Ο Β. Λαμπρίδης και η συμβολή του για τα Κληροδοτήματα Ιωαννίνων!

on .

Έφυγε τις προάλλες από τη ζωή μια από τις πιο εκλεκτές Προσωπικότητες της Ηπείρου, ένας υπέροχος και σεβαστός φίλος, ένας λαμπρός οικογενειάρχης και υποδειγματικός δικαστής, ο Ζαγορίσιος την καταγωγή από τα Άνω Πεδινά, ο Βασίλης Λαμπρίδης.
Μέλος της γνωστής Ηπειρωτικής Οικογένειας που ξεκινάει τη δράση της και την προσφορά της προς την Ήπειρο, την Κοινωνία και την Επιστήμη, με αρχηγέτη το θερμό «εραστή» της Ηπείρου, ιατροφιλόσοφο, ιστοριοδίφη και μελετητή του Ηπειρωτικού χώρου, τον Ιωάννη Λαμπρίδη, που έμεινε γνωστός κυρίως με τους αγώνες του για την προάσπιση των Ηπειρωτικών Κληροδοτημάτων που δημιούργησαν εκείνα τα πιο εκλεκτά τέκνα της ιδιαίτερης πατρίδας μας.
Θαυμάζει κανείς διαβάζοντας τα περισπούδαστα συγγράμματά του και τους αγώνες του για το Λαό της Ηπείρου, «εκ του οποίου -όπως ο ίδιος αναφέρει- εξήλθεν και υπέρ των δικαιωμάτων του αιωνίως υπερμαχεί», την παρρησία με την οποία στηλιτεύει «τους παντοδύναμους αρχοντίσκους των Ιωαννίνων, τους ελεοφάγους, τα τρωκτικά των Κληροδοτημάτων της εποχής εκείνης», για τα οποία δεν δίστασε να γράψει: «Εις την ιδιοτελή και φαύλην ταύτην διαχείρισιν οφείλεται κατά μέρος η οπισθοδρόμησις της πόλεως και η πρόοδος της παρά των Θεών και ανθρώπων, καθ’ Ησίοδον ειπείν, μισουμένης αργίας και οκνηρίας».
Από τότε κατάλαβα ποια είναι η αποστολή μιας τίμιας ιστορίας που, όπως διακήρυξε μέσα από τις «Ιστορίες» του ο Πολύβιος, «πρέπει όχι μόνο να λέει την αλήθεια, αλλά και να μη κρύβει κανένα ψέμα από τα τόσα που καλύπτουν επιμελώς πρόσωπα και πράγματα ενός Έθνους». Άποψη που διασώθηκε μέχρι σήμερα ως παρακαταθήκη στους ιστορικούς εκείνους που όπως ο Ιωάννης Λαμπρίδης, έθεσαν την ιστορία στην υπηρεσία των ανθρώπων ως εργαλείο μεταβολής της κοινωνίας και επίτευξης της κοινωνικής προόδου και όχι ως μέσο διαιώνισης μιας νοσηρής πραγματικότητας.
Από την ίδια ιστορική οικογένεια -από τα Άνω Πεδινά Ζαγορίου- προέρχεται και ο γνωστός Γυμνασιάρχης, λόγιος και συγγραφέας, πρώτος ανεψιός του Ιωάννη Λαμπρίδη, ο Στάθης Λαμπρίδης. Στα ίδια χνάρια κι αυτός με τον Ι. Λαμπρίδη: αγάπη για το Ζαγόρι, αγάπη για την Ήπειρο. Αγώνας να δοθούν στο Ζαγόρι αυτά που δικαιούται απ’ το Κληροδότημα Ριζάρη, το οποίο θεωρούσε, όπως και πραγματικά ήταν, «Πρώτα Ζαγορισιακό και μετά οτιδήποτε άλλο». Αγώνας, με την ιδιότητα του Γενικού Γραμματέα της «Ηπειρωτικής Εταιρείας», για τα Κληροδοτήματα του Γεώργιου Σταύρου και του Νικόλαου Ζωσιμά, που τελούσαν -και δυστυχώς τελούν ακόμα- σε πλήρη συνταγματική αταξία. Καρπός αυτού του αγώνα ένας ογκώδης φάκελος με έγγραφα προς τα Υπουργεία, που έφτασε και στο Δήμο Ιωαανντών, τον καιρό της «ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ», και αποτέλεσε τη «μαγιά», για ένα νέο αγώνα που συνεχίζεται και σήμερα.
Από αυτόν πήρε τη σκυτάλη του αγώνα για την Ήπειρο και τα προβλήματά της, καθώς επίσης για την απόδοση της Δικαιοσύνης στο τόπο μας, το άλλο γνωστό στους πολλούς τέκνο της Ηπείρου, ο γιος του, Αρεοπαγίτης, Βασίλης Λαμπρίδης. Βαθιές οι ρίζες αυτού του δέντρου, πλούσιοι οι καρποί του, ηχηρά τα μηνύματά του, μηνύματα που ενστερνίστηκε πρώτος ο εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς, που πριν λίγες μέρες έφυγε από κοντά μας.
Πτυχιούχος της Νομικής, ύστερα από λαμπρές σπουδές, δίνει τις πρώτες εξετάσεις, ως νεαρός πρωτοδίκης, στη σύνθεση του δικαστηρίου των υπεύθυνων για τη δολοφονία του Λαμπράκη, που συγκλόνισε το Πανελλήνιο και ανάγκασε τον τότε Πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή να αναφωνήσει: «Ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο»; Πλήρωσε, όπως ήταν επόμενο, ο Β. Λαμπρίδης τη θαρραλέα στάση του και την προσήλωσή του στην ιδέα της Δικαιοσύνης. Απολύθηκε «ως κομμουνιστής» από τη χούντα αποκαταστάθηκε, το 1975, και έφτασε στο βαθμό του Αρεοπαγίτη.
Τότε παρουσιάστηκε η δεύτερη μεγάλη ευκαιρία για να επιβεβαιώσει την πίστη του στη σωστή απόδοση της Δικαιοσύνης. Ως μέλος του Ειδικού Δικαστηρίου (1991-92) για το σκάνδαλο Κοσκωτά, τάχθηκε υπέρ της αθώωσης του Ανδρέα Παπανδρέου, υπήρξε μάλιστα και μέλος της Επιτροπής που συνέταξε το σκεπτικό της απόφασης.
Τότε ακριβώς είχα την τύχη να τον γνωρίσω από κοντά μέσω του κοινού φίλου μας του Λέανδρου Βρανούση. Από τότε συχνές οι συναντήσεις μας στα Πεδινά, στα Γιάννινα και στη Θεσσαλονίκη, ατέλειωτες οι συζητήσεις μας. Μια ομάδα της Επιτροπής Αγώνα για τα Ηπειρωτικά Κληροδοτήματα ήταν, όπως μας έλεγε ο ίδιος, μια ευχάριστη παρέα, γιατί έβλεπε στον αγώνα μας τη συνέχεια ενός αγώνα που είχαν αρχίσει από τα χρόνια της τουρκοκρατίας οι πρόγονοί του. Εμείς πάλι νιώθαμε απέραντη αγάπη και θαυμασμό με αυτά που μας εκμυστηρευόταν κατά τις συζητήσεις μας, ιδιαίτερα δε για την ακάματη προσπάθειά του να αποκαλυφθεί η αλήθεια για τη δολοφονία του Λαμπράκη, που πίστευε πως δεν ήταν ατύχημα όπως θέλησαν να το παρουσιάσουν στην κοινή γνώμη, αλλά στυγερή δολοφονία από εκπρόσωπο του παρακράτους. Αυτήν ακριβώς την αποκάλυψη κάνει με το βιβλίο του «Αναμνήσεις και Εκμυστηρεύσεις Ενός Δικαστή» το οποίο επικροτήθηκε από το νομικό κόσμο της χώρας.
Θυμάμαι, με πολύ θαυμασμό, την τελευταία του συνέντευξη στην οποία εξέθεσε τις απόψεις του για το έργο και το χρέος του δικαστή, και άφησε στους ομότεχνούς του την παρακαταθήκη: «Αν ο δικαστής θέλει να επιτελέσει το καθήκον του, δεν έχει τίποτε να φοβηθεί και δεν μπορεί κανείς να τον σταματήσει».
Η Πολιτεία εκτίμησε το ήθος και τις ικανότητές του και τον αξιοποίησε, ως επίτιμο Αρεοπαγίτη, ως συνεργάτη του Υπουργείου στη συγκρότηση και στη λειτουργία του ΑΣΕΠ, και ως Πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης.
Με δική του πρωτοβουλία -και συμμετοχή- επισκεφθήκαμε, το 2015 τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, με τον οποίο είχε συνεργαστεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας επί Κων/νου Καραμανλή και τον παρακαλέσαμε να βοηθήσει να δοθεί λύση στο θέμα των Παλαιών Κληροδοτημάτων Ιωαννίνων, το οποίο γνώριζε πολύ καλά, είχε μάλιστα συντάξει και το σχετικό Πόρισμα της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, με το οποίο καλούνταν το Υπουργείο να αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη και νομιμότητα στα Γιάννινα.
Παίρνοντας το λόγο ο Β. Λαμπρίδης είπε προς τον Πρόεδρο: Θα είναι ιδιαίτερη τιμή να συνδέσεις τη θητεία σου με μια τέτοια λύση που την περιμένουν οι Ηπειρώτες. Εγώ δε βρήκα την ευκαιρία να προσθέσω: Κάποιοι από τους προκατόχους σας, Κύριε Πρόεδρε, περίμεναν να αποκτήσουν αξία από το αξίωμά τους. Από σας περιμένουμε να δώσετε αξία στο αξίωμα που κατέχετε. Ακόμα όμως περιμένουμε. Και θα περιμένουμε. Είπε, σε πρόσφατη ομιλία του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ότι «η Τουρκία πρέπει να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο», όμως και εμείς οι πολίτες απαιτούμε από τους Εκπροσώπους της Ελληνικής Πολιτείας και συνεπώς και από τον ίδιο, να σέβονται -στο θέμα των Παλαιών Κληροδοτημάτων Ιωαννίνων-το Ελληνικό Δίκαιο, δηλαδή το Σύνταγμα και τους νόμους που συμφωνούν με αυτό. Έτσι μόνο θα πειστούμε ότι αυτά που λένε τα πιστεύουν.
Από αυτά που, με συντομία, εκθέσαμε, αντιλαμβάνεται κανείς τη θλίψη που νιώσαμε όλοι όσοι τον γνωρίσαμε από κοντά και αποτελέσαμε συχνά μια ευχάριστη και αρκετά επωφελή για μας παρέα, όταν έφτασε η είδηση ότι ο Βασίλης Λαμπρίδης έφυγε από κοντά μας.
Στη σύζυγό του και στην κόρη του εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Εμείς θα τον θυμούμαστε πάντα, και νιώθουμε περηφάνια που είχαμε τη χαρά και την τιμή να απολαύσουμε τη φιλία του και την αγάπη του.
ΣΠΥΡΟΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ