Τα πρώτα βήματα για το Ίδρυμα «Καρ. Παπούλιας» στην Πωγωνιανή

on .

-  Του ΚΩΝ/ΝΟΥ ΧΡ. ΚΩΣΤΟΥΛΑ

Διάβασα με πολλή προσοχή το ρεπορτάζ της εφημερίδας της Παρασκευής 25 Ιανουαρίου, για το Ίδρυμα «Κάρολος Παπούλιας» .όπου αναφέρεται και το όνομά μου σαν «εμπνευστή και πρωτεργάτη» της ιδέας.

Επειδή κάποια από αυτά είναι μακριά από τα πραγματικά γεγονότα και επίσης παραλείπονται κάποια άλλα εξ ίσου σημαντικά, παρακαλώ να μου επιτραπεί αυτή η παρέμβαση για να περιγράψω όσα γνωρίζω για αυτό το σημαντικό θέμα για την Πωγωνιανή, τονι και την Ήπειρο γενικότερα, για την δημιουργία ενός Ιδρύματος με την ταυτότητα του Κάρολου Παπούλια, όπως άλλα ομόλογα διακεκριμένων προσωπικοτήτων στη χώρα μας.
Αποτελεί ένα γεγονός που ξεκίνησε δυναμικά πριν από δέκα περίπου χρόνια, αλλά αγνοήθηκε, και αιφνιδίως έρχεται στο προσκήνιο από εκείνους που αυτά τα χρόνια αδιαφόρησαν και αγνοούν το ιστορικό αυτού του εγχειρήματος. Θα παραθέσω όλα όσα γνωρίζω για το θέμα περιληπτικά και συνοπτικά:
Η ιδέα ξεκίνησε με την εκδήλωση που οργανώθηκε με την πρωτοβουλία του Συνδέσμου Φοιτησαντων στο Γυμνάσιο-Λύκειο Πωγωνιανής για να τιμηθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, συμμαθητής στο Γυμνάσιο Πωγωνιανής, και με τη συνεργασία της Κοινότητας και άλλων φορέων του χωριού. Η εκδήλωση έγινε στο Ξενοδοχείο ΞΕΝΙΑ, του Πωγωνήσιου επιχειρηματία Κώστα Μήτση στις 19 Φεβρουαρίου 2010.
Το ερέθισμα που αντανακλάστηκε στο λογισμό του Κάρολου, στην ανάμνηση των μαθητικών χρόνων στο Γυμνάσιο, ήταν τα λόγια του αείμνηστου συμμαθητή του, και ομοτράπεζου στην εκδήλωση Γεωργίου Ντόντη από το Δολό. «Κάρολε καλά είναι όλα αυτά, αλλά το Γυμνάσιο που μάθαμε γράμματα κατάντησε ερείπιο. Κάνε κάτι να το σώσεις σαν χρέος και θύμηση».
Την επομένη, 20 Φεβρουαρίου, στα πλαίσια της συνεστίασης που παρέθεσε ο Δήμος Ιωαννιτών για τη Επέτειο, είχαν μια ιδιαίτερη συνάντηση ο Πρόεδρος κ. Κάρολος Παπούλιας, ο δήμαρχος Ιωαννίνων κ. Νικ. Γκόντας, ο αείμνηστος κ. Κώστας Μήτσης, ο αρχιτέκτονας Διευθυντής της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων κ. Σπύρος Πανταζής, και ο εκδότης του «Πρωινού Λόγου» Βασίλης Κουτσολιόντος, εκ Πωγωνιανής και μαθητής και αυτός του εκεί Γυμνασίου.
Συζήτησαν και για την τύχη του κτιρίου του παλιού Γυμνασίου Πωγωνιανής.
Ο Πρόεδρος ζήτησε να συνταχθεί μια αρχική προμελέτη αναστήλωσης του κτιρίου, και επίσης ζήτησε να συντάξω ένα κατατοπιστικό υπόμνημα για την ίδρυση ενός Κοινωφελούς Ιδρύματος.
Την Τρίτη 23 Φεβρουαρίου ο Βασίλης Κουτσολιόντος, με ενημέρωσε για όσα συζητήθηκαν στο Ξένια στις 20 Φεβρουαρίου, και μου μετέφερε την πρόσκληση να συντάξω ένα υπόμνημα για τη διάσωση και αξιοποίηση του κτηρίου του παλιού Γυμνασίου Πωγωνιανής.
Την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου πήγαμε με τον κ, Σπ. Πανταζή, (στον οποίο είχα δώσει κάποια στοιχεία και φωτογραφίες από το κτίριο) στην Πωγωνιανή για μια επί τόπου ενημέρωση, προκειμένου να εισηγηθεί στη αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, τον χαρακτηρισμό του ως διατηρητέου μνημείου. Περιήλθαμε το κτίριο, τον ενημέρωσα για την αρχική τεχνοδομή του κτιρίου και για τις επεμβάσεις που είχαν γίνει, και το φωτογράφησε, σε όσα σημεία ήταν απαραίτητα για την διαδικασία.
Με την ίδια ημερομηνία ο κ. Σπ. Πανταζής συντάσσει ένα NON PAPER -1 με τα διαδοχικά βήματα που πρέπει να γίνουν: Δημιουργία Φορέα, Παραχώρηση κτιρίου, Εξασφάλιση μελετών και πιστώσεων, Εκτέλεση εργασιών επισκευής-αποκατάστασης, Εγκατάσταση-Λειτουργία φορέα, Εγκαίνια. Στις 28 Φεβρουαρίου παρέδωσα το δικό μου υπόμνημα στον Βασίλη Κουτσολιόντο
Ο κ. Σπ. Πανταζής προώθησε την πρότασή του στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού για τον χαρακτηρισμό του κτιρίου ως διατηρητέου, ενώ τον Απρίλιο 2010 συνέταξε «Ενδεικτικό Προϋπολογισμό εργασιών- Αναστήλωσης και Επανάχρησης Γυμνασίου Πωγωνιανής» ύψους 1.000.000 €.
Το κτίριο χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων με την από 9-7-2010 εισήγηση της Διεύθυνσης Νεώτερης και Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς και δημοσιεύτηκε στις 9-Μαϊου 2011 στο 123 ΦΕΚ /3 Ιουνίου 2011. Η προσφορά του κ. Σπύρου Πανταζή στο σημείο αυτό είναι το μόνο χειροπιαστό αποτέλεσμα της προσπάθειας.
Στις 20 Μαϊου 2010, ο Βασίλης Κουτσολιόντος, ο οποίος ήταν γνώστης εξ αρχής των προθέσεων και της επιθυμίας του Προέδρου, συγκέντρωσε όλα τα πρώτα στοιχεία (πλήν του ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε αργότερα) αυτών των ενεργειών και τα διαβίβασε με επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Στο επόμενο διάστημα, άγνωστο σε μένα, με ποίου την πρωτοβουλία, και με ποιά κριτήρια και επιδιώξεις, και με ανάμιξη αναρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων, συντάχθηκε μια λίστα ονομάτων για σύσταση πολιτιστικού φορέα που δεν ανταποκρινόταν στην έννοια και στην αποστολή ενός Ιδρύματος, όπως τόσα γνωστά όμοια για προσωπικότητες υψηλών αξιωμάτων και ειδικής αποστολής και στοχεύσεων.
Δεκτή και θεμιτή η προθυμία όσων καταγράφηκαν για μέλη με όποια διαδικασία. Η διαδικασία όμως που προηγήθηκε αφορούσε ειδικά το παλιό Γυμνάσιο Πωγωνιανής, και ο συνδυασμός της προσπάθειας ως συνέχεια της πολύχρονης λειτουργίας και αναγνωρισμένης προσφοράς του Γυμνασίου με μαθητές προερχόμενους από πολλές περιοχές της Ηπείρου και της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας της Αλβανίας.
Η δική μου πρόταση στο Υπόμνημα που συνέταξα για τη δημιουργία ενός κοινωφελούς Ιδρύματος του Ακριτικού Ηπειρωτικού Ελληνισμού, ξεπερνούσε τα όρια ενός συνηθισμένου πολιτιστικού πολυμελούς συλλόγου, τοπικού ή συνοικιακού χαρακτήρα. Το κύρος, η προσωπικότητα και το ύπατο αξίωμα του Κάρολου, του μαθητή του Γυμνασίου Πωγωνιανής, η παράστασή του ως υπουργού Εξωτερικών στο διασυνοριακό χώρο και την Μειονότητα, δεν πρέπει να αναλωθούν σε ένα απλό τίτλο και σφραγίδα ενός Συλλόγου περιορισμένης εμβέλειας. Το Ίδρυμα αυτό θέλει την ισχυρή υποστήριξη μιας ομάδας προσωπικοτήτων κύρους, να υπηρετήσει μια αυτονόητη αποστολή ενίσχυσης του Ακριτικού Ηπειρωτικού Ελληνισμού, μια αποστολή, που σήμερα φαίνεται περισσότερο αναγκαία. Τα μέλη του Δ.Σ. ενός τέτοιου φορέα Κοινωφελούς χαρακτήρα, είναι ισόβια. Η σύνδεση με το ξεκομμένο Γένος, είναι στους καταστατικούς στόχους που ενισχύουν τη φιλία των γειτονικών λαών.
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου εμπνευστή ή πρωτεργάτη αυτής της προσπάθειας. Μου ζήτησαν την άποψή μου για ένα τέτοιο Ίδρυμα στο όνομα του Κάρολου, με τον οποίο φοιτήσαμε στο Γυμνάσιο Πωγωνιανής στα χρόνια της κατοχής, ακούσαμε τα μαθήματα από τους ίδιους καθηγητές, προσωπικά τον είχα αρχηγό στα αετόπουλα του μαχαλά του Πανωπήγαδου, και κάποια μέρα φυλάγαμε μαζί στη βίγλα της Τσιρωνιάς παρατηρώντας το πέρασμα της Μεγάλης Ράχης, μήπως φανεί κανένα Γερμανικό αυτοκίνητο να ειδοποιήσουμε το χωριό. Ο Κάρολος έφθασε στο ύπατο Πολιτειακό Αξίωμα.
Ανεξάρτητα από όποιες ιδέες έχουμε για τα πρόσωπα, οι θεσμοί και η ιστορία του τόπου απαιτεί σεβασμό και ομοφωνία. Ζούμε, βρισκόμαστε και δοκιμαζόμαστε στα Ακρώρεια της Ελλάδας και στη οριογραμμή του Ηπειρωτικού Ελληνισμού. Δεν χρειάζεται να προσθέσω κάτι αυτονόητο στην συγκυρία των τεκταινόμενων.
Για μένα μένει η τιμή για την επιλογή να προσφέρω τη δική μου συνδρομή, και τη σκιαγραφία αυτής της συνεισφοράς, καταγράφω σε αυτό το μικρό χρονικό, για θύμηση, και προβληματισμό όσων θέλουν να πληροφορηθούν μερικά γεγονότα της περιοχής μας.
Αφήνω στην επιλογή της εφημερίδας να δημοσιεύσει τόσο το υπόμνημά μου για το Ίδρυμα όσο και την επιστολή του εκδότη προς τον κ. Κάρολο Παπούλια με τη οποία διαβίβασε όλες τις ενέργειες που έγιναν μετά την εκδήλωση (19-2-2010) στο Ξένια και την συνάντηση της επομένης 20-2-2010), και τον συνοπτικό προϋπολογισμό αναπαλαίωσης του παλιού Γυμνασίου. Μια διαδικασία που ξεκίνησε δυναμικά και μέσα σε ένα μήνα είχε έτοιμη μια συγκεκριμένη πρόταση για ένα ξεκίνημα.
Σήμερα μετά δέκα σχεδόν χρόνια το κτίριο ερειπώνεται, δεν προχώρησε καμία διαδικασία επισκευής, ούτε εξασφαλίστηκαν πιστώσεις, από τις τόσες που διαχειρίστηκε η τοπική αυτοδιοίκηση και μέσα σε πολλά προγράμματα, ούτε έγινε μελέτη με οδηγό τον μνημειακό χαρακτήρα που έχει από το 2011.
Y.Γ. Η απρόβλεπτη αυτή δημοσιοποίηση για το Ιδρυμα, με βρίσκει από του Δεκεμβρίου να έχω στο τυπογραφείο, την έκδοση φυλλαδίου με το χρονικό αυτής της προσπάθειας.