Εικονική πραγματικότητα…

Υπάρχει ένα ωραίο και διδακτικό Προσωκρατικό Απόσπασμα που αναφέρεται σε ένα περιστατικό με το γνωστό φιλόσοφο και αστρονόμο, το Θαλή το Μιλήσιο, το οποίο έχει ως εξής:
«Ωσπερ και Θαλήν αστρονομούντα και άνω βλέποντα, πεσόντα εις φρέαρ, Θράττα τις, εμμελής και χαρίεσσα θεραπαινίς, αποσκώψαι λέγεται ως τα μεν εν ουρανώ προθυμοίτο ειδέναι, τα δε έμπροσθεν αυτού και παρά πόδας λανθάνοι αυτόν».
Αυτό που συνέβη στο Θαλή το Μιλήσιο συμβαίνει συχνά σε πολλούς ανθρώπους οι οποίοι ασχολούνται με προβλήματα που δεν έχουν σχέση άμεση με τη ζωή και τη δράση τους και δεν ενδιαφέρονται για τα δικά τους προβλήματα με συνέπεια, όταν αυτά εμφανίζονται στη ζωή τους, βρίσκονται σε δύσκολη θέση και δεν ξέρουν πώς να τα αντιμετωπίσουν.
Και τότε; Τότε -λέει ο Θουκυδίδης- συνηθίζουν ή να αναθέτουν τη λύση τους στην απερίσκεπτη ελπίδα ή να τα απορρίπτουν με την αυθαίρετη σκέψη. Δηλαδή να μη βρίσκουν την ενδεδειγμένη λύση και να ζουν μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα που δεν έχει καμιά σχέση με τη σκληρή πραγματικότητα της ζωής και τα αμείλικτα προβλήματά της. Τότε πρόκειται για πραγματικό δράμα.
Ένα τέτοιο δράμα ζήσαμε και εξακολουθούμε να ζούμε σε τούτο το δύσμοιρο τόπο τα τελευταία χρόνια, με κορύφωμα τα χρόνια της κρίσης. Αυτή έκανε την εμφάνισή της για τους πολλούς πριν από δέκα χρόνια και εμφανίστηκε ως κρίση οικονομική. Όμως η κρίση προϋπήρχε πολύ πιο πριν και ήταν βαθύτερη και πολυσύνθετη: Ήταν κρίση πνευματική, κρίση ηθική, κρίση κοινωνική και πάνω απ' όλα κρίση πολιτική. "Η φωνή των πλησιαζόντων γεγονότων" ήταν ηχηρή, εμείς όμως κάναμε πως δεν την ακούγαμε και όταν κάποιοι επέμεναν να μας την επαναλαμβάνουν, εμείς τους εμπαίζαμε.
Μας πλάσαραν τεχνηέντως τα εντεταλμένα Όργανα της Πολιτείας μια εξιδανικευμένη, αν θέλετε, εικονική μορφή Δημοκρατίας, που μας είχε "χαρίσει" η μεταπολίτευση -μάλιστα γιόρταζαν "πανηγυρικά" κάθε χρόνο την αποκατάστασή της κι αισθανόμασταν μια άφατη αγαλλίαση, γιατί δεν είχαμε συνειδητοποιήσει πως η Δημοκρατία δεν είναι εφ' άπαξ χαριζόμενη υπόθεση, αλλά μια μόνιμη και ανένδοτη διεκδίκηση.
Ζούσαμε με τις εφηβικές αναμνήσεις τη μορφή της Πολιτείας την οποία εξυμνεί ο Περικλής στον "Επιτάφιό" του, ενώ η δική μας Πολιτεία όπως την διεκτραγωδεί, από το 1990, ο συνταγματολόγος καθηγητής Δημήτρης Τσάτσος στο βιβλίο του "Η Μεγάλη Παρακμή", ήταν "μια Πολιτεία θέαμα, ούτε σοβαρή, ούτε έντιμη, ούτε λειτουργούσα Πολιτεία. Μιλάμε για μια μη Πολιτεία. Ζώντας στην Ελλάδα, ζω ένα θέατρο, στο οποίο -έστω παθητικά- παίζουμε όλοι μας, ακόμη και οι κομπάρσοι, όπως εγώ".
Μέσα σ' αυτό το "θέατρο" παιζόταν, σε διαδοχικές φάσεις, το δράμα μας, με τελευταία πράξη την οδυνηρή για όλους μας κρίση που μας έπληξε τα τελευταία χρόνια. Παρ´ όλα αυτά, μυαλό δε βάλαμε. Σαν να μη συνέβαινε τίποτε αυτοί που ήταν, από διάφορες θέσεις, ανάμεσα στους πρωταγωνιστές του δράματος,ξ αφνικά μεταμορφώθηκαν σε σωτήρες, σε λυτρωτές. Έκρυψαν από το Λαό την ουσία της κρίσης, τον αποπροσανατόλισαν από τη σκληρή πραγματικότητα και ο καθένας πρόβαλε "Χωρίς περίσκεψη", γιατί όχι και "χωρίς αιδώ" τη δική του εικονική πραγματικότητα με στόχο αποκλειστικό την κατάκτηση της εξουσίας, υποσχόμενος να απελευθερώσει το Λαό από τα δεσμά του, αγνοώντας πως σε τέτοιες περιπτώσεις ισχύει η διακήρυξη του Ρίτσου πως "κάθε απελευθέρωση είναι μια νέα υποδούλωση".
Αυτό ακριβώς συνέβη με τους τρεις τελευταίους πρωταγωνιστές της κρίσης: Πρώτος στη σκηνή εμφανίστηκε ο Γιωργάκης, ο οποίος "στεντορεία τη φωνή" διαβεβαίωσε το Λαό πως "λεφτά υπάρχουν" και αντί για τα λεφτά που δεν υπήρχαν, μας έφερε το Δ.Ν.Τ. και το πρώτο Μνημόνιο. Ακολούθησε μετά ο Σαμαράς με τα "Ζάππεια" και τις "μεταρρυθμίσεις" του, για να προσγειωθεί κανονικά χαρίζοντάς μας το δεύτερο Μνημόνιο. Άνοιξε έτσι ο δρόμος για τον Τσίπρα και την πρώτη φορά Αριστερά -γαρνιρισμένη με την απαραίτητη ακροδεξιά- και ταυτόχρονα αντιμνημονιακή- σάλτσα, που μας έφερε σαν δώρο το πολυπόθητο τρίτο Μνημόνιο. Το αποτέλεσμα: αντί, όπως μας υποσχέθηκαν, να μας απελευθερώσουν, μας έδεσαν, εμάς, τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας, χεροπόδαρα.
Και τώρα καλούν με τις εκλογές το Λαό να δώσει διέξοδο στο αδιέξοδο που δημιούργησαν, εργαζόμενοι εντατικά επί δεκαετίες ολόκληρες αυτοί και οι προκάτοχοί τους, προσφέροντας μια εικονική πραγματικότητα γεμάτη αυταπάτες και απάτες, με συνέπεια ο "κυρίαρχος" -κατά την ημέρα των εκλογών- Λαός "πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος", κατά το Σολωμό, ή να απέχει από τις εκλογές ,όπως συνέβη την τελευταία Κυριακή, ή να προσέρχεται στις κάλπες, ακολουθώντας συχνά την τακτική να τιμωρεί πιο πολύ τούς απερχόμενους για την ασυνέπειά τους και όχι να επιβραβεύει τους επερχόμενους για τις υποσχέσεις τους.
Η ψήφος μέχρι τώρα αποδείχτηκε αιτιατόν απογοήτευσης για την υπάρχουσα κατάσταση και όχι αίτιον ελπίδας για την αναμενόμενη.
ΣΠΥΡΟΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ