Η πρόκληση της «έξυπνης πόλης» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση...

on .

Πόσο έξυπνη μπορεί να γίνει μια πόλη; Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, σίγουρα πολύ. Τουλάχιστον τόσο όσο χρειάζεται για να την απολαμβάνουν οι κάτοικοί της έχοντας μια όλο και πιο ευχάριστη καθημερινότητα. Αρκετοί Δήμοι στη χώρα μας έχουν κάνει βήματα προς μια τέτοια κατεύθυνση, προσφέροντας από έξυπνες θέσεις στάθμευσης μέχρι έξυπνα παγκάκια για τη φόρτιση φορητών ηλεκτρονικών συσκευών μέσω χρήσης ηλιακής ενέργειας.
Οι έξυπνες πόλεις είναι κάτι περισσότερο από μια τάση - είναι το κύμα του μέλλοντος, επειδή ο κόσμος γίνεται όλο και πιο αστικός, με το 60% του πληθυσμού να αναμένεται να ζήσει στις πόλεις μέχρι το 2050.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι δαπάνες τεχνολογίας έξυπνων πόλεων έφθασαν τα 80 δισεκατομμύρια δολάρια το 2016 και αναμένεται να φθάσουν τα 135 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2021, σύμφωνα με έκθεση της International Data Corporation (IDC).
Οι πόλεις μετασχηματίζονται ψηφιακά για να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές πτυχές της αστικής ζωής.
Η οικονομική κρίση έφερε στο προσκήνιο τις κάθε λογής συζητήσεις για τα ζητήματα της οικονομίας. Πολλές φορές, κάνουμε λόγο - θεωρητικά - για τις αναγκαίες προϋποθέσεις της Ανάπτυξης σε μακροοικονομικό επίπεδο. Ο διάλογος αυτός είναι, φυσικά, αναγκαίος. Ωστόσο, ίσως να ξεχνάμε τις πρακτικές προτάσεις σε μικροοικονομικό-τοπικό επίπεδο, που θα επιφέρουν εντυπωσιακή βελτίωση στην ποιότητα της καθημερινής μας ζωής, μείωση του κόστους λειτουργίας, δυναμική εξωστρέφεια και προοπτικές ποιοτικής στοχευμένης ανάπτυξης.
Εκείνες τις προτάσεις, που μπορούν να εφαρμοστούν με μεθοδικότητα και να επιφέρουν θεαματικά αποτελέσματα. Κυρίως μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών. Σε αυτό το πλαίσιο, η ιδέα των «έξυπνων» πόλεων αποτελεί μία τέτοια προοπτική.
Στην Ελλάδα τελευταία όλο και πιο πολύ ακούμε και διαβάζουμε αναφορές για τις smart cities. Όμως, η αναφορά είναι είτε αποσπασματική είτε δίχως κατανόηση, επιστημονική και πρακτική, της ολότητας του φαινομένου και των δυνατοτήτων του. Έτσι, κρίνεται απαραίτητο η τοπική αυτοδιοίκηση ως βασικός φορέας υλοποίησης των σχεδιασμών πρέπει να έχει όραμα, διάθεση και εξωστρέφεια.
Τι είναι, όμως, οι έξυπνες πόλεις; Το φαινόμενο είναι νέο, δυναμικό και συνεχώς εξελισσόμενο. Ως εκ τούτου δεν είναι εύκολο να δοθεί ένας απόλυτος ορισμός του θέματος. Η σχετική βιβλιογραφία δεν συμφωνεί σε έναν κοινώς αποδεκτό ορισμό. Αν επιχειρήσουμε να ορίσουμε τις έξυπνες πόλεις θα λέγαμε πως είναι αυτές, που κάνουν χρήση της τεχνολογίας για την βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, που αυξάνουν την διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα με στόχο να γίνονται πιο ανθεκτικές, λειτουργικές, βιώσιμες.
Η πρόοδος στον τομέα της τεχνολογίας και της πληροφόρησης την τελευταία δεκαετία έχει αναδείξει τις έξυπνες πόλεις, οι οποίες επιθυμούν να δώσουν πρακτικές και αποδοτικές λύσεις στα προβλήματα. Ξεκίνησαν από την Ινδία, επεκτάθηκαν μέχρι την Κορέα και αναζητούν τρόπους για να εξυπηρετούν τις άμεσες ανάγκες των πολιτών. Άλλωστε τα 2/3 του πλανήτη μας θα ζουν σε πόλεις ως το 2050.
Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί αν όλα τα παραπάνω μπορούν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα. Είναι εμφανές πως οι εξελίξεις τοποθετούν τις έξυπνες πόλεις στο επίκεντρο της αναπτυξιακής διαδικασίας και στη χώρα μας έχοντας πρακτικά και άμεσα αποτελέσματα στις ζωές όλων μας. Μάλιστα, επηρεάζουν και τον ιδιωτικό αλλά και τον δημόσιο τομέα, δηλαδή την σχέση διοικητικών αρχών με τους πολίτες, τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, την αειφόρο ανάπτυξη, τον «έξυπνο» τουρισμό ως συνακόλουθό τους αλλά και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών ενισχύοντας την συμμετοχικότητα και οδηγώντας ολιστικά στη ψηφιακή μετάλλαξη.
Σύμφωνα με τον δείκτη IESE Cities in Motion όπου έχουν υπολογιστεί οι βαθμολογίες απόδοσης για 165 πόλεις σε 80 χώρες βάσει μιας εξαντλητικής στήλης οικονομικών και κοινωνικών δεικτών, υπάρχουν ήδη αρκετές έξυπνες πόλεις που προσφέρουν στους πολίτες τους μια αναβαθμισμένη και βιώσιμη ποιότητα ζωής.
Δυστυχώς από αυτό τον δείκτη απουσιάζει εντελώς η Ελλάδα παρά τα σημαντικά προβλήματα-προκλήσεις: σκουπίδια, νερό, ενέργεια, παρκινγκ, κυκλοφορία.
Οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές είναι ένα εξαιρετικό πεδίο για να απαιτήσουμε ως πολίτες βιώσιμα προγράμματα για τις πόλεις μας. Είναι σημαντικό να υπάρξει αρμονική συνεργασία πολιτών, δήμου και ιδιωτικού τομέα για να επενδύσουν οι κοινωνίες στο μέλλον.