγάλο ζήτημα που θα επηρεάσει τις εγχώριες εξελίξεις είναι τα Ελληνοτουρκικά, με τον Ερντογάν να πιέζεται διαρκώς και να χάνει σε όλα τα μέτωπα, γεγονός που τον κάνει, όπως λένε πολλοί αναλυτές, εξαιρετικά επικίνδυνο. Ο Ερντογάν με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν ενόχλησε μόνο τους Έλληνες και τη Δύση, απευθύνθηκε συνολικά στο Ισλάμ, θέλοντας να παίξει ηγετικό ρόλο σε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο. Η συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου για την ΑΟΖ επιβεβαίωσε ότι η Αίγυπτος δεν θα τον αφήσει να παίξει αυτό τον ρόλο, αλλά ότι είναι έτοιμη να έρθει σε σύγκρουση με την Τουρκία αν χρειαστεί.
Παράλληλα, η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας είναι όλο και χειρότερη, με τους ξένους επενδυτές να την εγκαταλείπουν και την τουρκική λίρα να καταρρέει. Και ενώ αυτό επιδεινώνει σημαντικά τη θέση του Ερντογάν, από την άλλη τον πιέζει περισσότερο να «εκραγεί» σε μια θεαματική λαϊκιστική ενέργεια και ενδεχομένως σε ένα θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα. Και ενώ στρατιωτικά θα έχει απέναντί του όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και την Ευρώπη, εμείς δεν παύουμε να είμαστε στην πρώτη γραμμή και να επηρεαζόμαστε περισσότερο από όλους τους άλλους.
Οι χειρισμοί της κυβέρνησης μέχρι στιγμής κατά την άποψη μου είναι ικανοποιητικοί. Έχει καταφέρει να κρατήσει δύσκολες γεωπολιτικές ισορροπίες, δείχνει μεθοδικότητα και εγρήγορση, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα πράγματα θα είναι εύκολα από εδώ και πέρα. Και η μεγαλύτερη δυσκολία θα είναι η αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού χωρίς lockdown.
Ούτε η κοινωνία ούτε η οικονομία αντέχουν νέο lockdown (μερικό ή ολικό) και αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με υψηλό αριθμό κρουσμάτων καθημερινά και να προσπαθούμε να τον περιορίσουμε μέσω αποστάσεων και τήρησης των κανόνων υγιεινής. Οι χειρισμοί που θα απαιτηθούν από εδώ και πέρα είναι ιδιαίτερα δύσκολοι και το κόστος, τόσο το υγειονομικό όσο και το οικονομικό, δυστυχώς προβλέπεται ότι θα είναι μεγάλο.