Οι δασικές πυρκαγιές όπως τις έζησα!..

on .

- Γράφει ο ΔΗΜ. ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ, δασολόγος

 Με αφορμή τα γεγονότα της τραγωδίας στην Αττική, από την Πεντέλη μέχρι τη Ραφήνα, ως δασολόγος που έζησα τις δασικές πυρκαγιές για τριάντα περίπου χρόνια, σε όλες τις φάσεις, από το σχεδιασμό, την πρόληψη, μέχρι και την καταστολή, αισθάνομαι την ανάγκη να κάνω τις παρακάτω επισημάνσεις:l Με αφορμή τα γεγονότα της τραγωδίας στην Αττική, από την Πεντέλη μέχρι τη Ραφήνα, ως δασολόγος που έζησα τις δασικές πυρκαγιές για τριάντα περίπου χρόνια, σε όλες τις φάσεις, από το σχεδιασμό, την πρόληψη, μέχρι και την καταστολή, αισθάνομαι την ανάγκη να κάνω τις παρακάτω επισημάνσεις:1) Η μεταφορά αρμοδιοτήτων των δασικών πυρκαγιών το 1998, από τη Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική, όπως έγινε, ήταν και άστοχη και λανθασμένη και ήταν λανθασμένη όχι γιατί η αρμοδιότητα πέρασε στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά κυρίως γιατί ουσιαστικά από το μεγάλο αυτό κομμάτι των φυσικών καταστροφών, η Δασική Υπηρεσία κυριολεκτικά έμεινε απέξω. Έμεινε απέξω από το φυσικό της χώρο και το φυσικό αντικείμενο.
2) Παρότι την εικοσαετία αυτή σε πολλές περιπτώσεις φάνηκε το κενό της απουσίας των Δασικών Υπηρεσιών από τις δασικές πυρκαγιές και παρότι επισημάνθηκε με τεκμηριωμένα επιχειρήματα ότι αυτό είναι ασύμφορο, δυστυχώς επαυτού η κατάσταση παραμένει η ίδια, οπότε εύλογα δημιουργείται από μόνο του το ερώτημα, γιατί η εμμονή αυτή. Γιατί συνεχίζει να μένουν απέξω οι Δασικές Υπηρεσίες, όταν αυτές διαθέτουν εκατοντάδες έμπειρα στελέχη, κυριολεκτικά μπαρουτοκαπνισμένα, για αρκετά χρόνια και σε πολλά συμβάντα, η δε προσφορά τους στην προκειμένη περίπτωση δεν θα είναι απλώς χρήσιμη, αλλά πολύτιμη.
3) Αλήθεια τι νόημα έχει, οι δασολόγοι, αλλά και οι άλλοι δασικοί υπάλληλοι (τεχνολόγοι δασοφύλακες) να διδάσκονται στις σχολές τους ως βασικό μάθημα τις δασικές πυρκαγιές και όταν πάνε στις υπηρεσίες να μη συμμετέχουν σ’ αυτές;
4) Τα πλεονεκτήματα της άμεσης συμμετοχής και εμπλοκής των Δασικών Υπηρεσιών σε όλο το φάσμα των δασικών πυρκαγιών, είναι πολλά και μη αμφισβητήσιμα. Μερικά από αυτά τα πιο χαρακτηριστικά είναι τα παρακάτω:
α) Ο δασικός είναι εκείνος που γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον το δασικό χώρο είτε πρόκειται για δάση, είτε για δασικές εκτάσεις, είτε για ορεινά λιβάδια και τούτο απλά, γιατί καθημερινά κινείται και εργάζεται μέσα σ’ αυτές τις περιοχές.
β) Αυτό σημαίνει ότι ο δασικός είναι γνώστης πολλών χαρακτηριστικών του υπαίθριου δασικού χώρου, στοιχεία τα οποία έχουν άμεση σχέση με τις πυρκαγιές. Γνωρίζει τη μορφολογία του εδάφους, τη σύνθεση και την ευφλεκτικότητα της δασικής βλάστησης, το οδικό δίκτυο, ακόμη και τα μονοπάτια, τα μεγάλα διάκενα των δασών, τα ρέματα που στερούνται βλάστησης και μπορούν να αποτελέσουν φυσικά εμπόδια εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς, τις γυμνές και βραχώδεις εκτάσεις, δηλαδή γνωρίζει πού θα οργανώσει την άμυνά του για να ανακόψει τη φωτιά, κυρίως όταν αυτή πάρει διαστάσεις και όταν για διάφορους λόγους η πυρκαγιά δεν ανακοπεί στη γέννεσή της.
γ) Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα το οποίο πολλοί δεν γνωρίζουν, αλλά που είναι πολύ σημαντικό, ίσως και καθοριστικό, είναι οι πολύ καλές σχέσεις που είχαν και έχουν οι Δασικές Υπηρεσίες με το δασόβιο και παραδασόβιο πληθυσμό, οι οποίες αναπτύσσονται μέσα από τη διαχείριση των δασών και την εκτέλεση των δασοτεχνικών έργων. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι σε πολλές δασικές πυρκαγιές είχαμε την άμεση συμμετοχή και εμπλοκή αυτών των ανθρώπων, κυρίως των δασικών συνεταιρισμών κατά τρόπο εθελοντικό και οργανωμένο, άτομα τα οποία, πέραν της άριστης γνώσης, που είχαν για την περιοχή, ήταν και είναι άριστοι γνώστες στο χειρισμό του αλυσοπρίονου, που σε περίπτωση ανάγκης επί τόπου μπορούσες να ανοίξεις αντιπυρικές ζώνες, για να δημιουργήσεις έτσι εμπόδια εξάπλωσης. Ειδικά οι Δασικοί Συνεταιρισμοί είναι αποδεδειγμένο ότι έχουν προσφέρει πολλά στις δασικές πυρκαγιές, χωρίς ανταλλάγματα, είναι δε κρίμα σήμερα να μην αξιοποιούνται, όταν ειδικότερα αυτοί οι άνθρωποι από τη φύση της δουλειάς τους είναι έτοιμοι, εκπαιδευμένοι και πολύ αποτελεσματικοί.
5) Για όλα τα παραπάνω, αλλά και για πολλά άλλα κατά την ταπεινή μου άποψη το υφιστάμενο και ισχύον θεσμικό πλαίσιο πρέπει να αναθεωρηθεί – επικαιροποιηθεί προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής συμμετοχής και εμπλοκής των Δασικών Υπηρεσιών μαζί με την Πυροσβεστική Υπηρεσία.