Φυγή προς την κανονικότητα!

on .

«Επιστροφή στην κανονικότητα», είναι φράση που χρησιμοποιείται συχνά τώρα τελευταία από στελέχη της κυβέρνησης και από μέσα ενημέρωσης που την υποστηρίζουν. Από την άλλη πλευρά η αντιπολίτευση χαρακτηρίζει τις ενέργειες της νέας κυβέρνησης «ρήξη με την κανονικότητα». Και εντελώς καλόπιστα αναρωτιέται κανείς σε ποια κανονικότητα αναφέρονται; Η απάντηση δεν είναι καθόλου εύκολη αν μάλιστα δεν προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε τι εννοούμε με τον όρο κανονικότητα.
Έτσι, κατά τον κυνικό φιλόσοφο Αντισθένη, πρέπεινα «επισκεφτούμε» τα ονόματα, να γνωρίσουμε τις λέξεις για να κατανοούμε τα πράγματα και να μπορούμε να επικοινωνούμε καλύτερα, εφόσον θα λέμε και θα εννοούμε τα ίδια. Πραγματοποιώντας αυτήν την «επίσκεψη» στον όρο κανονικότητα διαπιστώνουμε πως προέρχεται από τη λέξη κανόνας, που σύμφωνα με το λεξικό σημαίνει ό,τι ρυθμίζει με την ισχύ του νόμου ή της συνήθειας τον τρόπο συμπεριφοράς και γενικά τις σχέσεις των ατόμων μέσα στο κοινωνικό ή σε οποιοδήποτε άλλο σύνολο. Με βάση τον ορισμό αυτόν ο νόμος και η συνήθεια είναι καθοριστικοί παράγοντες του τρόπου συμπεριφοράς και των σχέσεων των ατόμων μέσα στο σύνολο. Με το δεδομένο όμως ότι οι νόμοι και οι συνήθειες δεν παραμένουν σταθερές, αλλάζουν και ο τρόπος συμπεριφοράς και οι σχέσεις των ατόμων. Συνεπώς δεν υπάρχει μία και μοναδική κανονικότητα ή ορθότερα η κανονικότητα είναι έννοια σχετική.
Θα αναφερθώ σε ένα παράδειγμα, στο πολυσυζητημένο πανεπιστημιακό άσυλο, για να διαφανεί η σχετικότητα της κανονικότητας. Η ως τώρα «κανονικότητα» απέδειξε ότι εν ονόματι του ασύλου κατά γενική ομολογία διαπράττονταν παραβατικές και εγκληματικές πράξεις στα πανεπιστήμια. Άρα αυτή πρέπει να αλλάξει και να αντικατασταθεί όχι με μια ασαφή αναφορά περί επιστροφής στην κανονικότητα, αλλά με νόμο που θα ανταποκρίνεται στην εύρυθμη λειτουργία των πανεπιστημίων.
Αλλά και σε ένα παράδειγμα για να διαφανεί η διάσταση νομιμότητας και κανονικότητας. Με το νόμο Κατρούγκαλου χορηγούνται συντάξεις από 200 μέχρι 24.000 ευρώ!!! Με ποια λογική θα επικαλεστεί κάποιος και την κανονικότητα στην περίπτωση αυτή, που δεν είναι η μόνη; Μας το είχαν υποσχεθεί πως θα μας «ταράξουν στη νομιμότητα»!
Όταν, λοιπόν, λένε επιστροφή στην κανονικότητα σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουμε τους υπάρχοντες νόμους και συνήθειες, γιατί αυτοί είναι αναποτελεσματικοί. Αν όντως η προηγούμενη κανονικότητα ήταν πιο αποτελεσματική, σίγουρα είναι πιο προτιμητέα από την τωρινή, αλλά ο όρος επιστροφή που τη συνοδεύει προδίδει μια οπισθοδρόμηση. Και ένα παρελθόν όσο καλύτερο είναι από το παρόν δεν θα πρέπει να μας έλκει προς τα πίσω, γιατί οι εξελίξεις τρέχουν, οι κοινωνίες πάνε μπροστά. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να λένε φυγή προς την κανονικότητα.
Ποια είναι όμως η «κανονική» κανονικότητα; Την απάντηση μας τη δίνει και σε αυτό το ερώτημα η κλασική αρχαιότητα! «Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος» λέει ο Πρωταγόρας. Δηλαδή κριτήριο για όλα τα πράγματα είναι ο άνθρωπος. Και κανονικότητα χωρίς αυτό το κριτήριο δεν υπάρχει.